Nörofelsefe Neden Halen Uçta Bir Görüş Olarak Niteleniyor?

Yıl 2017, Sayı: 29, 99 - 110, 30.10.2017

Serdal Tümkaya

https://doi.org/10.20981/kaygi.342417

Öz

Nörofelsefe felsefe dünyasında halen çok uçta bir görüş olarak değerlendirilmekte ve ezici bir çoğunluk tarafından ya ilkesel olarak veya beyne ilişkin bazı olgular gerekçe gösterilerek sert şekilde reddedilmektedir. İlkesel itirazlar genelde felsefi problemlerin ve çözümlerin doğasına ilişkin kategorik itirazlardır. İkinci tipte iddialarsa daha çok sinir sisteminin aşırı karmaşık yapısı, nörofelsefi hipotezin doğru çıkması ihtimalinin doğal bir sonucunun felsefenin tarihten silinmesi olduğu veya nörofelsefenin beynin ötesine geçmeye gerek görmeyerek insanın psikolojik, tarihsel ve sosyal varoluşunu bir kenara iterek insanı açıklama şansını elinden kaçırması şeklindedir. Bu sonuncu itiraz, nörofelsefenin zihnin veya davranışın doğasını anlayabilmek için “fizik veya beyin bilimden başka bir bilime ihtiyaç olmadığını savunduğu” şeklindeki iddialar olarak da kendini göstermektedir. Bu çalışmamda ben bu eleştirilerin ya Churchland çiftinin metinlerinin düpedüz yanlış okunması veya nörofelsefecinin gerekli koşullardan bahsettiği yerlerde eleştirmenlerin zoraki bir akıl yürütmeyle onun cümlesini yeterli koşulların ifadesi olarak görmeleridir. Bu eleştirilerin hatalı olduğunu gösterdikten sonra benim bakış açımdan nörofelsefenin en ciddi eksiğini tartışıyor ve o eksiği gidermek için kendi kültürel nörofelsefe önerimi sunuyorum.

Anahtar Kelimeler

Churchland, Nörofelsefe, Nörofelsefeye Dönük Yaygın Eleştiriler, Kültürel Nörofelsefe, Makro-Sosyal Bilimler.

