Evden çalışan çiftlerde iş – yaşam dengesinin bulanıklaşması: Fırsatlar ve zorluklar üzerine nitel bir analiz

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 202 - 223, 30.06.2025

Muharrem Aksu , Yaren Nur Can

https://doi.org/10.51177/kayusosder.1659802

Öz

1980’li yıllara dayanan uzaktan çalışma, Covid-19 sonrası çalışma yaşamında daha da yaygınlaşmış ve iş yaşamının yeni normali haline gelmiştir. Uzaktan (evden) çalışmanın birçok faydasına karşın, çeşitli sorunların da kaynağı olduğu görülmüştür. Evden çalışma özellikle iş-yaşam dengesinin sağlanmasında önemli bir değişken olarak, çalışanların bireysel, sosyal ve iş yaşamlarında belirgin etkiler ortaya çıkarmıştır. Diğer yandan, evden çalışma modeli literatürde genellikle bireysel bir yaklaşımla ele alınmıştır. Bu araştırmada ise, evden çalışmanın evli çiftler üzerindeki etkisi dikkate alınmıştır. Bu doğrultuda, çalışmada evden çalışan çiftlerin (eşlerin) evden çalışma deneyimleri, fırsat ve zorluluklar çerçevesinde iş-yaşam dengelerinin incelenmesi amaçlamıştır. Bu bağlamda, nitel yönteme dayalı fenomenoloji desenine göre tasarlanan çalışmada, veriler 2025 yılı Şubat – Mart aylarında toplanmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla evli olan 10 çiftten görüşme tekniğiyle elde edilmiştir. Analiz sürecinde Braun ve Clarke’ın (2019) önerdiği tematik analiz metodu takip edilmiştir. Bu metot kapsamında dört ana tema, alt kategori ve kodlar ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen temalar çerçevesinde evden çalışmanın evli çiftlerin iş ve aile yaşamlarına, evliliklerine, ilişkilerine, sosyal yaşamlarına, psikolojik durumlarına ve iş-yaşam dengelerine etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerin evden çalışmayı daha rahat yönetirken, kadınların ise ek sorumluluklar nedeniyle iş-yaşam dengesini kurmada daha fazla zorlandıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Evden Çalışma , İş-Yaşam Dengesi , Fırsatlar , Zorluklar , Nitel Analiz

Etik Beyan

Var

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

The blurring of work–life balance in couples working from home: A qualitative analysis of opportunities and challenges

Öz

Remote work, which dates back to the 1980s, has become increasingly widespread in the post–COVID-19 era and has evolved into the new normal in working life. Although remote (home-based) work offers numerous advantages, it has also been identified as a source of various problems. As an important factor affecting work–life balance, home-based work has produced notable effects on employees’ individual, social, and professional lives. Existing research, however, largely approaches remote work from an individual perspective. In contrast, this study examines the impact of working from home on married couples. Accordingly, the objective of this study is to explore the work-from-home experiences of married couples (spouses) and to examine their work–life balance within the framework of both opportunities and challenges. Designed using a qualitative phenomenological approach, the study collected data between February and March 2025. Through semi-structured interviews with 10 married couples, the data was gathered using an interview protocol. Analysis followed the thematic method proposed by Braun and Clarke (2019), resulting in four main themes, subcategories, and codes. Within these themes, remote work was found to affect couples’ work and family lives, marital relationships, social lives, psychological well-being, and overall work–life balance. While men tended to manage remote work more comfortably, women faced greater difficulties in maintaining work–life balance due to additional responsibilities.

