Imām Mālik’s Narratıons In Terms Of The Source To Imām Ibn Mājah’s Sunan

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 24, 191 - 209, 11.07.2025

Üzeyir Durmuş

https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.1654383

Öz

Muwaṭṭa of Imām Mālik is one of the sources of the Sunan of Ibn Mājah. Ibn Mājah narrated 71 narrations from Mālik in this work. Ibn Mājah is the one who quotes the least narrations from Mālik among the authors of al-Kutub as-Sittah. He received these narrations through 31 different students of Mālik. About %42 of these narratives was narrated from Hishām b. Ammār, Abū Mus’ab az-Zuhrī and Suvayd. The first preference of Ibn Mājah in the narration from Mālik is these students of Mālik. Ibn Mājah narrated hadiths from Mālik through his students, students of his students and students of his students, but Ibn Mājah’s narrations from Mālik his direct students are about %46 of the total narratives from Mālik. Narrations of Ibn Mājah from Mālik when searched in the Muwaṭṭa's narrations (Laysī, Shaybanī, Zuhrī, Ka’nabī, Hadasānī, Ibn Kāsım, Ibn Vahb and Ibn Zıyād), it was observed that the remaining 5 of them were included in these narrations. 1 of these 5 narrations is found in Jawharī's work Musnad al-Muwatta. Therefore, the number of narrations that could not be identified in the source is 4. Most of the narrations of Ibn Mājah from Mālik are located in narration of al-Laysī.

Anahtar Kelimeler

Hadith , Ibn Mājah , Mālik , Sunan , al-Muwaṭṭa , Narration

İbn Mâce’nin Sünen’ine Kaynaklık Bakımından İmâm Mâlik’in Rivâyetleri

Öz

Mâlik’in Muvatta’ı İbn Mâce’nin Sünen’inin kaynaklarından biridir. İbn Mâce bu eserinde eserinde Mâlik’ten 71 rivâyet aktarmıştır. Kütüb-i Sitte müellifleri içerisinde Mâlik’ten en az rivâyette bulunan İbn Mâce’dir. O bu rivâyetleri, Mâlik’in 31 farklı talebesi yoluyla almıştır. İlgili rivâyetlerin yaklaşık %42’si, Hişâm b. Ammâr, Ebû Mus’ab ez-Zührî ve Süveyd tarikiyle nakledilmiştir. İbn Mâce’nin Mâlik’ten rivâyette ilk tercihi Mâlik’in bu talebeleridir. İbn Mâce Mâlik’ten, hem onun talebeleri, hem talebelerinin talebeleri hem de talebelerinin talebelerinin talebeleri vasıtasıyla hadis nakletmekle birlikte doğrudan onun talebelerinden aldığı rivâyetler, Mâlik’ten aktardığı rivâyetlerin yaklaşık %46’sını oluşturmaktadır. İbn Mâce’nin Mâlik’ten rivâyetleri Muvatta’nın Leysî, Şeybânî, Zührî, Ka’nebî, Hadesânî, Abdurrahmân b. Kâsım, Abdullâh b. Vehb ve Ali b. Ziyâd nüshalarında araştırıldığında 5 tanesi hariç kalanının bu nüshalarda yer aldığı görülmüştür. Bu 5 rivâyetten 1 tanesi de Cevherî’nin Müsnedü’l-Muvatta adlı eserinde bulunmaktadır. Dolayısıyla kaynağında tespit edilemeyen rivâyet sayısı 4 olmaktadır. İbn Mâce’nin Mâlik’ten rivâyetlerinin 64 tanesi Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî rivâyetinde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hadis , İbn Mâce , Mâlik , Sünen , el-Muvatta’ , Rivâyet

Kaynakça

• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Ṣaḥîḥü’l-Buḫârî. Kâhire: Dârü'l-hadîs, 2011.
• Cevherî, Abdurrahmân b. Abdullâh. Müsnedü’l-Muvatta’. Beyrût: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1997.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî. Fethü’l-Bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrût: Dârü’l-ma’rife, 1379.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî. Tehzîbü’t-Tehzîb. thk. Muhammed Avvâme. Hindistan: Matbaatü dâireti’l-meârif, 1326.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd. Sünenü İbn Mâce. thk. Şuayb Arnaût vd. Lübnan: Dâru’r-risâle el-âlemiyye, 2009.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Abdullâh b. Mesleme el-Ka’nebî rivâyeti). thk. Abdülmecîd Türkî. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1999.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Abdullâh b. Vehb rivâyeti). thk. Hişâm İsmâîl. Dimâm: Dâru İbni’l-Cevzî, 1999.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ - Kitâbu’l-Muhârebe (Abdullâh b. Vehb rivâyeti). thk. Mikloş Muranyi. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 2002.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ -Telhîsu’l-Kâbisî (Abdurrahmân b. Kâsım rivâyeti). thk. Muhammed b. Alevî. Abu Dabi: el-Mecmeu’s-Sekafî, 2004.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Ali b. Ziyâd el-Absî rivâyeti). thk. Muhammed eş-Şâzelî en-Nüfeyr. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1980.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Ebû Mus’âb ez-Zührî rivâyeti). thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf ve Mahmûd Muhammed Halîl. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1998.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî rivâyeti). thk. Abdülvehhâb Abdüllatîf. Kâhire: Lecnetü İhyâi’t-Türâs, 1994.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Süveyd b. Saîd el-Hadesânî rivâyeti). thk. Abdülmecîd Türkî. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî rivâyeti). thk. Muhammed Fuâd Abdülbaki. Kâhire: Dârü’l-Hadîs, 2005.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî rivâyeti). thk. Muhammed Mustafâ el-A’zamî. Abu Dabi: Müessesetü Zâyid, 2003.
• Mizzî, Yûsuf b. Abdurrahmân. Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl. thk. Beşşâr Avâd Ma’rûf. Beyrût: Müessesetü’r-risâle, 1980.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Ṣaḥîḥü Müslim. Beyrût: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2011.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb. el-Müctebâ mine’s-Sünen. thk. Abdülfettâh Ebû Gudde. Haleb: Mektebü’l-matbûatü’l-İslâmiyye, 1986.
• Özel, Ahmet. “Mâlik b. Enes”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/506-513. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Sezgin, Fuad, Buhârî’nin Kaynakları. İstanbul: İbrahim Horoz Basımevi, 1956.
• Sifil, Ebubekir. Muvatta Nüshaları Muhteva Analizi. İstanbul: Rihle Kitap, 2017.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî. Mısır: Mustafâ el-Bâb el-Halebî, 1975.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Mîzânü’l-i’tidâl fî nakdi’r-ricâl. thk. Ali Muhammed el-Becâvî. Beyrût: Dârü’l-ma’rife, 1963.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyerü a’lâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb Arnaût vd. Beyrût: Müessesetü’r-risâle, 1985.