DAĞLIK KARABAĞ SORUNU’NUN ÇATIŞMAYI ÇÖZME PERSPEKTİFİNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 16, 555 - 574, 29.12.2017

Çağlar Söker

Öz

Dağlık Karabağ Çatışması, günümüzdeki en
karmaşık uluslararası sorunlardan biridir. Bu çalışmada çatışma, tarihsel arka
planı, nedenleri ve müdahil aktörlerin pozisyonları ve politikaları
değerlendirilip tartışılarak, çatışmayı çözme perspektifinden analiz
edilmiştir. Buna göre çatışmanın en önemli sebeplerinden birinin Azerbaycan ve
Ermenistan’ın SSCB’nin çöküşünden sonra başlayan ve karşılıklı düşmanlığı
körüklemeye dayalı ulus inşası süreçleri olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu
bağlamda, karşılıklı düşmanlığın yok edilmesi için iki ülkenin devletleri ve
toplumları arasındaki güven ve diyaloğun artırılması gerektiği sonucuna
ulaşılmıştır. Ayrıca sağlıklı, barışçıl ve kalıcı bir çözüm için
demokratikleşmenin önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dağlık Karabağ, Çatışma Çözümü.

Kaynakça

• Akyeşilmen, N. (2014). Çatışma yönetimi: Kavramsal ve kuramsal bir analiz. N. Akyeşilmen (Ed.) Barışı konuşmak: Teori ve pratikte çatışma yönetimi içinde (ss. 18-44). Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Ambrosio, T. (2011). Unfreezing the Nagorno-Karabakh Conflict? Evaluating peace-making efforts under the Obama Administration. Ethnopolitics: Formerly Global Review of Ethnopolitics, 10(1), 93-114.
• Asal, Uğur Y. (2013). Dağlık Karabağ Sorunu’nun çatışma çözümü perspektifinden analizi. R. K. Karaca (Ed.) Asya’da Güvenlik Sorunları ve Yansımaları içinde (ss. 57-81). İstanbul: Bilgesam Yayınları. 18.02.2016 tarihinde http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-84-2014021450asyada_guvenlik.pdf adresinden erişildi.
• Aslanlı, A. (2013). Yeni küresel mücadelede Kafkasya ve Karabağ Sorunu. Ankara: EkoAvrasya Yayınları.
• Bağcı, H. (2014). Önsöz yerine: Çatışma analizi. N. Akyeşilmen (Ed.) Barışı konuşmak: Teori ve pratikte çatışma yönetimi içinde (ss. 3-17). Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Baguirov, A. (2012). Nagorno-Karabakh: Competing legal, historic and economic claims in political, academic and media discourse. Journal of Muslim Minority Affairs, 32(2), 139-175.
• Buzan, B., Waever, O. & Wilde, J. (1998). Security: A new framework for analysis. Colorado: Lynne Rienner Publishers.
• Caspersen, N. (2008). Between puppets and independent actors: Kin-State involvements in the conflicts in Bosnia, Croatia and Nagorno Karabakh. Ethnopolitics: Formerly Global Review of Ethnopolitics, 7(4), 357-372.
• Cornell, E. (1998). Turkey and the conflict in Nagorno-Karabakh: A delicate balance. Middle Eastern Studies, 34(1), 51-72.
• Ensaroğlu, Y. & Akyeşilmen N. (2014). Sonuç yerine: Barış sürecinde yoldaki işaretler. Barışı konuşmak: Teori ve pratikte çatışma yönetimi içinde (ss. 449-460). Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Ergun, A. (2008). Güney Kafkasya’da etnik temizlik ve çatışma: Azerbaycan ve Ermenistan ulusal kimliklerinde Karabağ Sorunu. Doğu Batı Dergisi, 11(44), 197-207.
• Gamaghelyan, P. (2005). Intractibility of the Nagorno-Karabakh Conflict: A myth or a reality. 18.02.2017 tarihinde http://www.monitor.upeace.org/documents/intractability.pdf adresinden erişildi.