Anahtar Kelimeler

Working from Home , Work-life Balance , Opportunities , Challenges , Qualitative Analysis

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Ağargün, A. Y., & Turgut, T. (2022). Remote working and work-family conflict during the COVID-19 outbreak. İşletme Bilimi Dergisi, 10(3), 315–336. https://doi.org/10. 22139/jobs.1120712
• Akbaş-Tuna, A., & Türkmendağ, Z. (2020). Covid-19 pandemi döneminde uzaktan çalışma uygulamaları ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246–3260. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1037
• Akca, M., & Tepe-Küçükoğlu, M. (2020). Covid-19 ve iş yaşamına etkileri: Evden çalışma. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 8(1), 71–81. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jimeep/issue/55110/747985
• Akcebe, F., & Nişancı, Z. N. (2024). Zorunlu şartlarda tele çalışmaya ilişkin tutum ve iş yaşam dengesi arasındaki ilişki pandemi süreci örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(4), 1663–1689. https://doi.org/10.32709/ akusosbil.1220714
• Aleem, M., Sufyan, M., Ameer, I., & Mustak, M. (2023). Remote work and the Covid-19 pandemic: An artificial intelligence-based topic modeling and a future agenda. Journal of Business Research, 154, 113303. https://doi.org/10.1016/j.jbusres. 2022.113303
• Alexander, A. P. (2019). Lincoln and Guba’s quality criteria for trustworthiness. IDC International Journal, 6(4), 1–6. https://scholar.google.com/scholar?cluster= 8140836700906510128&hl=tr&as_sdt=0,5
• Backlinko Team (2025, January 30). Remote work statistics. https://backlinko.com/remote-work-stats
• Bailey, D., & Kurland, N. (2022). A review of telework research: Findings, new directions, and lessons for the study of modern work. Journal of Organizational Behavior, 23(4), 383–400. https://doi.org/10.1002/ job.144
• Bal, H. (2023). Araştırma yöntemleri nicel-nitel-karma yöntemler. Otorite Yayınları.
• Bareket-Bojmel, L., Chernyak-Hai, L., & Margalit, M. (2023). Out of sight but not out of mind: The role of loneliness and hope in remote work and in job engagement. Personality and Individual Differences, 202, 111955. https://doi.org/10.1016/j.paid. 2022.111955
• Başkaya, R., & Karacan, M. (2024). Evden çalışma yönteminde bireyin sosyalleşmesi üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 3(1), 1–15. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduikyd/issue/85418/1382073
• Boutros, P., Fakih, A., & Tarraf, M. (2023). Adapting to the new normal: The impact of remote work on firm performance in Jordan and Morocco. Regional Science Policy & Practice, 15(8), 1722–1740. https://doi.org/10.1111/rsp3.12667
• Braun, V., & Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. (Çev. S. N. Şad, N. Özer & A. Atlı). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 873–898. https://doi.org/ 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m
• Can-Yalçın, R., & Begenirbaş, M. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde teknostres ve iş-aile çatışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 701–730. https://doi.org/10. 18074/ckuiibfd.869266
• Charalampous, M., Grant, C. A., & Tramontano, C. (2022). Getting the measure of remote e-working: A revision and further validation of the E-work life scale. Employee Relations, 45(1), 45–68. https://doi.org/10. 1108/ER-11-2021-0483
• Çıngı, F., & Şantaş, G. (2023). 112 çalışanlarında iş-aile çatışması, tükenmişlik ve iş yükü fazlalığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(2), 393–424. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2808846
• Dell’Anna, A., & Yılmaz, M. C. (2025, February 20). Hybrid work: These are Europe’s most and least flexible countries. https://www.euronews.com/my-europe/2025/02/18/ hybrid-work-these-are-europes-most-and-least-flexible-countries#
• Duran, A., & Hussein, N. (2022). Uzaktan çalışma konusunda yapılmış akademik çalışmaların incelenmesi: Sistematik derleme. Örgütsel Davranış Çalışmaları Dergisi, 2(2), 124–134. https://doi.org/10.5281/ zenodo.7495489
