COVID-19 SÜRECİNDE KRİZ YÖNETİMİ: ISO 500 İŞLETMELERİNDE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 24, 854 - 880, 21.12.2021

Aysegül Düzgün

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2021.035

Öz

Krizler örgütlerde kimi zaman karmaşa yaratmakta ve örgüte zarar vermekte kimi zamansa örgütler için bir fırsat olarak değerlendirilmekte ve örgüte fayda sağlamaktadır. Krizlerin kaynağının ve ne zaman ortaya çıkacağının tahmin edilmesi zor olmakla birlikte kriz sinyallerini alabilmek ve kriz ortaya çıktığında en az zararla ondan kurtulabilmek hatta krizi fırsata dönüştürebilmek için işletmeler birtakım kriz senaryolarından ve kriz planlarından faydalanabilmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı Covid-19 salgını ile işletmelerde oluşan krizi, krize sebep olan etkenleri ve yöneticilerin kriz yönetim sürecini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemleri arasında yeralan görüşme tekniği ile veriler toplanmış olup 6 genel müdür 4 genel müdür yardımcısı ile görüşmeler sonucu elde edilen veriler içerik analizine ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmada yöneticilerin kriz hakkında önemli bilgilere sahip oldukları ancak işletmelerin yarısının kriz yönetim sürecini etkili bir şekilde yönetebildikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz yönetimi, Covid 19

CRISIS MANAGEMENT IN THE COVID-19 PROCESS: A QUALITATIVE RESEARCH IN ISO 500 COMPANIES

Öz

Crises sometimes create confusion in organizations and harm the organization, and sometimes they are considered as an opportunity for organizations and benefit the organization. Although it is difficult to predict the source of the crisis and when it will occur, businesses can benefit from a number of crisis scenarios and crisis plans in order to receive the signals of the crisis and to get rid of the crisis with the least damage and even to turn the crisis into an opportunity. In this context, the aim of the study is to determine the crisis in businesses with the Covid-19 epidemic, the factors causing the crisis and the crisis management process of the managers. The universe of the research consists of businesses registered to ISO 500 in 2021. Simple random sampling method was used in the sample selection stage and the research was conducted with 10 different senior managers, including 6 general managers and 4 deputy general managers, from 10 different businesses. Data were collected with the interview technique, which is among the qualitative research methods, and the data obtained as a result of the interviews were subjected to content analysis and descriptive analysis. In the research, it was concluded that the managers had important information about the crisis, but that half of the enterprises were able to manage the crisis management process effectively.

Anahtar Kelimeler

Crisis, crisis management, covid 19

Kaynakça

• Aksu, A. & Deveci, S. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerileri, eJournal of New World Sciences Academy, 4(2), 448-464.
• Aydemir, M. & Demirci M. Kemal, (2005). Son Dönemlerde Yaşanan Krizlerin İşletmeler Üzerindeki Olumlu Etkilerinin Analizi, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1).
• Batchelor, P. (2003), Surviving Corporate Crisis: 100 Things You Need To Know, London: Thorogood Publishing. Beckhard.
• Can, H. (2005), Organizasyon ve yönetim, 7. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J.W. (2009), Researchdesing, qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sagepublications, Inc. California.
• De Sausmarez, N. (2004). Crisis management for the tourism sector: Preliminary considerations in policy development. Tourism and Hospitality Planning & Development, 1(2), 157-172.
• Demirtaş, H. (2000). Kriz Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 6 (23), 353-373.
• Faulkner, B. (2001). Towards a framework for tourism disaster management. Tourism Management, 135–147.
• Filiz, E. (2007). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi. Alfa Aktüel.
• Freytag, P. V. & Hollensen, S. (2001). The process of benchmarking, benchlearning and benchaction. The TQM magazine.
• Hamidovic, H. (2012). An Introduction to Crisis Management. ISACA Journal, 5, 1-4.
• Hammer, M. & Champy, J. (1993). Değişim Mühendisliği - İş İdaresinde Devrim İçin Bir Manifesto - İstanbul: Sabah Kitapları.
• Hurst, D. K. (2000). Kriz ve Yenilenme. Krizin Sunduğu Fırsatlar. (Çev.: Ela Gürdemir). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• James, E. H. & Wooten, L. P. (2004). Leadership in Turbulent Times: Competencies for thriving amidst crisis. Darden Business School Working Paper No.04-04, University of Virginia, Charlottesville, VA.
• Kahya, M. E. (2008). KOBİlerde kriz yönetimi, oluşabilecek sorunlar ve sorunların giderilmesi için uygulanabilecek stratejiler. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Köroğlu, A. (2004). Turizmde kriz yönetimi: otel işletmelerinde ve seyahat acentalarında bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Milburn, T. W., Schuler, R. S., & Watman, K. H. (1983). Organizational crisis. Part I: Definition and conceptualization. Human relations, 36(12), 1141-1160.
• Pauchant, T. C. & Mitroff, I. (1992). Transforming the crisis-prone organization: Preventing individual, organizational, and environmental tragedies. Jossey-Bass.
• Pearson, C. M. & Clair J. A. (2008). Reframing Crisis Management. (Ed.) A. Boin, Crisis Management (s. 1-24) içinde, Vol. II. New Delhi: Gage Publication.
• Peker, Ö. & Aytürk, N. (2000). Etkili Yönetim Becerileri Öğrenilebilir ve Geliştirilebilir. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Pira, A. ve Sohodol, Ç. (2015). Kriz Yönetimi, Halkla İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme, Beşinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sezgin, F. (2003). Kriz yönetimi. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 181-195.
• Tağraf, H. & Arslan, N. T. (2003). Kriz Oluşum Süreci vee Kriz Yönetiminde Proaktif Yaklaşım. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (1).
• Turak, G. & Güzel, T. (2020). Konaklama işletmelerinin kriz dönemlerinde uyguladıkları pazarlama stratejileri: bir örnek olay çalışması. Journal of Humanities and Tourism Research, 134-144.
• Tüz, M. V. (2001), Kriz ve İşletme Yönetimi, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
• Weitzel, W. & Jonsson, E. (1989). Decline in organizations: A literature integration and extension. Sage Publications, 34(1), 91-109.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.