A Posteriori Zorunlu Doğruluklar Var Mıdır?

Yıl 2022, , 413 - 431, 30.03.2022

Cengiz Çebi

https://doi.org/10.20981/kaygi.1073584

Öz

Bilgi felsefesinde önermelerin zorunlu doğrulukları Kant'tan itibaren onların a priori bir zemine dayanmalarına bağlanmıştır. Diğer bir deyişle bu görüşe göre bir önerme zorunlu olarak doğruysa, bu onun -özünde- a priori bir önerme olmasıyla ilgilidir. A posteriori bir önerme ise zorunlu değil, ancak olumsal bir doğruluğa sahip olabilir. Kısaca söyleyecek olursak a priori önermelerin doğruluğu zorunlu, a posteriori önermelerin doğruluğu ise olumsaldır. Dil felsefesinde oldukça etkili bir dil kuramı öne sürmüş olan Kripke ise Analitik Felsefe geleniğinde uzun bir süre neredeyse tartışmasız benimsenmiş olan bu a priorilik-zorunluluk ilişkisine önemli bir eleştiri getirmiş, bu ilişkinin bağlayıcı olmayan yanlış bir ilişki olduğunu öne sürmüştür. Öyle ki ona göre önermeler a priori oldukları halde olumsal, a posteriori oldukları halde de zorunlu olabilirler. Bu yazıda bu savın ilk bölümü bir kenara bırakılacak, a posteriori önermelerin ise neden zorunlu olamayacakları gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

A posteriori, Zorunluluk, Gönderim, Adlandırma, Katı Gösterim

Are There Necessary A Posteriori Truths?

Öz

The necessary truth of propositions in epistemology has been related to their being based on an a priori ground since Kant. In other words, according to this view, if a proposition is necessarily true, it is essentialy about its being an a priori proposition. If it is an a posteriori proposition, it may have only a contingent truth, but not a necessary one. To put it briefly, the truth of a priori propositions is necessary, whereas the truth of a posteriori propositions is contingent. Kripke, who has put forward a very effective theory of language in the philosophy of language, has made an important critique to this apriority-necessity relationship, which has been adopted for a long time almost undisputedly in the tradition of Analytical Philosophy, and argued that this relationship is wrong and not viable. So, according to him, propositions can be contingent even though they are a priori, and they can be necessary even though they are a posteriori. In this article, the first part of this argument will be set aside, and it will be tried to show why a posteriori propositions cannot be necessary.

Anahtar Kelimeler

A posteriori, reference, Necessity, Reference, Naming, Rigid Designation

Kaynakça

• BARNES, G. P. (2007) "Necessity and A priority", Philosophy Studies, 132, 495–523.
• DENKEL, A. (1981) Yönletim, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• HANNA, R. (2017) "Kant, the Copernican Devolution and Real Metaphysics", The Palgrave Kant Handbook, editör: Matthew C. Altman, Palgrave Macmillan, London, 761-789.
• KANT, I. (2000) Prolegomena, çev. İoanna Kuçuradi-Yusuf Örnek, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
• KANT, I. (1998) The Critique of Pure Reason, The Cambridge Edition Of The Works Of Immanuel Kant (Ed. Paul Guyer, Allen W. Wood), Cambridge University Press, New York.
• KRIPKE, S. (1971) "Identity and Necessity", Identity and Individuation, ed. Milton K. Munitz, New York University Press, New York, 218-247.
• KRIPKE, S. (1980) Naming and Necessity, Harvard University Press, Cambridge.
• KRIPKE, S. (2013) Reference and Existence, Oxford University Press, New York.