Semiotic Analysis of The Image of Water in Leyla Yılmaz's Film Named Not Knowing: An Investigation Under The Guidance of Bachelard

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 189 - 224, 31.10.2022

Baran Barış

https://doi.org/10.57115/karefad.1098666

Öz

Bachelard, in his work, where he pointed out that water, which he stated as representing the most secret, simple and simplifying powers of person in general, has images associated with its depth along with the images used in many narratives, revealed that there are connotations such as light, darkness, purification, pollution, life and death. The aim of this study is to analyze the water image in Leyla Yılmaz’s film named Not Knowing with the semiotic method in line with Bachelard's views, and thus to determine the connotations. The use of the water image in the film, which describes the mobbing applied to a high school student, was examined by dividing the narrative into three sections and connotations of the image are discussed comparatively on the basis of the characters of the narrative. As a result of the research, it has been seen that the connotations of water in three sections of the film varied, it was used as a signifier representing the opposing values associated with the characters, and since it is the founding image of the narrative, it shapes all the signs and the film has a structure that allows it to be examined under the guidance of Bachelard.

Anahtar Kelimeler

Semiology, Not Knowing, Bachelard, Water, Image

Leyla Yılmaz’ın Bilmemek Filminde Su İmgesinin Göstergebilimsel Çözümlemesi: Bachelard Rehberliğinde Bir İnceleme

Öz

Bachelard, genel olarak insanın en gizli, yalın ve sadeleştirici güçlerini temsil etiğini belirttiği suyun birçok anlatıda kullanılan imgeleriyle beraber derinliğiyle bağlantılı imgelerinin de bulunduğuna dikkat çektiği çalışmasında aydınlık, karanlık, arınma, kirlenme, yaşam ve ölüm gibi yananlam gösterilenlerinin olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, Leyla Yılmaz’ın Bilmemek filmindeki su imgesinin Bachelard’ın görüşleri doğrultusunda, göstergebilimsel yöntemle çözümlemek ve böylece yananlam gösterilenlerini tespit etmektir. Bir lise öğrencisine uygulanan mobbingin anlatıldığı filmde su imgesinin kullanımı, anlatı üç kesite ayrılarak incelenmiş ve imgenin yananlam gösterilenleri anlatı kişileri temelinde karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Araştırmanın sonucunda filmin üç kesitinde suyun yananlam gösterilenlerinin çeşitlilik gösterdiği, anlatı kişileriyle ilişkili karşıt değerleri temsil eden bir gösteren olarak kullanıldığı, anlatının kurucu imgesi olması nedeniyle bütün göstergeleri biçimlendirdiği ve filmin Bachelard rehberliğinde incelenmeye olanak sunan bir yapıya sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Bilmemek, Bachelard, Su, İmge

