The Concept of Need According to Bediuzzaman Said Nursi

Yıl 2022, Sayı: 13, 63 - 86, 26.06.2022

Veli Sırım

Öz

Bediuzzaman Said Nursi, in some of his treatises, considers the concept of need as an economic concept in the context of modern economics. However, he approaches this concept from the perspective of Islamic economics and draws a framework accordingly.
The most distinctive feature of Bediuzzaman's approach to the concept of need is that he approaches this concept from a religious and monotheistic point of view. At the focal point of this point of view, as with all beings, there is an approach to all beings, blessings and delights from the perspective of need, from the point of view of "Esmâü'l-Hüsnâ". Because there is endless helplessness, poverty and need in the creation of people, and they need a Creator who has endless mercy, wealth, power, treats and generosity. God, who has these and countless other attributes, displays these attributes in the world we live in with the reflections of Esmâü'l-Hüsnâ.
A person who looks at beings that are limited in all aspects like himself through this window will think of the hereafter, where that Names (Esmâ) will reflect eternally, based on manifestations and reflections. He will evaluate this world and everything he has from this point of view. He will act within the consciousness and circle of servanthood. It will never waste, it will not turn to ostentatious and luxurious consumption. He will think of others instead of himself. They will not be treated in an environment of brutal competition with them, but on a social ground where brotherhood, peace and solidarity prevail.
In this article, Bediuzzaman's approach to the concept of "need" will be discussed from his point of view, within the framework of the meanings attributed to this concept by Western and Islamic civilizations.

Anahtar Kelimeler

Western Civilization, Islamic Civilization, Bediuzzaman, Need, Western Civilization, Islamic Civilization

Bediüzzaman Said Nursî’ye Göre İhtiyaç Kavramı

Öz

Bediüzzaman Said Nursî, bazı risalelerinde ihtiyaç kavramını, modern iktisat anlayışında ele alındığı çerçevede, bir iktisadî kavram olarak ele alır. Ancak bu kavrama İslâmî iktisat perspektifiyle yaklaşır ve ona göre bir çerçeve çizer.
Bediüzzaman’ın ihtiyaç kavramına yaklaşımının en belirgin özelliği bu kavrama imanî ve tevhidî bir bakış açısıyla yaklaşmasıdır. Bu bakış açısının odak noktasında ise bütün varlıklara olduğu gibi, ihtiyaç penceresinden ele alınan bütün varlıklara, nimetlere ve lezzetlere “Esmâü’l-Hüsnâ” cihetinden yaklaşma vardır. Çünkü insanların yaratılışında sonsuz acziyet, fakirlik ve ihtiyaç bulunmakta, sonsuz rahmet, zenginlik, kudret, ikram ve cömertlik sahibi bir Yaratıcıya ihtiyaç duymaktadır. Bu ve diğer sayısız sıfata sahip olan Allah ise, bu sıfatlarını yaşadığımız âlemde Esmâü’l-Hüsnâ tecellileriyle sergilemektedir.
Kendisi gibi her yönüyle sınırlı olan varlıklara bu pencereden bakan insan, tecellî ve yansımalardan hareketle o esmânın ebedî olarak yansıyacağı ahiret âlemini düşünecektir. Bu dünyayı ve sahip olduğu her şeyi bu bakış açısıyla değerlendirecektir. Kulluk bilinci ve dairesi dahilinde hareket edecektir. Asla israf etmeyecek, gösteriş ve lüks tüketime yönelmeyecektir. Kendisi yerine başkalarını düşünecektir. Onlarla vahşi bir rekabet ortamında değil, kardeşliğin, barış ve dayanışmanın hakim olduğu toplumsal bir zeminde muamelede bulunacaktır.
Bu makalede Bediüzzaman’ın “ihtiyaç” kavramına olan yaklaşımı, yine onun penceresinden, Batı ve İslam medeniyetlerinin bu kavrama yüklediği anlamlar çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bediüzzaman, İhtiyaç, Batı Medeniyeti, İslam Medeniyeti

Kaynakça

• Baban, Şükrü (1942). İktisat Dersleri, İstanbul: Kenan Basımevi.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail (1987). Sahîhu’l-Buhârî, Beyrut: Dâr-u İbn Kesîr.
• Gül, Ali Rıza (2010). “İslam İktisat Düşüncesinin Kur’an’daki Temelleri”, Sosyal Piyasa Ekonomisi ve İslam’daki Algılanışı, Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung Yayını, 35-89.
• İbnu’l-Mukaffa’, Ebu Muhammed Abdullah (T.y.). el-Edebü’l-Kebîr ve’l-Edebü’s-Sağîr, Beyrut: Dâru’l-Cîl.
• Kızılkaya, Necmettin (2014), “İslam İktisadı Çalışmalarında Yöntem Üzerine Bazı Mülahazalar”, İslam İktisadını Yeniden Düşünmek, İGİAD Yayınları, İstanbul, 13-24.
• Komisyon (1995). Örnekleriyle Türkçe Sözlük, Cilt II, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn Müslim b. El-Haccac el-Kuşeyri en-Nisabûrî (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları. Nursi, Said (2021). Sözler, İstanbul: Söz Basım Yayın.
• Mektubat, İstanbul: Söz Basım Yayın. Şuâlar, İstanbul: Söz Basım Yayın. Mesnevî-i Nuriye, İstanbul: Söz Basım Yayın. İşârâtü’l-İ’câz, İstanbul: Söz Basım Yayın. Barla Lahikası, İstanbul: Söz Basım Yayın. Emirdağ Lahikası, İstanbul: Söz Basım Yayın. Divan-ı Harbi-i Örfî, İstanbul: Söz Basım Yayın. İlk Dönem Eserleri, İstanbul: Söz Basım Yayın.
• Sili, Ayşegül; Çürük, Suna A. (2013/2). “Bir İdeal Toplum Bileşeni Olarak İslam’ın Temel Ekonomik İlkeleri.” Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Analiz Dergisi, Maltepe Üniversitesi Yayınları, 107-123.
• Şemseddin Sami (2004). Kâmûs-i Türkî (1307’den aynı basım), İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Tabakoğlu, Ahmet (1987). İslâm ve Ekonomik Hayat. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
• Tabakoğlu, Ahmet (2010).”İslâm İktisadı ve Modern Kapitalizm”, Sosyal Piyasa Ekonomisi ve İslam’daki Algılanışı, Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung Yayını, 91-133.
• Tabakoğlu, Ahmet (2013). İslâm İktisadına Giriş. Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Yaran, Rahmi (2007). İslâm Fıkhında İhtiyaç Kavramı ve Kurumsallaşması, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Zaim, Sabahaddin (1986). “İslâm Açısından İktisadî Ve Sosyal Faaliyetlerle İlgili Normatif Kaideler”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 44, Sayı 1-4, 17-37.