Kaynakça

• BOWLES, Samuel. (2009) “Did Warfare Among Ancestral Hunter-gatherers Affect The Evolution Of Human Social Behaviors?” Science 324(5932):1293–98. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19498163; erişim tarihi: 12 Aralık 2013)
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (1980) “A Perspective On Mind-Brain Research”. Journal of Philosophy 77(4):185–207. Tarihinde (http://www.jstor.org/stable/2025588).
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (1982) “Mind-Brain Reduction: New Light From The Philosophy Of Science.” Neuroscience 7(5):1041–47.
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (1986) Neurophilosophy: Toward A Unified Science Of The Mind-Brain. Cambridge, Mass: MIT Press.
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (2002) Brain-wise: Studies In Neurophilosophy. Cambridge, Mass, Mass: MIT Press.
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (2007) “Neurophilosophy: The Early Years And New Directions”. Functional Neurology XXII(4):185–95.
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (2013) Güvenen Beyin: Nörobilim Bize Ahlak Hakkkında Ne Söyler. İstanbul: Alfa Bilim.
• CHURCHLAND, Patricia Smith. (2014) “Of Brains & Minds: An Exchange”. New York Review of Books, 65–66. (http://www.nybooks.com/articles/2014/06/19/brains-and-minds-exchange/; erişim tarihi: 23 Haziran 2015).
• CHURCHLAND, Paul M. (1981) “Eliminative Materialism And The Propositional Attitudes”. The Journal of Philosophy 78(2):67–90.
• CHURCHLAND, Paul M. (1984) “Subjective Qualia From A Materialist Point Of View”. PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association 2:773–90. (http://www.jstor.org/stable/192538).
• CHURCHLAND, Paul M. (1988) Matter And Consciousness: A Contemporary Introduction To The Philosophy Of Mind. Revised. Cambridge, MA: The MIT Press.
• MCGINN, Colin reply by Marcia CAVELL. (2014) “Blind To Mind?” The New York Review of Books. (http://www.nybooks.com/articles/2014/07/10/blind-to-mind/; erişim tarihi: 04 Mart 2017).
• COSMIDES, Leda ve John TOOBY. (1999) “Evolutionary Psychology” editör R. A. Wilson ve F. C. Keil. MIT Encyclopedia of Cognitive Science.
• FLORIDI, Luciano. (2017) “A Plea For Non-naturalism As Constructionism”. Minds and Machines.
• FRITH, Chris. (2013) “Neurophilosophy: My brain And I”. Nature 499(7458):282. (http://www.nature.com/doifinder/10.1038/499282a; erişim tarihi: 26 Ocak 2017).
• LUMSDEN, Charles J. ve Edward O. WILSON. (1981) Genes, Mind, And Culture : The Coevolutionary Process. editör E. O. (Edward O. Wilson. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• MARX, Karl. (2005) Karl Marx. Toplumbilimsel Yazılar. Seçme Metinler. İstanbul: Cem Yayınevi.
• MARX, Karl ve Friedrich ENGELS. (2013) Alman İdeolojisi. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• MITTERAUER, Bernhard J. (2010) “Many realities: Outline Of A Brain Philosophy Based On Glial-Neuronal Interactions”. Journal of Intelligent Systems 19(4):337–62. (http://www.scopus.com/inward/record.url?eid=2-s2.0-79551698072&partnerID=tZOtx3y1).
• PARIS ALBERT, Sonia, I. Comins MINGOL, ve J. Roda BRUC. (2013) “Epistemological And Anthropological Thoughts On Neurophilosophy: An Initial Framework”. Recerca: Revista De Pensament I Analisi 13(5):63–83. (http://dx.doi.org/10.6035/Recerca.2013.13.5 -).
• PINKER, Steven. (2003) The Blank Slate: The Modern Denial Of Human Nature. London: Penguin Books.
• PINKER, Steven. (2010) Boş Sayfa. İnsan Doğasının Modern İnkarı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• QUARTZ, Steven R. (1999) “The Constructivist Brain”. Trends in Cognitive Sciences 3(2):48–57.
• QUARTZ, Steven R. ve Terrence J. SEJNOWSKI. (2003) Liars, lovers, And Heroes : What The New Brain Science Reveals About How We Become Who We Are. New York: Quill.
• QUINE, Willard Van Orman. (1995) “Naturalism; Or, Living Within One’s Means”. Dialectica 49(2–4).
• QUINE, Willard Van Orman. (2004) “Epistemology Naturalized”. Ss. 259–74 içinde Quintessence: Basic Readings From The Philosophy Of W. V. Quine, editör R. F. Gibson. Cambridge, Mass.: MIT Press. A Bradford Book.
• SACHDEV, Perminder S. (2007) “Neuropsychiatry And Neurophilosophy”. Acta Neuropsychiatrica 19(3):136–38. (http://doi.wiley.com/10.1111/j.1601-5215.2007.00211.x; erişim tarihi: 22 Ocak 2014).
• SAHLINS, Marshall. (2012) Batının İnsan Doğası Yanılsaması. İstanbul: bgst yayınları.
• SMYTHIES, J. R. (1992) “Neurophilosophy”. Psychological Medicine 22(3):547–49. (http://journals.cambridge.org/abstract_S0033291700037995; erişim tarihi: 22 Ocak 2014).
• SOLYMOSI, Tibor. (2011) “Neuropragmatism, Old And New”. Phenomenology and the Cognitive Sciences 10(3):347–68. (http://link.springer.com/10.1007/s11097-011-9202-6; erişim tarihi: 22 Ocak 2014).
• STENT, G. S. (1990) “The Poverty Of Neurophilosophy”. Journal of Medicine and Philosophy 15(5):539–57. (http://jmp.oxfordjournals.org/content/15/5/539; erişim tarihi 13 Mayıs 2014).
• WILSON, Edward O. (1978) On Human Nature. Cambridge: Harvard University Press.