CEZA HUKUKUNDA SİBER ZORBALIK

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 77 - 106, 22.07.2024

Melisa Seval Meray

https://doi.org/10.70011/kahd.1361984

Öz

Çağın iletişim ve yaşam aracı olan internet her geçen gün gelişmektedir. İnsanoğlu bu gelişmelere hızlı bir şekilde uyum sağlamaya çalışmaktadır. Bu uyum sağlama sürecinde zaman zaman yeni teknolojiler başkalarına zarar vermek amacıyla kullanılabilmektedir. Gerçek hayattaki bazı kötü davranışlar ve suçlar da böylelikle internet alemine taşınmaktadır. Siber zorbalık da internet alemine taşınan bu zarar verici davranışlardan biridir. Hatta bazı siber zorbalık halleri suç da teşkil etmektedir. Örneğin internet aracılığıyla birine siber zorbalık uygulayarak o kişiye karşı cinsel taciz suçunu işlemek mümkündür. Bazı ülkeler ceza kanunlarında siber zorbalığı bir suç olarak düzenleyerek bu fiili önlemeyi amaçlarken; bazı ülkeler ise siber zorbalık sonucunda kanunlarında yer alan bir suç oluşursa o suça göre fiili cezalandırma yolunu tercih etmiştir. Türkiye de bu ikinci tip ülkelere örnektir. Yani Türk Ceza Kanunu’nda siber zorbalık ayrı bir suç tipi olarak düzenlenmemiştir. Ancak siber zorbalık birçok suçun kapsamında cezalandırılabilmektedir. Fakat teknolojik gelişmeler arttıkça siber zorbalık ve buna benzer olumsuz davranışlar da artacaktır. Dolayısıyla bunları önleyici, bu fiilleri uygulamak isteyenleri caydırıcı birtakım kuralların olması gerekliliği muhakkaktır. Özellikle çocukları ve gençleri çok etkileyen hatta bazı hallerde intihara kadar varabilen siber zorbalık fiilinin ceza hukuku kapsamına alınması ya da en azından ayrı bir hüküm olarak düzenlenmiyorsa dahi var olan hükümler üzerinde daha detaylı düzenlemeler yaparak bir şekilde kapsama dahil edilmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Siber Zorbalık, Zorbalık, Çocuk, Ceza Hukuku, Uluslararası Hukuk

Cyber Bullying In Criminal Law

Öz

The internet, which is the means of communication and life of the age, is developing day by day. Humankind is trying to adapt to these developments quickly. In this adaptation process, new technologies can be used from time to time to harm others. Some bad behaviors and crimes in real life are thus transferred to the internet world. Cyberbullying is one of these damaging behaviors that have been carried over to the internet world. In fact, some cases of cyberbullying constitute a crime. For example, it is possible to commit the crime of sexual harassment by cyberbullying someone via the internet. While some countries aim to prevent this act by regulating cyberbullying as a crime in their criminal laws; some countries, on the other hand, have preferred the way of actual punishment according to the crime if a crime in their laws occurs as a result of cyber bullying. Turkey is an example of this second type of countries. In other words, cyber bullying is not regulated as a separate crime type in the Turkish Penal Code. However, cyberbullying can be punished within the scope of many crimes. However, as technological developments increase, cyberbullying and similar negative behaviors will increase. Therefore, it is certain that there should be some rules that prevent them and deter those who want to implement these acts. The act of cyberbullying, which especially affects children and young people and can even lead to suicide in some cases, should be included in the scope of criminal law at least, if it is not regulated as a separate provision, it should be included in the scope by making more detailed arrangements on the existing provisions.