• German, T. (2012). The Nagorno-Karabakh Conflict between Azerbaijan and Armenia: Security issues in the Caucasus. Journal of Muslim Minority Affairs, 32(2), 216-229.
• Geukjian, O. (2012). Ethnicity, nationalism and conflict in South Caucasus: Nagorno-Karabakh and Legacy of Soviet Nationalities Policy. Surrey: Ashgate Publishing.
• Gökçe, M. (2011). Yukarı Karabağ Sorunu ve Türkiye-Ermenistan İlişkileri üzerine bir değerlendirme. Turkish Studies, 6(1), 1111-1126.
• Gürbüz, V. M. (2008). Dağlık Karabağ Sorunu karşısında taraf ülkeler, bölgesel ve küresel güçler. A. H. Aydın, S. Taş & S. Adıgüzel (Ed.) Bölgesel sorunlar ve Türkiye içinde (ss. 117-229). Kahramanmaraş: KSÜ Yayınları.
• Gürbüz V. M. (2010). Günümüz Türk Dış Politikasında Kafkasya ile ilişkiler. C. Yenigün & E. Efegil (Ed.) Türkiye’nin değişen dış politikası içinde (ss. 265-288). Ankara: Nobel Yayınları.
• Gürel, Ş. (1992). Karabağ Sorunu üzerine bir not. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 47(1), 181-185.
• Hakala, T. (1998). The OSCE Minsk Process: A balance after five years. Helsinki Monitor, 9(1), 5-14.
• http://www.aljazeera.com.tr/haber-analiz/daglik-karabagda-cozum-girisimleri-agit%20minsk-grubunun-muzakere-cikmazi (2012).
• http://www.aljazeera.com.tr/dosya/kafkasyanin-acik-hesabi-daglik-karabag (2014).
• http://militarybudget.org/armenia/ (2015).
• http://www.president.nkr.am/ (2015).
• http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25546085 (2014).
• İşeri, E. (2010). Türkiye’nin yeni dış politika etkinliğinin Kafkasya’daki sınırları: Ermenistan boyutu. C. Yenigün & E. Efegil (Ed.) Türkiye’nin değişen dış politikası içinde (ss. 247-264). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karaağaçlı, A. (2012). İşgal altında Dağlık Karabağ Sorunu. 18.02.2016 tarihinde http://www.bilgesam.org/incele/164/-isgal-altindaki-daglik-karabag-sorunu/#.Vsbi6bSLRkj adresinden erişildi.
• Kasim, K. (2012). American policy toward the Nagorno-Karabakh Conflict and implications for its resolution. Journal of Muslim Minority Affairs, 32(2), 230-244.
• Khalid, İ. (2008). Nagorno-Karabakh Conflict. Journal of Political Studies, 14(2), 25-44.
• Kolsto, P. & Blakkisrud, H. (2012). De facto states and democracy: The case of Nagorno-Karabakh. Communist and Post-Communist Studies, 45(1), 141-151.
• Kuburas, M. (2011). Ethnic conflict in Nagorno Karabakh. Review of European and Russian Affairs, 6(1), 43-54.
• Lynch, D. (2002). Seperatist states and Post-Soviet Conflicts. International Affairs, 78(4), 831-848.
• Mkrtchyan, T. (2007). Democratization and the Conflict of Nagorno-Karabakh. Turkish Policy Quarterly, 6(3), 79-92.
• Nigmatulina, A. (2015). Tensions reignite in the Nagorno-Karabakh Conflict. 18.02.2016 tarihinde http://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/03/tensions-reignite-nagorno-karabakh-conflict-150303121751335.html adresinden erişildi.
• Novikova, G. (2012). The Nagorno Karabakh Through the Prism of the Image of the Enemy. Transition Study Review, 18(3), 550-569.
• Özkan, B. (2008). Who gains from the ‘No war no peace’ situation? A critical analysis of the Nagorno-Karabakh Conflict. Geopolitics, 13(3), 572-599.
