Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının, Yaratıcı Drama Dersinin Etkililiğine Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 35 - 51, 30.06.2020

Aslı Özyürek

Öz

Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programında drama dersi; dördüncü sınıfın ikinci döneminde, yer almaktadır. Drama dersinin amaçları arasında; eğitsel drama tarihsel temelleri, eğitsel drama aşamaları, uygulama alanlarına göre sınıflandırmak, eğitsel drama teknikleri ve öğretmen niteliklerinin geliştirilmesi sayılabilir. Ayrıca bir öğretmenin sahip olduğu beceri ve özellikler o öğretmenin yoluna ışık tutacağı öğrencileri de etkilemektedir. Bu bağlamda drama dersinin öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişiminde etkili olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının, yaratıcı drama dersinin etkililiğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesidir. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma desenlerinden; durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim dönemi ikinci yarıyılında, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, sosyal bilgiler eğitimi son sınıfta olan 23 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden, ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ölçüt ise drama dersi almış olmaktır. Veri toplama aracı araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan yarı yapılandırılmış soru formudur. Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Elde edilen bulgular; dramanın mutluluk, eğlence, huzur, özgüven, yaratıcı düşünce gibi kavramlarla ifade edildiğidir. Hayal gücünü geliştirdiği, iletişim becerilerini geliştirdiği, yaratıcılığı arttırdığı yönündedir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarına göre; hayatın her alanında drama var olmalı ve ders sayısı arttırılmalıdır. Sonuç olarak drama dersi alan öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin geliştiği, özgüvenlerinin arttığı ve eğlenerek öğrendikleri göz önünde bulundurularak; drama ders sayısının arttırılması gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı Drama, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları., Öğretmen adayları