Anahtar Kelimeler

Cyber bullying, Bullying, Child, Criminal Law, International Law

Kaynakça

• Akgül, Gülendam. “Siber Zorbalığın Nedenleri Üzerine Kuramsal Açıklamalar”. Gelişim ve Psikoloji Dergisi 1, sy 2 (2020): 149-67.
• Arıcak, Osman Tolga ve Sinem Siyahhan. “Cyberbullying among Turkish Adolescents” Cyber Psychology &Behaviour 11, Sayı: 3 (2008), https://doi.org/10.1089/cpb.2007.0016.
• Artuk, Mehmet Emin, Ahmet Gökcen, M. Emin Alşahin, ve Ü. Kerim Çakır. Ceza Hukuku Özel Hükümler. 17. bs. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Artuç, Mustafa. Pratik Türk Ceza Kanunu. 4. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Beran, Tanya, Qing Li. “Cyber-Harassment: A Study of A New Method for An Old Behaviour.” Journal of Educational Computing Research 32, Sayı: 3 (2005), https://doi.org/10.2190/8YQM-B04H-PG4D-BLLH.
• Betts, Lucy R. Cyberbullying: Approaches, Consequences and Interventions. Nottingham: Palagrave Macmillian, 2016.
• Center, Cyberbullying Research. “What Is Cyberbullying?” Cyberbullying Research Center, 05 Ocak 2015. https://cyberbullying.org/what-is-cyberbullying.
• Chisholm, June F. “Review of the Status of Cyberbullying and Cyberbullying Prevention.” Journal of Information Systems Education (JISE) 25, Sayı: 1 (2014), https://jise.org/Volume25/n1/JISEv25n1p77.html.
• Cyberbullying Research Center. “Bullying Laws and Cyberbullying Laws Across America”. Erişim 21 Ocak 2024. https://cyberbullying.org/bullying-laws.
• Cyberviolence against Women and Girls: A World-wide Wake-up Call. Son erişim: Kasım 17, 2022, https://en.unesco.org/sites/default/files/genderreport2015final.pdf.
• Ercan, İsmail. Ceza Hukuku Özel Hükümler. 14. bs. İstanbul: Kuram Kitap, 2018.
• Ergüne, Elif. “Çocukların Cinsel İstismarı Suçu”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 29, sy 1. Erişim 22 Ocak 2024. https://dergipark.org.tr/en/pub/maruhad/issue/78197/1219092.
• Farrington, David P. “Understanding and Preventing Bullying”, Crime and Justice 17, (1993), https://doi.org/10.1086/449217.
• Gerçek, Leyla Çakıcı. “Yargıtay Kararlarıyla Cinsel Taciz Suçu.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 60, Sayı: 1 (2011), https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001620.
• Gökler, Rıza. “Okullarda Akran Zorbalığı”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 6, sy 2. (2009): 511-37.
• Gürhan, Nermin. “Her Yönü İle Akran Zorbalığı”. Turkiye Klinikleri J Psychiatr Nurs-Special Topics 3, sy 2 (2017): 175-81.
• Hinduja, Sameer, Justin W. Patchin. “State Bullying Laws”. Son erişim: Kasım 16, 2022, https://cyberbullying.org/Bullying-and-Cyberbullying-Laws.pdf.
• Koca, Mahmut, ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. 5. bs. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Kent, Bülent. Türkiye’de İnternet Sitelerine Erişimin Engellenmesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Koca, Mahmut, ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin, 2017.
• Koca, Mahmut, ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. 5. bs. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Kowalski, Robin M., Susan P. Limber, Patricia W. Agatston. Cyberbullying: Bullying in The Digital Age. Birleşik Krallık: Wiley-Blackwell, 2012.
• Mapping study on cyberviolence. Son erişim: Kasım 17, 2022, https://rm.coe.int/t-cy-mapping-study-on-cyberviolence-final/1680a1307c.
• Maviş, Volkan. “Ceza Hukuku Boyutuyla Siber Zorbalık.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 29, no. 3 (2021): 2455-2500. https://doi.org/10.15337/suhfd.929815.
• Monks, Claire P., Sussanne Robinson, ve Penny Worlidge. “The emergence of cyberbullying: A survey of primary school pupils'perceptions and experiences.” School Psychology International 33, no. 5 (2012): 487, https://doi.org/10.1177/014303431244524.
• Olweus, Dan. Bullying at School: What We Know and What We Can Do. UK: Blackwell Publishing, 1993.
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan, Pınar Bacaksız, ve İlker Tepe. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. 13. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Özdemir, Nurten Karacan, Esra Asıcı, Melike Kavuk Kalender, Hafize Keser, Sevda Arslan, Onur Özmen, Evrim Çetinkaya Yıldız, Sümeyye Derin, Funda Barutçu Yıldırım, Nasibe Kandemir Özdinç, Fatih Özdinç, Gökhan Atik, Ayşe Almıla Tanrıverdi. Siber Zorbalık: Araştırmaya, Önlemeye ve Müdahale Etmeye Yönelik En Güncel Bilgiler. İbrahim Tanrıkulu tarafından düzenlendi. Ankara: Anı Yayıncılık, 2020.
