Öğretmen Adaylarının Bağımsızlık Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 46 - 60, 31.12.2021

Ali Özkal Ramazan Çapraz

Öz

Bu araştırmanın amacı, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı, İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı ve Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören öğrencilerin “bağımsızlık” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesidir.
Araştırmanın verileri 2018-2019 eğitim- öğretim yılında Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı, İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı ve Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören 23 erkek ve 97 kız toplam 120 öğrenciden toplanmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim araştırma yöntemi olarak kullanılmıştır. Araştırma, betimsel nitelik taşımaktadır. Bu kapsamda, öğretmen adaylarının geliştirdikleri metaforların analiz edilmesi ve yorumlanması süreci beş aşamada gerçekleşmiştir. Bu aşamalar: 1. Metaforlar belirlenmiştir. 2. Belirlenen metaforlar olumlu ve olumsuz olarak sınıflandırılmıştır. 3. Metaforlar kategorilendirilmiştir. 4. Araştırmanın geçerlik ve güvenirliği kontrol edilmiştir. 5. Nicel verilerin analizi için veriler SPSS paket programına aktarılmıştır. Öğretmen adaylarının bağımsızlık kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların çeşitli kategorilere göre farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda öğrencilerin 120’si geçerli 50 metafor üretmiştir. Üretilen metaforların 41’i olumlu, 9 tanesi olumsuzdur. Metaforlar gerekçelendirilmelerine göre kişisel, somut, soyut, yaşam kaynağı, özgür olma durumu ve diğer olmak üzere altı kategoriye ayrılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağımsızlık, Metafor Analizi, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı, İlköğretim Matematik Öğretmen Adayı, Sınıf Öğretmeni Adayı

Kaynakça

• Arslan, M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik Düşünme Ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim- Öğretim Açısından İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
• Demirtaş, H. ve Çoban, D. (2014). Üniversite Öğrencilerinin, Üniversite ve Fakülte Kavramlarına İlişkin Metaforları (İnönü Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 33, 113-143.
• Eraslan, L. (2011). Sosyolojik Metaforlar. Akademik Bakış Dergisi, 27.
• Güven, E. ve Toker Gökçe, A. (2018). “Öğretmenlerin Mesleki Özgürlüğe İlişkin Metaforik Algıları”. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 176-189.
• İbret, Ü. B. , Recepoğlu, E. , Karasu Avcı, E. ve Recepoğlu, S. (2018). Öğretmen Adaylarının “Demokrasi” Kavramına Yönelik Metafor Algıları. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 4, 421-441.
• Köksal, Ç. (2010). İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin, Ebeveynlerini Ve Öğretmenlerinin Okuma-Yazma Kavramına Yükledikleri Anlamlar: Metaforik Bir Analiz, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Lakoff, George, Johson, Mark (2011). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil, (Çev.) Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: Paradigma Yayınları
• Miles, M., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications
• Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Giriş Dersini Almadan Önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması [The Comparison Of Pre-Service Teachers’ Metaphors About The Teacher-Profession Before And After The ‘Introduction To Teacher-Profession’ Course], Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Cilt VIII / 2 / Aralık 2006. 293-310.
• Polat, S. ve Apak, Ö. ve Akdağ, M. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademisyen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, 57-78.
• Toy, İ. , Uzunöz, A. , Aktepe, V. ve Meydan, A. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Özgürlük Değerine İlişkin Metafor Algılarının İncelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, Cilt 1, Sayı 7, 652-677.
• Türk Dil Kurumu. ‘‘Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü’’, erişim 21 Eylül 2021, https://sozluk.gov.tr/
• Ulu Kalın, Ö. Ve Koçoğlu, E. (2017). ‘‘Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bağımsızlık Değerine Karşı Metaforik Algıları’’. Ahi Evran Ünivesitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Cilt 18, Sayı 2, 419-434.
• Yazıcıoğlu, A. ve Alkan, V. (2019). Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının “İnsan Hakları Ve Demokrasi” Kavramı ile İlgili Geliştirdikleri Metaforlar. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Yob, I.M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education. 22, 127–138.