ROMANTİK İLİŞKİLERDE BAĞIMLILIK DÜZEYİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 16, 364 - 376, 23.12.2023

Hüsamettin Çetin Kübra Arslan

Öz

Romantik ilişkiler aşk kavramı ile bağlanma, ait olma, destek olma, saygı gibi kavramları da içine almaktadır. Bu çalışmada romantik ilişkilerde bağımlılık düzeyine etki eden faktörlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Nicel yöntem ile ilişkisel tarama türünde yapılan çalışmaya 289 kadın ve 42 erkek olmak üzere toplam 331 yetişkin birey katılım sağlamıştır. Çalışmada, “Romantik İlişkilerde Bağımlılık Ölçeği”, “Duygusal Bağımlılık Ölçeği” ve “On Maddeli Kişilik Ölçeği” ile sosyo-demografik bilgileri elde etmek amacıyla hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS 24 paket programı ile analiz edilmiştir. Kadın ve erkek olma durumu ile Romantik İlişkilerde Bağımlılık Ölçeği alt boyutu olan adanmışlık, yoksunluk ve takıntı arasında anlamlı ilişki vardır. Erkeklerin adanmışlık, yoksunluk ve takıntı ortalama puanlarının kadınlardan daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Romantik İlişkilerde Bağımlılık Ölçeği “yoksunluk” alt boyutu ortalamasının yüksek olduğu belirlenmiştir. Analizler sonunda adanmışlık, yoksunluk ve takıntı düzeyi arttıkça duygusal bağımlılık artarken, duygusal dengelilik ve sorumluluğun azaldığı belirlenmiştir. Analizler sonunda romantik ilişki yaşama durumu romantik ilişkilerde bağımlılık (adanmışlık, yoksunluk, takıntı) düzeyini negatif olarak, duygusal bağımlılık düzeyi ise pozitif olarak etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet, Romantik İlişki, Romantik İlişkilerde Bağımlılık, Duygusal Bağımlılık, Kişilik Özellikleri

EXAMINING the FACTORS AFFECTING the LEVEL of DEPENDENCY in ROMANTIC RELATIONSHIPS

Öz

Romantic relationships include concepts such as attachment, belonging, support and respect along with the concept of love. This study, aimed to examine the factors affecting the level of dependency in romantic relationships. This study was conducted in a relational survey type with quantitative method. 331 adult individuals, 289 women and 42 men, participated in the study. In the study, the “Dependency in Romantic Relationships Scale”, “Emotional Dependency Scale” and “Ten-Item Personality Scale” and “Personal Information Form” prepared to determine socio-demographic information were used. The data obtained in the study were analyzed by transferring them to the SPSS 24 package program. A significant relationship exists between being male and female and the sub-dimensions of the Dependency in Romantic Relationships Scale, namely devotion, withdrawal, and obsession. It was determined that the mean scores of men were higher than women in terms of commitment, withdrawal, and obsession. It was determined that the mean of the “withdrawal” sub-dimension of the Scale of Dependence in Romantic Relationships was high. It was determined that as the level of commitment, withdrawal and obsession increased, emotional dependency increased, while emotional stability and responsibility decreased. As a result of the analyses, the status of being in a romantic relationship negatively affects the level of dependency (commitment, withdrawal, obsession) in romantic relationships, and positively affects the level of emotional dependency.

Anahtar Kelimeler

Social Work, Romantic Relationship, Dependency in Romantic Relationships, Emotional Dependency, Personality Traits

