Foucault’nun Felsefesinde Bir “Sözel İlişki Etiği”: Parrhesia

Yıl 2018, , 145 - 157, 30.04.2018

Cengiz Mesut Tosun , Mehmet Berk

https://doi.org/10.20981/kaygi.411094

Öz

Parrhesia, Michel Foucault’nun yaşamının son birkaç yılında
yaptığı çalışmalarda sıkça karşılaştığımız bir sözcüktür. Euripides’in
tragedyalarından başlayarak tüm Antikçağ boyunca bu sözcüğün anlam bakımından
karşıladığı tematik farklılıklarını irdeleyen Foucault’nun parrhesia
çalışmaları, Bilme İradesi eseri ile Hazların Kullanımı ve Kendilik
Kaygısı eserlerinin arasında bir geçiş soruşturması olarak karşımıza
çıkmaktadır. Parrhesia, Antikçağ ahlakında öznenin kendisiyle ve
başkalarıyla kurduğu etik ilişkinin en temel “kendilik pratikleri”nden biridir.
Çalışmamızda, Foucault’nun “sözel ilişki etiği” olarak tanımladığı bu pratiğin
genel hatlarını serimledikten sonra, öznenin kendisiyle kurduğu “kendilik
ilişkisi” ile irtibatını, askesis ile ilişkisini ve bu sözel etik
pratiğin Foucault’nun son döneminde yaptığı Antikçağ soruşturmasındaki yerini
tartışıyoruz.

Anahtar Kelimeler

Foucault, Sokrates, Etik, Antikçağ, Parrhesia, Parrhesiastes, Basanos, Askesis

Kaynakça

• ARISTOTELES (2014). Retorik, çev. M. H. Doğan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BEST, S. & Kellner, D. (2011). Postmodern Teori, çev. M. Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• ERİBON, D. (2012). Michel Foucault, çev. Ş. Çiltaş, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• EURIPIDES (2013). Euripides III (İon), trans. R. F. Willetts, London: The University of Chicago Press.
• FOUCAULT, M. (2007). Cinselliğin Tarihi, çev. H. U. Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• FOUCAULT, M. (2011). The Courge of Truth, The Goverment of Self and Others 2, trans.. G. Burchell, New York: Palgrave Macmillan.
• FOUCAULT, M. (2014a). Doğruyu Söylemek, çev. K. Eksen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• FOUCAULT, M. (2014b). Özne ve İktidar, çev. I. Ergüden ve O. Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• FOUCAULT, M. (2015). Öznenin Yorumbilgisi, çev. F. Keskin, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• FOUCAULT, M., & GUTMAN, H. & P. H. HUTTON (2001). Kendini Bilmek, çev. G. Ç. Güven, İstabul: Om Yayınevi.
• McGUSHIN, E. F. (2007). Foucault's Askēsis. An Introduction to the Philosophical Life, USA: Northwestern University Press.
• O’LEARY, T. (2002). Foucault and The Art of Ethics, New York: Continuum Books.
• PLATON (2010). Devlet, çev. S. Eyüboğlu ve M. A. Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• PLATON (2011). Diyaloglar, çev. Kollektif, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• PREUS, A. (2007). Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy, Plymouth: The Scarecrow Press.
• URHAN, Veli (2013). Michel Foucault ve Düşünce Sistemleri Tarihi, İstanbul: Say Yayınları.