• Özekes, Muhammet. Sorular- Şemalar- Örneklerle Temel Hukuk Bilgisi. Ankara: Yetkin Yayınları, 2016.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. 11. bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Robert, Slonje, Peter K. Smith. “Cyberbullying: Another Main Type of Bullying?.” Scandinavian Journal of Psychology 49, Sayı: 2 (2008), https://doi.org/10.1111/j.1467-9450.2007.00611.x.
• Routledge, 2008, alıntı Erkan Yaman, Yüksel Eroğlu, Adem Peker, “Başa Çıkma Stratejileri ile Okul Zorbalığı ve Siber Zorbalık”, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2011.
• Schleser, Robert. Violence in Schools: Issues, Consequences and Expressionss. Kathy Sexton-Radek tarafından düzenlendi. ABD: Praeger, 2005.
• Shariff, Shaheem. Cyber-Bullying: Issues and Solution for the School, the Classroom and the Home. Londra:
• Smith, Peter K., Jess Mahdavi, Manuel Carvalho, Sonja Fisher, Shanette Russel, Neil Tippet, “Cyberbullying: Its Nature and Impact in Secondary Pupils.” Journal of Child Psychology and Psychiatry 49, Sayı:4 (2008), https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01846.x.
• Soyaslan, Doğan. Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 2018.
• Süner, Ahmet Furkan, Ezgi Emli Alpay, Belgin Ünal, “Akran Zorbalığına Kısa Bir Bakış: Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarına Tavsiyeler.” Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 30, Sayı:6 (2021), https://doi.org/10.17942/sted.915101.
• Şahin, Mustafa ve Sırrı Akbaba. Okulda ve Sanal Ortamda Zorbalık ve Empati. Ankara: Nobel, 2017.
• Şimşek İşliyen, Fadime. “Dijital Çağda Bilginin Değişen Niteliği ve İnfobezite: Z Kuşağı Üzerine Bir Odak Grup Çalışması”. Selçuk İletişim 13, sy 1 (27 Ocak 2020): 246-72.
• Tezcan, Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem, ve Murat Önok. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku. 16. bs. Ankara: Seçkin, 2018.
• The World’s First Definition of “Cyberbullying”. Son erişim: Kasım 11,2022, https://cyberbullying.ca/.
• TÜİK. “Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021”. Son erişim: Kasım 14, 2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132#:~:text=Cep%20telefonu%2Fak%C4%B1ll%C4%B1%20telefon%20kullanma,%2C0'a%20y%C3%BCkseldi%C4%9Fi%20g%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC.
• TÜİK. “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022”. Son erişim: Kasım 14, 2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587#:~:text=Erkeklerin%20%C4%B0nternet%20kullan%C4%B1m%20oran%C4%B1n%C4%B1n%202022,%80%2C9%20oldu%C4%9Fu%20g%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC.&text=Bireylerin%20%82%2C7'sinin,ise%20%78%2C6%20oldu.
• Türk, Gülçin Şenyuva. “Şiddet Sarmalı İçinden Siber Zorbalık: Bir Gözden Geçirme.” Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 10 (2021), https://doi.org/10.21733/ibad.901032.
• UNESCO. Dünyada gençlerin %70'inin maruz kaldığı online zorbalık ve tacizin önlenmesi için. Son erişim: 01.11.2022, https://www.unicefturk.org/yazi/guvenliinternetgunu.
• UNICEF. “Cyberbullying: What is it and how to stop it”, Son erişim: Kasım 11, 2022, https://www.unicef.org/end-violence/how-to-stop-cyberbullying.
• Ural, Berfin, ve Nurcan Özteke. Okulda Zorbalık. Ankara: Kök Yayıncılık, 2010.
• Vanderbilt, Douglas ve Marilyn Augustyn. “The Effects of Bullying.” Paediatrics and Child Health 20, Sayı: 7 (2010), https://doi.org/10.1016/j.paed.2010.03.008.
• Yaman, Erkan, Yüksel Eroğlu, ve Adem Peker. Başa Çıkma Stratejileri ile Okul Zorbalığı ve Siber Zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2011.
• Ybarra, Michele L., Marie Diener-West, Philip J. Leaf. “Examining the Overlap in Internet Harassment and School Bullying: Implications for School Intervention.” Journal of Adolescent Health 41, Sayı:6 (2007), https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2007.09.004.
• Yetim, Servet. “Siber Zorbalık, Türkiye ve ABD Karşılaştırması.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 120, (2015), http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2015-120-1516.
• Weld Country District Attorney’s Office. Cyberbullying: How Do I Comfort My Teen? I’m Cyberbullied. What Can I Do? (Colorado), 2-3, son erişim: Kasım 16, 2022, https://www.weldda.com/files/sharedassets/weldda/diversions/documents/cyberbullying-how-do-i-comfort-my-teen.pdf.
• Willard, Nancy E. Cyberbullying and Cyberthreats: Responding to The Challenge of Online Social Aggression, Threats and Distress. ABD: Malloy, 2007.