Kaynakça

• Ançel, Gülsüm. “Karşılıklı Bağımlılık Kavramı: Hemşirelikle İlişkisi ve Karşılıklı Bağımlılığı Belirleme Araçları”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 14/1 (2012), 70-78.
• Arnett, Jeffrey Jensen. “Emerging Adulthood: A Theory Of Development From The Late Teens Through The Twenties”. American Psychologist 55 (2000), 469-480.
• Arntz, Arnoud. “Dependency: Distinguishing Functional From Emotional Dependency”. Clinical Psychology: Science And Practice 12/4 (2006), 411-416.
• Atak, Hasan. “On Maddeli Kişilik Ölçeği’nin Türk Kültürü’ne Uyarlanması”. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi 50 (2013), 312-319.
• Atlam, Demet, Akyel-Göven, Betul, Yüncü, Z. “Addiction in Romantic Relationships Scale Development: Validity and Reliability Study”. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 10/1 (2023), 52-58.
• Beattie, M. İlişki Bağımlılığına Son. Çev. Öztürk, F. Nagehan Öztürk. İstanbul: Ovvo. 1992.
• Buunk, Bram P. “Jealousy in Sexually Open Marriages”. Alternative Lifestyles 4 (1981), 357-372.
• Campbell, Lorne, Stanton, Sarah C. “Adult Attachment And Trust in Romantic Relationships” Current Opinion in Psychology 25 (2019), 148-151.
• Castelló, Jorge. Análisis del concepto “Dependencia Emocional”. Analysis of the concept-Emotional dependency. Work presented in the I Virtual Congress of Psychiatry. 6-CI-A Conference, 2000.
• Cirhinlioğlu, Fatma Gül, Kindap Tepe, Y., Cirhinlioğlu, Zafer. “Psychological Distress, Self Esteem and Emotional Dependency Of Married İndividuals As Predictors Of Marital Adjustment”. Procedia Computer Science 120 (2017), 164-171.
• Çalışkan, Zekeriya, Taşkan, Serkin, Orhan, İlksen, Nacar, Gülçin. “Partneri Olan ve Olmayan Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçimi Tercihlerinin Karşılaştırılması”. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4/1 (2015), 6-10.
• Dear, Greg, Roberts, M. Clare. The Relationship Between Codependency And Femininity And Masculinity. Sex Roles, 46 (2002), 159-165.
• Erkan, Serdar, Özbay, Yaşar, Terzi, Şerife, Çankaya, C. Zeynep. Üniversite Gençliğinin Problem Alanları ve Yardım Arama Davranışları: Üniversite Düzeyinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerine Yönelik Örgüt ve Hizmet Modelinin Geliştirilmesi. TÜBİTAK SOBAG Proje 106K340, 2009, 1-232.
• Flores Philip, J. Addiction As An Attachment Disorder. New York: Jason Aronson, 2004.
• Fuller, Julia A., Warner, Rebecca. Family Stressors As Predictors of Codependency. Genet Soc Gen Psychol Monogr., 126/1 (2000), 5-22.
• Gosling, Samuel D., Rentfrow, Peter J., Swann, Jr. William B. “A Very Brief Measure Of The Big-Five Personality
• Domains”. Journal of Research in Personality 37/6 (2003), 504-528.
• Karakurt, Günnür. The Impact Of Adult Attachment Styles On Romantic Jealousy. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
• Karasar, Niyazi. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kızıl, Zeynep. Üniversite Öğrencilerinde Evliliğe Yönelik İnançlar: Bir Müdahale Programının Etkililiği. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
• Kurt, Ali. Ammar. Genç Yetişkinlerde Akılcı Olmayan Romantik İlişki İnançları, Bilişsel Esneklik ve Benliğin Ayrımlaşması İlişkisinin İncelenmesi. Mersin: Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Lemos, Mariantonia, Román-Calderón, Juan, P. “Potential Therapeutic Targets in People With Emotional Dependency”. International Journal Of Psychological Research 12/1 (2019), 18-27.
• Pala Akbaba, Tuba. Üniversite Öğrencilerinde Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar ve Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Sarı, Tuğba, Owen Korkut, Fidan. “Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeğinin Geliştirilmesi”. International Journal of Human Sciences 12/1 (2015), 255-273.
• Sümer, Nebi, Güngör, Derya. “Yetişkin Bağlanma Stilleri Ölçeklerinin Türk Örneklemi Üzerinde Psikometrik Değerlendirmesi ve Kültürlerarası Bir Karşılaştırma”. Türk Psikoloji Dergisi 14/43 (1999), 71-106.
• Şirin Deveci, Hatice, Soyer, Müzeyyen. “Yetişkin Bağlanma Örüntüleri ve Güncel Romantik İlişki Durumunun Romantik İnançları Yordayıcılığı”. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal 8/49 (2018), 117-136.
• Tabachnick, Barbara. G., Fidell, Linda. S. Using Multivariate Statistics. Boston: MA: Pearson. 2013, 497-516.
• Terzi, Sare, Özbay, Yaşar. “Romantik İlişkilerde Bağlanma Yaralanmaları Ölçeğinin Geliştirilmesi”. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/13 (2016), 169-185.
• Tuncer, Serpil. Üniversite Öğrencilerinin Yakın İlişki İnançları ve Benlik Değişimlerinin Romantik İlişkilerinin Niteliğini Yordama Gücü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Uğur, Duygu. Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Temsilleri ile Romantik İlişki İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Wright, Paul. H., Wright, Katherine. D. “The Two Faces Of Codependent Relating: A Research-Based Perspective”. Contemporary Family Therapy 21 (1999), 527-543.
• Yentürk, Zeynep. Üniversite Öğrencilerinde Romantik İlişkilere Dair Bilişsel Süreçler, Bağlanma Özellikleri ile İçselleştirme Sorunlarının İlişkisinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.