Aşkınlık ve Yaşam: Nietzsche ve ‘Tanrının Ölümü’ Üzerine

Yıl 2013, Sayı: 20 - Kaygı (20) 2013, 305 - 322, 15.04.2013

Patrick Roney

Öz

Bu çalışmanın amacı Tanrı’nın ölümü düşüncesinin iki tema çerçevesinde incelenmesidir. İlk tema şimdiye kadar hayata anlamını veren aşkınlık alanının çökmesi sonucu varlığın ve dünyanın teleolojik yorumlanması ile ilgili. Tanrı’nın ölümü ne dünyaya ne de insan eylemine bir sonuç yüklenemeyeceğini ima eder. Bu temanın araştırılması Nietzsche’nin ana doktrinlerinlerinden biri olan Aynının Bengi Dönüşü’nün incelenmesini gerektirir. Bu kavram, uzun süreden beri Nietzsche’nin eserleri içinde anlaşılması en zor olanlardan biri olarak değerlendirilir. Nietzsche de kavramın detaylı bir analizini vermemiş sadece “en dipsiz düşünce” olduğuna değinmiştir. Tartışılacak ikinci tema ise Tanrı’nın ölümünden sonra düşüncenin doğası ve ödevi ile bunun ızdırap çekme ile ilişkisi olacak. Hayatın teleolojik yorumu akıl ve iyinin artık birbirinin teminatı olmadığını ima eder. Ayrıca düşünce artık daha yüce iyi uğruna ızdırap çekmeyi temellendiremez. Yaşam ve ızdırap çekme arasındaki ilişki ve buna bağlı olarak ızdırap çekmenin değeri yeniden değerlendirilmelidir. Nietzsche’nin iddiası iki yönlüdür; talep ettiği dönüşüm ızdırabı ortadan kaldırmak yerine onaylar ama düşünmek ızdırap çekmektir.

***

Bu çalışma, Patrick RONEY'nin, Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi'nin bu sayısındaki (20/2013: 93-110) "Transcendence and Life: Nietzsche on the 'Death of God'" adlı yazısının çevirisidir.

***

Çevirmen: Elis ŞİMŞON, Araş. Gör.; Koç Üniversitesi, İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, İstanbul ([e-mail]).

Anahtar Kelimeler

Nietzsche; Aynının Bengi Dönüşü; Aşkınlık; Tanrı’nın Ölümü

Kaynakça

• Deleuze, Gilles. Nietzsche and Philosophy (Nietzsche ve Felsefe). Çeviren: Hugh Tomlinson. New York: Columbia University Press, 2006.
• Fink, Eugen. Nietzsche’s Philosophy (Nietzsche’nin Felsefesi). Çeviren: Goetz Richter. New York: Continuum, 2003.
• Heidegger, Martin. “The Word of Nietzsche: God is Dead”, The Question Concerning Technology and Other Essays (“Nietzsche’nin Sözü: Tanrı Öldü”, Teknoloji Sorusu ve Diğer Denemeler). Çeviri ve Giriş yazısı: William Lovitt. New York: Harper, 1977.
• Kain, Philip. “Nietzsche, Eternal Recurrence, and the Horror of Existence” (“Nietzsche, Ebedi Dönüş ve Varoluşun Dehşeti“). The Journal of Nietzsche Studies, Issue 33, Spring 2007, pp. 49-63. Project Muse, August 2011.
• Nietzsche, Friedrich. The Gay Science (Şen Bilim). Çeviren: Walter Kaufmann. New York: Vintage Books, 1974.
• Nietzsche, Friedrich. Ecce Homo (İnsanca, Pek İnsanca). Çeviren: Judith Norman. The Anti-Christ, Ecce Home, Twilight of the Idols and Other Writings (Deccal, İnsanca Pek İnsanca, Putların Alacakarnalığı ve Öteki Yazılar). Editörler: Aaron Ridley ve Judith Norman. Cambridge Texts in the History of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
• Nietzsche, Friedrich. The Anti-Christ (Deccal). Çeviren: Judith Norman. The Anti-Christ, Ecce Home, Twilight of the Idols and Other Writings (Deccal, İnsanca Pek İnsanca, Putların Alacakarnalığı ve Öteki Yazılar). Editörler: Aaron Ridley ve Judith Norman. Cambridge Texts in the History of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
• Nietzsche, Friedrich. The Twilight of the Idols (Putların Alacakaranlığı). Çeviren: Judith Norman. The Anti-Christ, Ecce Home, Twilight of the Idols and Other Writings (Deccal, İnsanca Pek İnsanca, Putların Alacakarnalığı ve Öteki Yazılar). Editörler: Aaron Ridley ve Judith Norman. Cambridge Texts in the History of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
• Nietzsche, Friedrich. Nietzsche contra Wagner (Nietzsche Wagner’e Karşı). Çeviren: Judith Norman. The Anti-Christ, Ecce Home, Twilight of the Idols and Other Writings (Deccal, İnsanca Pek İnsanca, Putların Alacakarnalığı ve Öteki Yazılar). Editörler: Aaron Ridley ve Judith Norman. Cambridge Texts in the History of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.
• Nietzsche, Friedrich. Thus Spoke Zarathustra (Böyle Buyurdu Zerdüşt). Çeviren: Clancy Martin. Giriş yazısı: Kathleen Higgins ve Robert Solomon. New York: Barnes and Noble, 2005.
• Nietzsche, Friedrich. The Will to Power (Güç İstemi). Çeviren: Walter Kaufmann ve R. J. Hollingdale. New York: Vintage, 1967.
• Nietzsche, Friedrich. On the Genealogy of Morals (Ahlakın Soykütüğü). Çeviren: Walter Kaufmann. New York: Vintage, 1967.
• Popper, Karl. The Poverty of Historicism (Tarihselciliğin Yoksulluğu). London: Routledge Classics, 2002. Yeniden Basım: 2004. Google Books.