Modern ve Postmodern Sanat Anlayışlarına Sanatçının Yeri Bağlamında Bir Bakış

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 2, 351 - 373, 30.09.2019

Banu Alan Sümer

https://doi.org/10.20981/kaygi.612503

Öz

Bu makalede modern
ve postmodern düşüncede sanatçının konumu ele alınmaktadır. Modernizm ile
postmodernizm iki farklı düşünce sistemi olduğundan, onların sanat hakkındaki
düşünceleri de farklıdır. Sanata olan bu farklı anlayış biçimleri, sanatçı
hakkında da farklı görüşlere sahip olmalarına neden olmuştur. Makalede
öncelikle modern düşüncedeki sanat algısına kaynaklık etmesi bakımından Platon
ve Aristoteles’in sanat felsefesine ilişkin temel söylemlerine yer
verilecektir. Daha sonra modern sanatın oluşumunda en büyük katkıyı yapan
filozof olarak Kant’ın Yargıgücünün
Eleştirisi adlı eserinde incelemiş olduğu deha konusu ele alınacaktır. Son
olarak da postmodern sanatta ve edebiyat kuramlarında sıklıkla karşımıza çıkan
bir konu olarak yazarın kim olduğuna, yazar-okur ilişkisine, yazarın ölümüne ve
yazarın işlevine ilişkin tartışmalar, Foucault ve Barthes bağlamında ele
alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kant, Foucault, Barthes, Sanat, Sanatçı, Yazar, Deha, Yazarın Ölümü, Yazar-İşlevi

Kaynakça

• ARISTOTELES (2017). Poetika Şiir Sanatı Üzerine, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
• BARTHES, Roland (1977). “The Death of the Author”, Image-Music-Text, tr. Stephen Heath, London: Fontana Press, 142-148.
• BOZKURT, Nejat (2014). Sanat ve Estetik Kuramları, Bursa: Sentez Yayıncılık.
• CASSIRER, Ernst (1996). Kant’ın Yaşamı ve Öğretisi, çev. Doğan Özlem, İstanbul: İnkilâp Kitabevi.
• CROCE, Benedetto (2009). “Sanat Nedir?”, Sanatın Felsefesi Felsefenin Sanatı, haz. Mehmet Yılmaz, çev: Nazım Özüaydın, Ankara: Ütopya Yayınevi, 37-47.
• CULLER, Jonathan (2008). Barthes, çev. Hakan Gür, Ankara: Dost Yayınevi.
• DERRIDA, Jacques, (1981). Dissemination, tr. Barbara Johnson, London: Athlone Press.
• DOLTAŞ, Dilek (1999). Postmodernizm Tartışmalar ve Uygulamalar, İstanbul: Telos Yayıncılık.
• FOUCAULT, Michel (2006). “Yazar Nedir?”, Sonsuza Giden Dil, Seçme yazılar:6, haz. F. Keskin, Ö. Albayrak, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 224-259.
• HEIDEGGER, Martin (2007). Sanat Eserinin Kökeni, çev. Fatih Tepebaşılı, Ankara: De Ki Basım Yayım.
• HITCHCOCK, Louise A. (2013). Kuramlar ve Kuramcılar, çev. Seda Pekşen, İstanbul: İletişim Yayınları.
• KANT, Immanuel (2006). Yargıyetisinin Eleştirisi, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.
• NIETZSCHE, Friedrich (2002). Güç İstenci, çev. Sedat Umran, İstanbul: Birey Yayıncılık.
• ÖZLEM, Doğan (2007). Hermeneutik ve Şiir Sanatı, İstanbul: Şiirden Yayıncılık.
• PETERS, Francis E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• PLATON, (2000). Symposion (Şölen), çev. Cenap Karakaya, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• SCHELLING, (2016). “Sanat”, Plastik Sanatlar, Güzellik ve Doğa, çev. Atilla Erol, İstanbul: Janus Yayıncılık, 57-68.
• TUNALI İsmail, (2004). Grek Estetik’i, İstanbul: Remzi Kitabevi.