MĀLIK’s NARRATIONS in TERMS of THE SOURCE to NASĀ’Ī’s SUNAN

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 17, 1 - 27, 26.06.2024

Üzeyir Durmuş

Öz

The source of the narrations transmitted by Imām Mālik to al-Kutub as-Sitta is an important issue in terms of history of hadith and literature of hadith. The narrations that narrated by Nasā’ī from Mālik in his Sunan also constitute a part of this subject. According to our findings, no independent study has been carried out on this issue until today. Within the scope of this article, Nasā’ī’s Sunan was scanned from beginning to end in order to clarify the subject, his narrations from Mālik were determined one by one and the following conclusions were reached: Muwaṭṭa of Imām Mālik is one of the sources of the Nasā’ī’s-Sunan. Nasā’ī narrated 357 narrations from Mālik. Nasā’ī received these narrations through 21 different students of Mālik. 166 of them -about %47 of these narratives- was narrated from Kutaybah b. Saīd. The first preference of Nasāī in the narration from Mālik is this student of Mālik. Nasāī narrated hadiths from Mālik through his students and students of their students and students of their stundents, but Nasāī’s narrations from Mālik his direct students are about %48 of the total narratives from Mālik. Narrations of Nasāī from Mālik when searched in the Muwaṭṭa’s narrations, it was observed that the remaining 9 of them were included in these narrations. Most of the narrations of Nasāī (337 narrations) from Mālik are located in narration of al-Laysī. 11 narrations have been identified in the Zuhrī’s narration and Shaybanī’s narration and Ibn al-Kāsim’s narration.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Nasāī, Mālik, Sunan, Muwaṭṭa’, Narration

NESÂÎ’NİN SÜNEN’İNE KAYNAKLIĞI BAKIMINDAN MÂLİK’İN RİVAYETLERİ

Öz

İmam Mâlik tarafından nakledilen rivayetlerin Kütüb-i Sitte’ye kaynaklığı hadis tarihi ve literatürü açısından önemli bir konudur. Nesâî’nin, Sünen’inde Mâlik’ten naklettiği rivayetler de bu konunun bir bölümünü oluşturmaktadır. Tespitlerimize göre bu hususta günümüze kadar herhangi bir müstakil çalışma yapılmamıştır. Bu makale kapsamında, konunun açıklığa kavuşturulması için Nesâî’nin Sünen’i baştan sona taranmış, onun Mâlik’ten rivayetleri tek tek tespit edilmiş ve şu sonuçlara ulaşılmıştır: Nesâî eserinde Mâlik’ten toplam 357 rivayet aktarmıştır. Nesâî bu rivayetleri, Mâlik’in 21 farklı talebesi yoluyla almıştır. İlgili rivayetlerin 166 tanesi -yaklaşık %47’si- Kuteybe b. Saîd tarikiyle nakledilmiştir. Nesâî’nin Mâlik’ten rivayette ilk tercihi Mâlik’in bu talebesidir. Nesâî, Mâlik’ten hem talebeleri hem talebelerinin talebeleri hem de talebelerinin talebelerinin talebeleri vasıtasıyla hadis nakletmekle birlikte doğrudan onun talebelerinden aldığı rivayetler, Mâlik’ten aktardığı rivayetlerin yaklaşık %48’ini oluşturmaktadır. Nesâî’nin Mâlik’ten rivayetleri Muvatta’ın Leysî, Şeybânî, Zührî, Ka’nebî, Hadesânî, Abdurrahmân b. Kâsım, Abdullâh b. Vehb ve Ali b. Ziyâd rivayetlerinde araştırıldığında 9 tanesi hariç kalanının bu nüshalarda yer aldığı görülmüştür. Nesâî’nin Mâlik’ten yaptığı rivayetlerin 337 tanesi Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî nüshasında yer almaktadır. 11 rivayet de Zührî, Şeybânî ve İbnü’l-Kâsım rivayetlerinde tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Nesâî, Mâlik, Sünen, el-Muvatta’, Rivayet

Kaynakça

• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Ṣaḥîḥü’l-Buḫârî. Kâhire: Dârü’l-hadîs, 2011.
• Cevherî, Abdurrahmân b. Abdullâh. Müsnedü’l-Muvatta’. Beyrût: Dâru’l-garbi’l-İslâmî, 1997.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’as. Sünenü Ebî Dâvûd. thk. Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd. Beyrût: el-Mektebetü’l-asriyye, ty.
• Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân el-Büstî. es-Sikât. Hindistan: Dâiretü’l-meârifi’l-Osmâniyye, 1973.
• Ebû Zehv, Muhammed. el-Hadîs ve’l-muhaddisûn. Kâhire, Dâru’l-fikri’l-Arabî, 1378.
• İbn Ebî Hâtim Abdurrahmân b. Muhammed er-Râzî. el-Cerh ve’t-ta’dîl. Beyrût: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-Arabî, 1952.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî. Tehzîbü’t-Tehzîb. Hindistan: Matbaatü dâireti’l-meârif, 1326.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd. Sünenü İbn Mâce. thk. Şuayb Arnaût vd. Lübnan: Dâru’r-risâle el-âlemiyye, 2009.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Abdullâh b. Mesleme el-Ka’nebî rivayeti). thk. Abdülmecîd Türkî. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1999.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Abdullâh b. Vehb rivayeti). thk. Hişâm İsmâîl. Dimâm: Dâru İbni’l-Cevzî, 1999.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ - Kitâbu’l-Muhârebe (Abdullâh b. Vehb rivayeti). thk. Mikloş Muranyi. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 2002.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ -Telhîsu’l-Kâbisî (Abdurrahmân b. Kâsım rivayeti). thk. Muhammed b. Alevî. Abu Dabi: el-Mecmeu’s-Sekafî, 2004.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Ali b. Ziyâd el-Absî rivayeti). thk. Muhammed eş-Şâzelî en-Nüfeyr. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1980.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Ebû Mus’âb ez-Zührî rivayeti). thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf ve Mahmûd Muhammed Halîl. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1998.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî rivayeti). thk. Abdülvehhâb Abdüllatîf. Kâhire: Lecnetü İhyâi’t-Türâs, 1994.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Süveyd b. Saîd el-Hadesânî rivayeti). thk. Abdülmecîd Türkî. Beyrût: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî rivayeti). thk. Muhammed Fuâd Abdülbaki. Kâhire: Dârü’l-Hadîs, 2005.
• Mâlik b. Enes. el-Muvatta’ (Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî rivayeti). thk. Muhammed Mustafâ el-A’zamî. Abu Dabi: Müessesetü Zâyid, 2003.
• Mizzî, Yûsuf b. Abdurrahmân. Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl. Beyrût: Müessesetü’r-risâle, 1980.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Ṣaḥîḥü Müslim. Beyrût: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2011.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb. el-Müctebâ mine’s-Sünen. thk. Abdulfettâh Ebû Gudde. Haleb: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
• Sifil, Ebubekir. Muvatta Nüshaları Muhteva Analizi. İstanbul: Rihle Kitap, 2017.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî. Mısır: Mustafâ el-Bâb el-Halebî, 1975.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. el-Kâşif fî ma’rifeti men lehû rivayetun fi’l-kütübi’s-sitte, thk. Muhammed Avvâme. Cidde: Dâru’l-kıble, 1992.
• Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyerü a’lâmi’n-nübelâ. Beyrût: Müessesetü’r-risâle, 1985.