Diyalektiğin Temelleri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 14, 508 - 516, 31.12.2022

Cemil Bozkurt Aysel Demir

Öz

Bu çalışmada, eleştirel bakışın temelleri üzerinde durularak, eleştirinin özgürlüğe nasıl kapı açtığı üzerine bir inceleme yapılacaktır. Bu konuda düşünürlerin fikirleri ortaya konacak ve diyalektik ve özgürlük temelinde değerlendirmeler yapılacaktır. İnsanoğlu her şeye şüphe ile yaklaşır. Bu şüphe bizi araştırmaya yönlendirir. Eleştirel düşüncenin felsefe tarihindeki ilerleyişi göz önünde bulundurularak eleştirinin bizi nasıl özgürlüğe yönlendirdiğine baktığımızda, çelişkiler ve karşıtlıklar arasında nasıl bir denge kuracağımız hakkında bize ön bilgi verir. Bu bağlamda, bu makalede eleştirel düşüncenin insanı nasıl özgürleştireceği konusunda çağlara göre düşünürlerin fikirleri araştırılacaktır. Eleştirel düşünce, insanın sosyalleşmesiyle birlikte ortaya çıkmıştır ve insan var oldukça da varlığını sürdürecektir. Tarih boyunca bir diğerinin ne yaptığıyla ilgilenen insan; doğru-yanlış, iyi-kötü, güzel-çirkin vb. birtakım yargılarla eleştirilerini ortaya koymuştur. Elbette burada, bu karşıtlıklarla ifade edilen değerlendirmeler bizi diyalektik bir sürece bağlamaktadır. Eleştiri ve diyalektik yöntemin özünde ise şüphe bulunmaktadır. İnsan şüphe ettiği şey üzerine olumlu veya olumsuz eleştirilerini yöneltir. Bu noktada İlk Çağ’dan Orta Çağ’a birçok düşünürün şüphe, eleştiri ve diyalektik üzerine düşünceleri bizi bilgilendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eleştiri, Özgürlük, Diyalektik, Çelişki, Şüphe

THE BASICS OF DIALECTIC

Öz

In this study, an examination will be made on how criticism opens the door to freedom by emphasizing the foundations of critical perspective. The ideas of thinkers on this subject will be put forward and evaluations will be made on the basis of dialectics and freedom. Humans approach everything with suspicion. This doubt prompts us to investigate. Considering the progress of critical thought in the history of philosophy, when we look at how criticism leads us to freedom, it gives us preliminary information about how to establish a balance between contradictions and oppositions. In this context, in this thesis, the ideas of thinkers according to the ages will be researched on how critical thinking can liberate people. Critical thinking has emerged with the socialization of human beings and will continue to exist as long as humans exist. A person who is interested in what each other has done throughout history; right-wrong, good-bad, beautiful-ugly, etc. revealed his criticisms with a number of judgments. Of course, here, the evaluations expressed in these contrasts connect us to a dialectical process. At the core of criticism and dialectical method is doubt. A person directs his positive or negative criticisms on what he doubts. At this point, the thoughts of many thinkers from Antiquity to the Middle Ages on doubt, criticism and dialectics inform us.

Anahtar Kelimeler

Criticism, Freedom, Dialectic, Contradiction, Suspicion

Kaynakça

• Aristoteles. Metafizik. çev. Y. Gurur Sev. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2019.
• Bottomore, Tom. Frankfurt Okulu ve Eleştirisi. çev. Ümit Hüsrev Yolsal. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
• Cevizci, Ahmet. Bilgi Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 2018.
• Çüçen, A.Kadir. Felsefeye Giriş. Ankara: Sentez Yayıncılık, 2018
• Çüçen, Kadir vd. Varlık Felsefesi. İstanbul: Ezgi Kitabevi, 2011.
• Descartes, Rene. Meditasyonlar. çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Alfa Yayınları, 2020.
• Geuss, Raymond. Eleştirel Teori- Habermas ve Frankfurt Okulu. çev. Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018.
• Güven, Özkan. Frankfurt Okulu’nun Araçsal Akıl Eleştirisi. Mardin: Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Kant, Immanuel. Arı Usun Eleştirisi. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Cep Kitapları, 2010.
• Mengüşoğlu, Takiyettin. Kant ve Scheler’de İnsan Problemi, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2020.