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları, Creative Drama Journal. 1(1),18-29.
• Adıgüzel, Ö. (2006). Yaşantılara dayalı öğrenme, yaratıcı drama ve süreçsel drama ilişkileri, Creative Drama Journal. 1(1),32-38.
• Adıgüzel, Ö. (2010). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Natural Yayınevi
• Akoğuz, M. (2002). İletişim becerilerinin geliştirilmesinde yaratıcı dramanın etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akdeniz, C.(2019). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin hayal gücüne yönelik bir eylem araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Aldağ, E. (2010). The effects of creative drama on enhancement of motivation in language learning. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Alı, A. S.M. (2019). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama kullanılmasının iletişim becerilerine ve akademik başarıya etkisi. Yayımlamamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Asımoğlu, S. (2012). Yaratıcı drama ve orff yaklaşımı çerçevesinde okul öncesi eğitimde oyun kavramı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avcı, F.(2019). Doğa ve inovasyon: okullarda biyomimikri, Anadolu Öğretmen Dergisi. 3(2), 214-233.
• Aykaç, M. (2008). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Aykaç, M & Adıgüzel, Ö. (2011). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi,19(1) 297-314.
• Bayrakçı, M. (2007). Okulöncesinde yaratıcı drama etkinliklerinin iletişim becerilerinin gelişmesi üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Büyüköztürk, Ş, Çakmak, E. K, Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş, & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 195-209. Çelikkaya, T. ( 2014). Sosyal bilgiler dersinde drama yönteminin önemi ve uygulama örnekleri. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic.9(2), 447-470.
• Çetinkaya, C. (2019). Sosyal bilgiler dersinin yaratıcı drama yöntemi ile işlenmesi: bir eylem araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Çifci, E.G & Altınova, H.H. (2012). Sosyal hizmet eğitiminde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin empati becerisine etkisi, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2012 1(2).
• Doğan, S.H (2017). The effects of creative drama on elt student teachers' metacognitive awareness and teaching skills. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Doğanay, A (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programında değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008, 17 (2) , 77-96
• Dündar, H.(2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitimsel drama uygulama yeterlikleri ile yaratıcı drama dersine yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Gömleksiz, M.N. , Kan, Ü. A. & Öner, Ü. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012, 14 (2).
• İnan vd. (2014). Sosyal bilgiler eğitimine giriş kavramlar, yaklaşımlar, etkinlikler. Ankara: Anı Yayıncılık
• Kadan, Ö.F (2013). Yaratıcı drama yönteminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin ingilizce derslerindeki başarı, tutum ve motivasyonlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay
• Karakaya, N. (2007). İlköğretimde drama ve örnek bir uygulama, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27( 1).
• Karaosmanoğlu, G & Adıgüzel, Ö.(2017).Yaratıcılık engellerinin yaratıcı drama ile fark edilmesine yönelik bir araştırma, Yaratıcı Drama Dergisi.12(1), 87-104
• Karaömerlioğlu, L. (2010). Okul öncesi eğitimde doğaçlama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Koç, F. (1999). Yaratıcı dramanın öğrenmeye etkisi -sosyal bilgiler öğretiminde bir yöntem olarak-. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• MEB(2018). İlköğretim programı. Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara
• Meydan, A. (2001). İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler öğretimi coğrafya ünitelerinin işlenişinde laboratuvar ve görsel işitsel materyal kullanımının öğrencilerin niteliksel gelişimine etkisinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Meydan, A. (2011). Yenilenen coğrafya programı ve gelişmelerle ilgili seminerlerin ve çalıştayların beklentileri karşılama düzeyi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl:2, Sayı:2 Mart 2011
• Meydan, A & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgilerde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi, Marmara Coğrafya Dergisi. Sayı:29, Ocak-2014, S.402-422 İstanbul
• Meydan, A & Özyürek, A. (2018). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde müzelerin önemi: Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi’nde yaratıcı drama etkinliği örneği. X. International Congress Of Educational Research, Nevşehir Turkey 27-30 April 2018
• Nayci, Ö & Adıgüzel, Ö.(2017), Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın bir yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi, Eğitim ve Bilim. 42(192), 349-365.
• Oğuz, A& Beldağ, A. (2015), Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin kullanılmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri, Turkısh Studıes. International periodical for the languages, literature and history of Turkish or Turkic, Volume 10/15 Fall 2015, p. 667-680
• Okvuran, A. (2012). Müzede dramanın bir öğretim yöntemi olarak Türkiye’de gelişimi, Eğitim ve Bilim. 2012, 37(166).
• Orta, A.Z. (2009).Etkili iletişim sürecinde kişilerarası iletişim becerileri ve yaratıcı drama uygulama örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Önalan, N.H. (2020). 8.Sınıf öğrencilerinin ‟enerji dönüşümleri ve çevre bilinci'' ünitesinin akademik başarı ve fene karşı tutumlarına yaratıcı drama yönteminin yetkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özçelik, E. (2019). Temel eğitimde drama ile sorumluluk değerinin öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öz, N. (2019). Sosyal bilgilerde yaratıcı dramanın kavram öğretimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Pehlivan, B.K (2005) Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma, ilköğretim-online. 4(2), 2005. 17-23
• Sakallı, F.G (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlik algı düzeyleri ve görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• San, İ. (1990). Eğitimde yaratıcı drama, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 23 (2), 573-582. Subaşı, M & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21(2),419-426.
• Şimşek, M. (2013). Yaratıcı drama dersinin sınıf öğretmeni adaylarının sosyal becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tosun, S.Ş, (2020). Sanat akımlarının yaratıcı drama yöntemiyle öğretilmesinin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tulgay, B. (1997). Yaratıcı drama eğitimi alan ve almayan ergenlerin yaratıcılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Tuluk, N. ( 2004). Yaratıcı drama, PİVOLKA. Yıl:3, Sayı:15, Sayfa:11
• Tutkun, F.Ö & Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda öğretmen yetiştirme eğitim programının boyutları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Türk Dil Kurumu. (2019).Türkçe sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
• Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı drama eğitim programının öğeleri, Eğitim ve Bilim/Education and Science. 22(107), January, 1998: 28 -35
• Üstündağ, T. (2016). Yaratıcı drama öğretmenimin günlüğü (13.Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Yıldırım, A.& Şimşek, H.(2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yılmaz, S. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde bir yöntem olarak dramanın kullanımına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 2013, 14(2), 123-145.