Öğretmenlerin Çocuklar İçin Felsefe Uygulamalarına İlişkin Görüşleri: Sorunlar ve Çözümler

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 3, 302 - 351, 20.10.2023

Nihan Akkocaoğlu Çayır

https://doi.org/10.20981/kaygi.1344914

Öz

Çocuklar için felsefenin (ÇİF), düşünme becerileri başta olmak üzere çocuklara pek çok katkı sağlamasına ve elli yılı geride bırakmasına rağmen yeterince yaygınlaşamadığı söylenebilir. Bunların sebeplerini tespit etmek için ÇİF’i sınıflarında kullanan öğretmenlerin görüşlerini almak önemlidir. Bu araştırmada öğretmenlerin, çocuklarla felsefe yapma süreçlerinde yaşadıkları sorunları, sorunların kaynaklarını ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerini tespit etmek amaçlanmıştır. Öğretmenlerin deneyimlerine odaklanan bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji kullanılmıştır. Sınıflarında felsefe yapan 75 öğretmene çocuklarla felsefe yapma süreçlerinde yaşadıkları sorunlar ve bunlara ilişkin önerileri sorulmuştur. Katılımcılar arasından beş öğretmenle bireysel yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda öğretmenlerle, çocuklarla, ÇİF’e yönelik bakış açılarıyla, olanaklarla, ders ve okul programlarıyla ilişkili olmak üzere 5 temel sorun alanı belirlenmiştir. Öğretmenler, özellikle tartışmayı derinleştirmede, soru sormakta ve tarafsız olmakta güçlük çekmektedirler. Öğretmenlere göre çocuklar ise en çok tartışmaya odaklanmakta, derin düşünmekte ve birbirlerini dinlemekte zorlanmaktadırlar. Öğretmenler ÇİF’in yeterince tanınmamasını ve önemsenmemesini de sorun olarak görmektedirler. Ayrıca sınıfların kalabalığı ve ÇİF’e okullarda yeterli süre ayrılmaması da problemler arasındadır. Katılımcılara göre bu sorunların kaynakları ise daha çok geleneksel eğitim sistemine dayanmaktadır. Çocukların gelişimsel özellikleri, öğretmenlerin yetersiz deneyimleri, etkili olmayan ÇİF öğretmen eğitimleri ve felsefeye yönelik olumsuz algılar da bu kaynaklardandır. Katılımcılar, öğretmenlere, velilere ve okul yönetimine, MEB ve üniversitelere, ÇİF öğretmen eğitimlerinin içeriğine ve çocuk edebiyatı alanına yönelik öneriler de sunmuşlardır. Çocuklarla felsefenin doğru anlaşılması ve yaygınlaşması için öğretmenlerin sorunlarına odaklanan eylem araştırmaları düzenlenebilir. Bu sorunların çözümüne yönelik nitelikli hizmet içi eğitimler verilmesi, ÇİF’in bir ders olmasının yanında tüm paydaşları içeren bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

çocuklar için felsefe, öğretmenler, sorunlar, çözümler, fenomenoloji

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Teachers' Views on Philosophy for Children Practices: Problems and Solutions

Öz

Despite the fact that philosophy for children (P4C) provides many contributions to children, especially thinking skills, and has been around for more than fifty years, it has failed to become widespread enough. It is essential to obtain the views of teachers who use the P4C in their classrooms to identify the reasons for this issue. This research aimed to identify the problems experienced by teachers in the process of philosophizing with children, the reasons of these problems, and their recommendations for solutions regarding these problems. Focusing on teachers' experiences, this study utilized phenomenology as a qualitative research design. The 75 teachers who philosophized in their classrooms were asked about the problems they experienced in philosophizing with children and their recommendations regarding these problems. Individual semi-structured interviews were conducted with five teachers among the participants. Based on the participants' views, five main problem areas were identified: teachers, children, perspectives on P4C, facilities, and curricula. In particular, the teachers have difficulty in deepening the discussion, asking questions, and being impartial. According to the teachers, children mostly have difficulty focusing on the discussion, thinking deeply, and listening to each other. The teachers also see the lack of recognition and importance attached to P4C as a problem. Furthermore, overcrowded classrooms and insufficient time allocated to P4C in schools are also among the problems. According to the participants, the factors that cause these problems lie mostly in the traditional education system. The developmental characteristics of children, inadequate experience of teachers, ineffective P4C teacher training, and negative perceptions of philosophy are among these factors. Participants also provided recommendations regarding teachers, parents-school administrations, the Ministry of National Education and universities, the content of P4C teacher training, and the field of children's literature. To ensure that philosophy for children is properly understood and widespread, action research focusing on teachers' problems could be conducted. Quality in-service training is needed to solve these problems, and an approach that includes all stakeholders is required, as well as P4C as a course