• Elmas-Atay, S., & Gerçek, M. (2021). İş-yaşam çatışmasının koronavirüs (Covid-19) pandemisi sürecinde yeniden değerlendirilmesi: Kadın akademisyenler açısından nitel bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(45), 203–241. https://doi.org/10.31795/baunsobed.865298
• Ertürk, M., & Acar, O. K. (2024). Türkiye’de uzaktan çalışma konusu üzerine hazırlanan lisansüstü tezlerin bibliyometrik bir analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1) 158–173. https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/2630879
• Esen, D., & Bircan, Ö. (2022). AR-GE çalışanlarının bakış açısıyla evden çalışma. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 113–132. https://dergipark. org.tr/tr/pub/fbujoss/issue/70817/1094495
• Eurostat (2024, March 14). Employed persons working from home as a percentage of the total employment, by sex, age and professional status (%). https://ec.europa.eu/ eurostat/databrowser/ view/lfsa_ehomp__custom_12158505/default/table?lang=en
• Gao, G., & Sai, L. (2020). Towards a “virtual” world: Social isolation and struggles during the COVID-19 pandemic as single women living alone. Gender Work and Organization, 27(5), 754–762, https://doi.org/10.1111/gwao.12468
• Global Workplace Analytics (GWA). (2017). The 2017 state of telecommuting in the US employee workforce. https://we.ifma.org/wp-content/uploads/2020/03/State_Of_ Telecommuting_U.S._Employee_Workforce-copy.pdf
• Guy, B., & Arthur, B. (2020). Academic motherhood during COVID-19: Navigating our dual roles as educators and mothers. Gender Work and Organization, 27(5), 887–899. https://doi.org/10.1111/gwao.12493
• Güzel, D., & Aydın, G. (2021). Covid-19 döneminde uzaktan çalışma sisteminde iş performansını etkileyen faktörler: banka çalışanları üzerine bir uygulama. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 128-133. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aruiibfdergisi/issue/66112/991171
• Jung, H. S., Song, M. K., & Yoon H. H. (2021). The effects of workplace loneliness on work engagement and organizational commitment: Moderating roles of leader-member exchange and coworker exchange. Sustainability, 13(2), 948. https://doi.org/10.3390/su13020948
• Kablay, S. (2023). Akademide tele çalışma deneyimleri: Niteliksel bir çalışma. Memleket Siyaset Yönetim, 18(39), 1–37. https://doi.org/10.56524/msydergi.1288899
• Kapitsinis, N. (2025) Spatialities of remote work across the EU regions in the context of the Covid-19 pandemic: Regional change, factors, interlinkages. Applied Geography, 176, 103531. https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2025.103531
• Karaca-Varinlioğlu, S., & Esen, E. (2019, October 16-17). İş yeri inovasyonunun bir örneği olarak uzaktan çalışmanın iş-yaşam dengesine etkisi: Çalışan anneler üzerine bir araştırma [Özet bildiri]. M. Çemberci (Ed.), International Social Innovation Congress Proceedings içinde (ss. 22). YTÜ SosyoPark Yayınları.
• Karaçınar, A., & Filizöz, B. (2024). Uzaktan çalışma modelinin (hibrit model) çalışan performansı üzerine etkisi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(4), 1073–1089. https://doi.org/10.33712/mana.1394601
• Karal, Y., & Doğan, E. (2024). Kovid-19 salgını sırasında K12 okullarında uzaktan çalışma: Öğretmenler için riskler ve fırsatlar. Trakya Eğitim Dergisi, 14(3), 2160-2178. https://doi.org/10.24315/tred.1487139
• Karlankuş, N., & Eser, B. (2023). Covid-19 döneminde evden çalışmanın kadın çalışanların iş-yaşam dengesine etkisi: Trabzon ili üzerine bir araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 9(2), 347–366. https://doi.org/10.20979/ ueyd.1351541
• Kıcır, B. (2019). Evden çalışma: Özgürlük mü esaret mi? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 173–196. https://doi.org/10.16953/deusosbil. 302154
