Öz
Kadıların bilinen idari ve adli meselelere ilaveten, merkez maliyesi ve idaresi tarafından kendilerine tevdi edilen ve imparatorluğun erken devirlerinden itibaren başta mukataa müfettişliği ve nazırlık olmak üzere birtakım mali işlerle de ilgilendiklerin bilinmektedir. Bilhassa XVII. yüzyıl gibi muhtelif krizlerin yaşandığı bir dönemde mali bürokrasinin, imparatorluğun merkezden uzak bölgelerindeki gelir-gider kalemlerinin ahvalini sorgulatmak ve teftiş ettirmek gibi meselelerde yerel kadılıklarla iş birliği içinde olduğu arşiv kayıtlarından anlaşılmaktadır. Bu çalışmada imparatorluğun sosyal, ekonomik ve askeri pek çok alana inhisar eden meselelerinde hem merkezin hem de yerel bölgedeki unsurların doğrudan başvurdukları bir makam olan kadılıkların, tanzim ettikleri arzlar ve dava hüccetleri incelenmek suretiyle Trabzon gümrüğünün tevcihinde ve mukataa olarak işletilmesindeki rolleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi:
- (A.DVNSMHM.d) Mühimme Defterleri, Nr. 41, 42.
- (D.AMH.d) Anadolu Muhasebesi Kalemi Defterleri Nr. 24528.
- Trabzon Şer’iyye Sicilleri (TŞS): Defter Nr. 1821-4, 1822, 1823, 1825, 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831.
- Açık, Turan (2014), ““Bey”likten “Ağa”lığa: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da ‘Unvan Enflasyonu’”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 16, 9-38.
- ______ (2012), Gelenek ve Modernlik Arasında Bir Osmanlı Şehri: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da Siyaset, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akgündüz, Ahmet (1992), Osmanlı Kanunnameleri ve Hukukî Tahlilleri, C. 1, İstanbul: Fey Vakfı Yayınları
- Aygün, Necmettin (1997), Trabzon Gümrüğü (1750-1800), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ______ (2002), XVIII. Yüzyılda Trabzon’da Ticaret, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bostan, İdris (1999), “Karadeniz’in Dış Ticarete Kapalı Olduğu Dönemde Trabzon Limanı”, Trabzon Tarihi İlmî Toplantısı Bildiriler, (Haz. Kemal Çiçek, Kenan İnan vd.), 6-8 Kasım 1998, Trabzon: Trabzon Belediyesi Yayınları, 303-310.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yeniçağ Osmanlı Tarihi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Ekim 2024 |
| Kabul Tarihi | 14 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 10 Sayı: 22 |
Kaynak Göster
The Journal of Institute of Black Sea Studies is an Open Access journal and provides immediate open access to its contents. The Journal aims to promote the development of global Open Access to scientific information and research. The Publisher provides copyrights of all online published papers (except where otherwise noted) for free use of readers, scientists, and institutions (such as link to the content or permission for its download, distribution, printing, copying, and reproduction in any medium, except change of contents and for commercial use), under the terms of Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License, provided the original work is cited. Written permission is required from the publisher for use of its contents for commercial purposes.
The Journal of Institute of Black Sea Studies is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0).