Anahtar Kelimeler

philosophy for children, teachers, problems, solutions, phenomenology

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akkocaoğlu Çayır, N. (2018). Philosophy for Children in Teacher Education: Effects, Difficulties and Recommendations. International Electronic Journal of Elementary Education. 11(2), 173-180.
• Boyraz, C. (2019). İlkokulda Çocuklarla Felsefe Uygulamaları: Bir Eylem Araştırması. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Budak Durmuş, F. ve Çalışkan, M. (2022). Çocuklarla Felsefe Konusunda Türkiye’de Yapılmış Akademik Çalışmaların İçerik Analizi. Felsefe Dünyası Dergisi, 76, 105-134.
• Creswell, J. W. (2013). Beş Nitel Araştırma Yaklaşımı (çev. M. Aydın). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (çev. ed. M. Bütün ve S.B. Demir, ss. 69-110). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Davan, Z. (2022). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuklarla Felsefe Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Direk, N. (2008). Filozof Çocuk. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri (Genişletilmiş 2. Baskı) (ed. A. Saban ve A. Ersoy, ss. 81-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Farahani, F. F. (2014). The Study on Challenges of Teaching Philosophy for Children. Procedia- Social and Behavioral Sciences,116, 2141 – 2145.
• Fisher, R. (2013). Teaching Thinking: Philosophical Enquiry in The Classroom. London: Bloomsbury Publishing.
• Gorard, S., Siddiqui, N., ve See, B. (2015). Philosophy for Children: Evaluation Report and Executive Summary. Millbank: Education Endowment Foundation.
• Green, L.& Condy, J. (2016). Philosophical Enquiry as a Pedagogical Tool to Implement the CAPS Curriculum: Final-year Pre-service Teachers’ Perceptions. South African Journal of Education, 36(1),1140-1148.
• Gregory, M. (ed.) (2008). Philosophy for Children Practitioner Handbook. Institute for The Advancement of Philosophy for Children.
• Haynes, J. & Murris, K. (2009). The ‘Wrong Message’: Risk, Censorship and The Struggle for Democracy in Primary School. Thinking: The Journal of Philosophy for Children,19, (1).
• Hofer, K. B. & Pintrich, P. R. (1997). The Development of Epistemological Theories: Beliefs About Knowledge and Knowing and Their Relation to Learning. Review of Educational Research, 67(1), 88-140.
• Kabil, G. (2021). Çocuklarla Felsefe Eğitici Eğitimi Alan ve Almayan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri Eğitimine Yönelik Pedagojik Alan Bilgilerinin Karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Knights, S. & Collins, C. (2014). Opening Teachers’ Minds to Philosophy: The Crucial Role of Teacher Education. Educational Philosophy and Theory, 46 (11),1290-1299.
• Koyuncu, E.D. & Demirci, Ö. H. (2022). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuklarla Felsefe Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesine İlişkin Değerlendirici Bir Durum Çalışması. Eğitim ve Bilim, 47 (2010), 161-191.
• Kutluboğa, S. ve Akkocaoğlu Çayır, N. (2022). Zor Konular Üzerine Çocuklarla Felsefe Yapmaya Yönelik Öğretmen Görüşleri. 13. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu Bildiri Özetleri Kitabı (ed. M. Koçali, ss.188). Ankara: EYUDER Yayınları.
• Lipman, M. (1988). Philosophy Goes to School. Philadelphia: Temple University Press.
• Lipman, M. (2003). Thinking in Education. New York: Cambridge University Press.
• Lyle, S. (2017). The Construct of The Child: ‘C’ in PWC. Philosphy for Children Theories and Praxis in Teacher Education (ed. B. Anderson, pp. 25-36). England: Routledge.
• Matthews, G. B. (2000). Çocukluk Felsefesi (çev. E. Çakmak). İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Etik (çev. E Dinç). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (çev. ed. S. Turan, ss.199-228). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel Araştırma Türleri (çev. F. Koçak ve M. Öz). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (çev. ed. S. Turan, ss.21-37). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Opak, B. (2022). Düşünme Becerileri ve Çocuklarla Felsefe (P4C) Temelli Öğretmen Eğitiminin Okul Öncesi Öğretmenlerinin Epistemolojik İnanç ve Öğretim Pedagojileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Çalışma Tasarımı (çev. B. Taraman ve M. F. Yiğit). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (çev. ed. M. Bütün ve S.B. Demir, ss.209-257). Ankara: Pegem Akademi.
• Tepe, H. (2013). UNESCO Verileri Işığında Dünya’da Çocuklar İçin Felsefe. Çocuklar için Felsefe Eğitimi (yay. haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe, ss. 77-94.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), (2009). Teaching Philosophy Asia and Pacific. Erişim Tarihi:7.11.2014 (https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000185217).
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organizatio (UNESCO), (2007). Philosophy A Scholl of Freedom Teaching Philosophy and Learning to Philosophize. Erişim Tarihi:7.11.2014 (https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000154173).
• Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society The Development of Higher Psycholocgical Procesess. (Ed. M. Cole, V, John-Steiner, S. Scribner & E. Souberman). England: Harvard University Press.
• Vygotsky, L.S. (1998). Düşünce ve Dil (çev. S. Koray). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). İstanbul: Seçkin Yayıncılık