• Kırık, A. M., & Özkoçak, V. (2021). Koronavirüs (Covid-19) pandemisinde evden çalışma ve iş hayatında dijital iletişim teknolojilerinin kullanımı. International Social Sciences Studies Journal, 7(79), 924-933. https://doi.org/10.26449/sssj.2950
• Korukçu, N., & Yıldırım, A. (2023). Covid-19 pandemi döneminde uzaktan çalışmanın iş-aile yaşam dengesine etkisinin insan kaynakları yönetimi perspektifinden incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 1715–1733. https://doi.org/10. 20491/isarder.2023.1676
• Kozioł-Nadolna, K. (2024). Advantages and disadvantages of remote work from the perspective of a Polish employee during the Covid 19 pandemic. Procedia Computer Science, 246, 3859-3867. https://doi.org/10.1016/j.procs.2024.09.159
• Kuloğlu, E., &T emel-Eğinli, A. (2024). Uzaktan çalışma sisteminin çalışan motivasyonu üzerine etkileri. Sosyolojik Düşün, 9(2), 189–224. https://doi.org/10.37991/ sosdus.1486187
• Kutlutürk, S., & Yıkılmaz, İ. (2021). Covid-19 pandemisi uzaktan çalışma sürecinde akademisyenlerin iş stresi, tükenmişlik algısı ve kas iskelet sistemi ağrılarının incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 8(2), 297–313. https://doi.org/10.21020/husbfd.877088
• Langvik, E., Karlsen, H. R., Saksvik-Lehouillier, I., & Sørengaard, T. A. (2021). Police employees working from home during COVID-19 lockdown: Those with higher score on extraversion miss their colleagues more and are more likely to socialize with colleagues outside work. Personality and Individual Differences, 179, Article 110924, https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.110924
• Leigh-Hunt, N., Bagguley, D., Bash, K., Turner, V., Turnbull, S., Valtorta, N., & Caan, W. (2017). An overview of systematic reviews on the public health consequences of social isolation and loneliness. Public Health, 152, 157–171. https://doi.org/10.1016/ j.puhe.2017.07.035
• Mostafa, B. A. (20219. The effect of remote working on employees wellbeing and work-life integration during pandemic in Egypt. International Business Research, 14(3), 41–52. https://doi.org/10.5539/ibr.v14n3p41
• Orlandi, L. B., Veglianti, E., Zardini, A., & Rossignoli, C. (2024). Enhancing employees’ remote work experience: Exploring the role of organizational job resources. Technological Forecasting and Social Change, 199, 123075. https://doi.org/10.1016/ j.techfore.2023.123075
• Öztırak, M., & Orak, B. (2022) Uzaktan çalışma süreçlerinde dijital zorbalığın örgütsel dışlanmaya etkisi üzerine bir çalışma. Business & Management Studies: An International Journal, 10(2), 605–630. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i2.2056
• Paavola, S., Lakkala, M., Folger, L., Preegel, K., Kokkonen, J., Bardone, E., & Bauters, M. (2025). Transformed knowledge work infrastructures in times of forced remote work. Information and Organization, 35(2), 100563. https://doi.org/10.1016/ j.infoandorg.2025.100563
• Palumbo, R. (2020). Let me go to the office! An investigation into the side effects of working from home on work-life balance. International Journal of Public Sector Management, 33(6/7), 771–790. https://doi.org/10.1108/IJPSM-06-2020-0150
• Park, S., Jeong, S., & Chai, D. S. (2021). Remote e-workers’ psychological well-being and career development in the era of covid-19: Challenges, success factors, and the roles of HRD professionals. Advances in Developing Human Resources, 23(3), 222–236. https://doi.org/10.1177/15234223211017849
• Parlak, Ü., & Karaköse, S. (2022). COVID-19 sürecinde evden çalışan annelerde depresyonu yordayan faktörler: İş-aile çatışması, evlilik uyumu ve ebeveyn tükenmişliği. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 7(2), 149–189. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kademkad/issue/68271/1064320
• Reyhanoğlu, M., & Akın, Ö. (2023). COVID-19 pandemisinde evden çalışan öğretmenlerin iş talepleri, iş tatmini, tükenmişlik ve iş-aile / aile-iş çatışması ilişkileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 622–647. https://doi.org/10.21180/iibfdkastamonu.1369387