Kaynakça

• Akarsu, B. (1975). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (2005). “Şiir Dili”. Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(1), 1-13.
• Anbarpınar, E. (2020). “Echo ve Narcissus Miti Üzerinden Okumalar ve Yeni Medya Sanatına Yansımaları”. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 13(26), 613-633.
• Arslan, M. (2010). Yeşim Ustaoğlu Filmlerinin Auteur Kuramı Açısından İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bachelard, G. (2006). Su ve Düşler: Maddenin İmgelemi Üzerine Deneme. (Çev: Olcay Kunal), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barış, B. (2021). “Representations of Masculinities in Gaya Jiji’s Film Named My Favorıte Fabrıc”. Işıl Tombul, Gülşah Sarı (Ed.), Handbook of Research on Contemporary Approaches to Orientalism in Media and Beyond (2 Volumes) içinde (338-354. ss.), Delaware: IGI Global.
• Barlas, M. (2019). “Çağdaş Sanatta Nesne – Mekan Olarak Ev İmgesi”. Sanat ve Tasarım Dergisi, 24, 95-109.
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (Çev: Mehmet Rifat, Sema Rifat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (1996). S/Z. (Çev. Sündüz Öztürk Kasar), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Balcı, Y. (2007). “Gaston Bachelard’ın Eleştiri Metodu ve Sabahattin Ali’nin “Hasan Boğuldu” Hikâyesi Üzerinde Bir Uygulama Denemesi”. İCANAS, 299-308.
• Berger, J. (2008). Görme Biçimleri. (Çev: Yurdanur Salman), İstanbul: Metis Yayınları.
• Dalar, T. (2018). “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Bursa’da Zaman Şiirinde Zaman ve Mekân Algısı”. Akademik İncelemeler Dergisi, 13(2), 183-200.
• de Saussure, F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev: Berke Vardar), İstanbul: Multilingual.
• Demir, S. T. (2017). “Günümüz Kültüründe Farklı Temsil Mekanları Üzerine Bir İrdeleme”. Mavi Atlas, 5(2), 322-336.
• Dökmen, Z. Y. (2010). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duffy, M. & Sperry, L. (2012). Mobbing: Causes, Consequences, and Solutions. New York: Oxford University Press.
• Ekinci, B. T. (2017). “Star Wars: Güç Uyanıyor Filminin Göstergebilimsel Çözümlemesi”. akademia: Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 244-260.
• Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Erinç, E. (2016). “Hatırlama Aracı Olarak Su: Rus Göçmen Edebiyatı Metinlerinde Boğaziçi”. idil 5(19), 25-40.
• Girgin, Ü. H. (2017). “Sen Aydınlatırsın Geceyi Filminin Göstergebilimsel Çözümlemesi”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45, 314-344.
• Gül, C. C. (2016). Sinema Jeneriklerinin Göstergebilimsel Analizleri ve Türk Sineması Jenerikleri İçin Uygulama Önerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Günay, B. (2009). Bitki Evreninden Bir Gösterge Olarak Lotus ve Sanatsal Temsilleri. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Gürbilek, N. (2007). Kör Ayna, Kayıp Şark: Edebiyat ve Endişe. İstanbul: Metis Yayınları.
• Güzel, S. & Zor, S. D. (2021). “2000 Yılı Sonrası Türk Bilim Kurgu Filmlerindeki Kostümlerin Göstergebilimsel Analizi: “Gora” - “Arog” - “Arif V 216” Filmleri Örneği”. International Journal of Cultural and Social Studies, 7(2), 98-119.
• İnankul, F. (2019). Modernleşme Bağlamında Boş Zamanın Metalaştırılması: Ruha (El) Filminin Göstergebilimsel Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaman, B. İ. (2012). “Eğretilemenin Çevirisi”. Türk Dili, 2(725), 327-336.
• Karaosmanoğlu, Y. (2020). Sinemada Korku-Gerilim Türü: Alfred Hitchcock Sineması ve “Arka Pencere” Filminin Çözümlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karymbaeva, Z. (2021). Animasyon/Canlandırma Filmlerinin Mesajları Üzerine Göstergebilimsel Bir Analiz: Kırgızistan Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kayalı, K. (2014). Metin Erksan Sinemasını Okumayı Denemek. İstanbul: Tezkire Yayıncılık.
• Kılıç, M. N. (2019). “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Yaz Yağmuru” Hikâyesinde Su İmgesi”. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE), 5(11), 728-736.
• Kılınç, D. D. (2019). Türk Sinemasında Korku Filmlerinin Göstergebilimsel Çözümlemesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kırdar, B. Ç. (2021). Sinemada Mekân ve İktidarın Göstergebilimsel Çözümlemesi: Tolga Karaçelik Filmleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kızıl, G. S. (2015). Yeni Gözetim ve Jung’un Kolektif Bilinçdışı Kuramı Arasındaki İlişkinin Filmsel Anlatım Olanakları Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koşar, E. (2019). “Birhan Keskin’in “Soğuk Kazı”sı”. Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(3), 371-378.
• Kula, T. (2020). Polonya Sinemasında Krzysztof Kieslowski: Dekalog TV Filminin Göstergebilimsel Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köse, H. & Bingöl, T. (2021). “Neoliberal Düzende Panoptik Denetim Tahayyülü: The Platform Filmi ve Düşündürdükleri”. İleti-ş-im, 35, 5-31.
• Mitchell, W. J. T. (1987). Iconology: Image, Text, İdeology. USA: University of Chicago Press.
• Mulvey, L. (2010). “Görsel Haz ve Anlatı Sineması”. S. Büker, Y. Gürhan (Ed.), (Çev. Nilgün Abisel), Sinema: Tarih – Kuram – Eleştiri içinde (211-229. ss.), İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Öner, Ö. (2018). Kültürel Öğe Olarak Su Kavramı ve Türk Resim Sanatına Etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Özkar, M. (2020). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Okul Öncesi Çocuklara Çizgi Filmlerde Yansıtılması: Türk Yapımı Çizgi Filmlerin Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parsa, A. F. (2004). “İmgenin Gücü ve Görsel Kültürün Yükselişi”. M. Işık (Ed.), Medyada Yeni Yaklaşımlar içinde (215-237. ss.), Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şen, F. E. (2020). İdeolojik Propaganda Aracı Olarak İkinci Dünya Savaşı Dönemindeki Çizgi Filmlerin Göstergebilimsel Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tanrıverdi, Y. (2020). “Seramik Sanatında Suyun İzi”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 390-408.
• Thouvenel, É. (2012). Le Cinéma Est-Il Bachelardien? Hypothèse Théoriques Autor de La Matière (Et) Des Images. R. Boccali & L. Scarabelli (Ed.), Autres Modernités, n° Hors-série içinde (132-147. ss.), Italia: Università delgi Studi di Milano.
• Topçu, T. (2019). “Bilge Karasu Anlatısında Su ve Kadın”. Türklük Bilimi Araştırmaları. 45, 199-208.
• Türkçe Sözlük (1998). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yazıcı, İ. (1997). Kitle İletişiminde İmaj: Kuramsal Bir Yaklaşım. İstanbul: Bilim Yayınları.
• Yıldız, G. (2021). Sinema Sanatında İkonik Simgelerin Göstergebilimsel Çözümleme Modeline Örnek ve Uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Yılmaz, E. & Vatansever, Ş. (2019). “‘Susuz Yaz’da Mülkiyet, İktidar Mücadelesi ve Kadının Nesneleştirilmesi”. Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 437-450.
• Yılmaz, L. (2020, Temmuz 19). “Leyla Yılmaz’dan İkinci Film: Bilmemek, Hayatımızdaki Sualtı Zorbalıkları”. Ayşegül Oğuz & Yiğit Atılgan (Söyleşi). http://birartibir.org/hayatimizdaki-sualti-zorbaliklari/