• Öztarsu, Mehmet F. (2014). Dağlık Karabağ Sorunu: Çözüm arayışlarında Minsk Grubu ve bölgesel aktörlerin rolü. N. Akyeşilmen (Ed.) Barışı konuşmak: Teori ve pratikte çatışma yönetimi içinde (ss. 239-260). Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Paul, A. (2010). Nagorno-Karabakh – A ticking time bomb. 18.12.2016 tarihinde http://www.epc.eu/documents/uploads/pub_1148_nagorno-karabakh.pdf adresinden erişildi.
• Pokalova, E. (2015). Conflict resolution in frozen conflicts: Timing in Nagorno-Karabakh”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 17(1), 68-85.
• Rowland, R. (2013). Population trends in contested pseudo-state: The Case of Nagorno-Karabakh”, Eurosian Geography and Economics, 49(1), 99-111.
• Sapmaz, A. & Sarı, G. (2012). Dağlık Karabağ Sorununda Azerbaycan tarafından kuvvet kullanım olasılığının analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 8(15), 1-31.
• Sargsyan, Anna H. (2013). Nagorno Karabakh: Obstacles to a negotiated settlement. 18.12.2016 tarihinde http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/CSS-Analysis-131-EN.pdf adresinden erişildi.
• Selimovic, Johanna M., Brandt, A.N. & Jacobson A. S. (2012). Armenia and Azerbaijan: Stuck in conflict over Nagorno-Karabakh. 18.12.2016 tarihinde http://kvinnatillkvinna.se/en/files/qbank/301ad0e3bd5cb1627a2044908a42fdc2.pdf adresinden erişildi.
• Smolnik, F. (2012). Political rule and violent conflict: Elections as ‘institutional mutation’ in Nagorno-Karabakh. Communist and Post-Communist Studies, 45(2), 153-163.
• Svensson, I. (2009). The Nagorno-Karabakh Conflict: Lessons from the mediation efforts. 18.12.2016 tarihinde http://www.initiativeforpeacebuilding.eu/pdf/Nagorno_Karabakh_conflict_mediation_efforts.pdf adresinden erişildi.
• Tağıyev, K. (2013). Siyasi tarih bağlamında Azerbaycan’da din eğitiminin gelişimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(28), 380-289.
• Tannock, C. (2013). The EU’s commitment in Nagorno-Karabakh and required steps ahead. M. Kambeck ve S. Ghazaryan (Ed.) Europe’s next avoidable war: Nagorno-Karabakh içinde (ss. 185-198). Londra: Palgrave Macmillan.
• Tarkan-Mouravi, G. (2012). Security threats and de-securitization of conflicts in the Central Caucasus. The Caucasus and Globalization, 6(2), 89-97.
• Tokluoğlu, C. (2011). Political discourse of the Azerbaijani elite on the Nagorno-Karabakh Conflict (1991-2009). Europe-Asia Studies, 63(7), 1223-1252.
• Uzer, U. (2012). Nagorno-Karabakh in regional and world politics: A case study for nationalism, realism and Ethnic conflict”, Journal of Muslim Minority Affairs, 32(2), 245-252.
• Waever, O. (1995). Securitization and desecuritization. Ronnie D. Lipschutz (Ed.) On Security içinde (ss. 46-86). New York: Columbia University Press, New York, s: 46-86.
• Walker, E. (1998). No peace, no war in the Caucasus: Secessionist conflicts in Chechnya, Abkhazia and Nagorno-Karabakh. 18.12.2016 tarihinde http://www.belfercenter.org/publication/no-peace-no-war-caucasus-secessionist-conflicts-chechnya-abkhazia-and-nagorno-karabakh adresinden erişildi.
• Yamskov, A. (1991). Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh. Theory and Society, 20(5), 631-660.
• Yılmaz, H. R. (2012). İran’da İki İstanbul. 18.12.2016 tarihinde http://www.tepav.org.tr/upload/files/1344424084-0.Iran_daki_Iki_Istanbul.pdf adresinden erişildi.
• Yılmaz, R. (2013). Kafkasya’da çözülemeyen kördüğüm: Dağlık Karabağ Sorunu. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2(1), 71-90.