• Saura, J. R., Ribeiro-Soriano, D., & Saldaña, P. Z. (2022). Exploring the challenges of remote work on Twitter users’ sentiments: From digital technology development to a post-pandemic era. Journal of Business Research, 142, 242–254. https://doi.org/10. 1016/j.jbusres.2021.12.052
• Sherif, A. (2024a, December 11). What kind of remote work structure would you like to have? https://www.statista.com/statistics/1401265/preferred-work-structure-rem ote-workers-globally/
• Sherif, A. (2024b, November 12). Percentage of employees who work from home all or most of the time worldwide from 2015 to 2023. https://www.statista.com/statistics/ 1450450/employees-remote-work-share
• Smith, J. (2022). From “nobody’s clapping for us” to “bad moms”: COVID-19 and the circle of childcare in Canada. Gender Work and Organization, 29(1), 353–367. https://doi.org/10.1111/gwao.12758
• Spreitzer, G., Cameron, L., & Garrett, L. (2017). Alternative work arrangements: Two images of the new world of work. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4, 473-499. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-032516-113332
• Şen, N., & Keskin, S. (2022). Pandemi döneminde esnek çalışma düzeni ile iş-aile çatışması arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Kişilik özelliklerinin düzenleyici rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(30), 184-199. https://doi.org/ 10.21076/vizyoner.1138373
• Tobin, G. A., & Begley, C. M. (2004). Methodological rigour within a qualitative framework. Journal of Advanced Nursing, 48(4), 388–396. https://doi.org/10.1111/j. 1365-2648.2004.03207.x
• Toscano, F., & Zappalà, S. (2020). Social isolation and stress as predictors of productivity perception and remote work satisfaction during the COVID-19 pandemic: The role of concern about the virus in a moderated double mediation. Sustainability, 12(23), 9804. https://doi.org/10.3390/su12239804
• Van-Zoonen, W., & Sivunen, A. (2022). The impact of remote work and mediated communication frequency on isolation and psychological distress. European Journal of Work and Organizational Psychology, 31(4), 610–621. https://doi.org/10. 1080/1359432X.2021.2002299
• Whillans, A., Perlow, L., & Turek, A. (2021). Experimenting during the shift to virtual team work: Learnings from how teams adapted their activities during the COVID-19 pandemic. Information and Organization, 31(1), 100343. https://doi.org/10. 1016/j.infoorg.2021.100343
• Xu, G., Wang, X., Han, X. Huang, S. S., & Huang, D. (2022). The dark side of remote working during pandemics: Examining its effects on work-family conflict and workplace wellbeing. International Journal of Disaster Risk Reduction, 79, 103174. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103174
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Güncellenmiş 12. Baskı. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Ö., & Tengilimoğlu, D. (2022). Pandemi sürecinde uygulanan esnek çalışma düzenlemesinin çalışan motivasyonu ve iş doyumuna etkisi; Bir alan araştırması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 625–633. https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/2127409
• Yıldırımçakar, İ., & Kanberoğlu, Z. (2024). Çalışma hayatının dönüşümü ve çalışma hayatında iş-yaşam dengesini sağlamada uzaktan çalışmanın rolü. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Çalışmalar Dergisi, 5(1), 201– 218, https://doi.org/10.62001/ gsijses.1497239.
• Yıldız-Bağdoğan, S., & Özdemir, E. (2024). Uzaktan çalışma konulu yayınların bibliyometrik analizi. Business and Economics Research Journal, 15(1), 67–82. http://dx.doi.org/10.20409/berj.2024.435
• Zhang, C., Yu, M. C., & Marin, S. (2021). Exploring public sentiment on enforced remote work during COVID-19. Journal of Applied Psychology, 106(6), 797–810. https://doi.org/10.1037/apl0000933