Öz
All these texts have an discernible meaning apart from discernible one. The main meaning in the text
which is aimed to be conveyed is hidden in this deep meaning. The narrator convey the hidden meaning by
help of various symbole. Dede Korkut Text, which is constitates the prototype of many articles in Turkish
Literature, is the symbolic narration of the Oğuz’s transition from tribesman to civilized-life. İn this study
the main character “Epic of Begil Oğlu Emren ” which is one of the twelve stories in the book has been
evaluated with psychanalitic view in term of his adoptation in the sociality as an individual. Hunt, deer,
horse, sword, lance, iron dress; home, land, mountain and water, which is played roles in this process have
been evoluated with the phenomenon-aspect.
Anahtar Kelimeler
Symbole Epic of Begil Oğlu Emren process of society deer horse mountain water kults
Kaynakça
- ABDULLAH, Kemal (1997), Gizli Dede Korkut, (Türkçesi: Ali Duymaz), İstanbul: Ötüken Yayınları
- BACHELARD, Gaston (2008), Uzamın Poetikası, (Çeviren: Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları
- BAYAT, Fuzûlî (1999), Dede Korkut Kitabı’nda Devletçilik, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 63-75.
- ÇINAR, Ali Abbas (1999), “Dede Korkut Destanı’nda At ve At Kültürü”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 97-108.
- DUYMAZ, Ali (1999), “Dede Korkut Kitabı’nda Alpların Eğitim ve Geçiş Törenleri”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 109-122.
- ELİADE, Mircae (2001), Mitlerin Özelikleri, (Çeviren: Sema Rıfat), İstanbul: Om Yayınevi
- ELİUZ, Ülkü (1998), “Toplumdan Bireye Geçiş Sürecinde Bamsı Beyrek”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S.558, s. 507-517.
- ELİUZ, Ülkü (1999), Dede Korkut Hikâyeleri’nin Tipolojik Tahlili, Basılmamış Doktora Semineri, Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Elazığ
- ERGİN, Muharrem (2004), Dede Korkut Kitabı I, Ankara: Türk Dil Kurumu
- GÖKERİ, A.İ (1979), “Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması”, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara
- GÖKYAY, Doğan (1973), Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları
- GÖRKEM, İsmail (2009) “Dünden Bugüne ‘Türk Sözel Edebiyatı’: Değişim ve Dönüşüm”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi/(Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı), S. 39, Erzurum, s. 411-422.
- TÜRKEŞ, GÜNAY, Umay (1999), “Dede Korkut Kitabı ve Toplumsal Değerlerin Tahlili”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 191-202.
- GÜNAY, V. Doğan( 2004), Dil ve İletişim, İstanbul: Multılıngual Yayınları
- İNAL, Tanju (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S. 349, s.168-187.
- KORKMAZ, Ramazan (1999), “Fenomenolojik Açıdan Tepegöz Yorumu”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 259- 269
- KORKMAZ, Ramazan (2002), İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı, Ankara: Akçağ Yayınları
- ÖGEL, Bahaeddin (2006), Türk Mitolojisi, c.II, Ankara: Türk Tarih Kurumu
- ÖZDEMİR, Emin (1990), Edebiyat Bilgileri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi
- SARTRE, Jean Paul (2006), İmgelem, İstanbul: İthaki Yayınları
- SAYDAM, Bilgin (1997), Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul: Metis Yayınları
- TAŞ, İsmail (2002), Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji, Konya: Kömen Yayınları
- TEZCAN, Semih (2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
- TURAL, Sadık, (1998), “Dede Korkut Destanlarında Aile”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S 553, s.8- 12.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: Türk Dil Kurumu
- TÜZER, İbrahim( 2007), “Kimliklerin Çatıştığı Mekân: “Kiralık Konak” ve Evini/Evreni Arayan Nesiller”, Bilig, S. 41, s.225-239
- ÜÇÜNCÜ, Kemal (2005), “Dede Korkut Hikâyelerinde Uşun Koca Oğlu Segrek Boyu Üzerine Bir Yorum”, Türk Dünyası Araştırmaları, S.159, s.155-164
- VARDAR, Berke (1998), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual Yayınları
- VERHAEREN (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S 349, s. 201.
- YILDIRIM, Dursun (2001), “Qam Böri oğlu Bamıs Börik [Qam Böre oğlu Bamıs Börek] Boyunda Sorunlar ve Çözümlemeler” Türkbilig, S. 2001/2, s. 129-167
- YILDIRIM, Dursun (2002), “‘Kitâb-ı Dedem Qorqud’ Metinleri Hangi Yaratıcılık Ortamından Geliyor?”, Türkbilig, S. 2002/3, s.130-171
- YURTBAŞI, Metin (1996), Örnekleriyle Deyimler Sözlüğü, Ankara: Mem Ofset
Öz
Все тексты обладают помимо своего основного, видимого смысла еще и невидимым с
первого взгляда, подтекстным/глубоким смыслом. Самое основное значение текста обычно скрыто в
подтексте. Сказитель передает скрытый смысл текста посредством различных символов. Книга деда
Коркута, которая представляет собой источник архетипических текстов тюркской литературы,
является символичным повествованием о переходе огузских племен от кочевой к оседлой жизни. В
данном исследовании с целью проанализировать с точки зрения психоаналитики процесс
социализации и становления человека личностью в обществе, был избран главный герой дестаа
Бегиль Оглу Эмре – одного из двенадцати рассказов, входящих в книгу. Оценено с позиций
феноменологии значение символов таких как охота, олень, лошадь, меч, копье, доспехи, дом, земля,
гора и водa.
Anahtar Kelimeler
Символ Рассказ (дестан) о Бильге Оглу Эмре процесс социализации олень лошадь гора вода
Kaynakça
- ABDULLAH, Kemal (1997), Gizli Dede Korkut, (Türkçesi: Ali Duymaz), İstanbul: Ötüken Yayınları
- BACHELARD, Gaston (2008), Uzamın Poetikası, (Çeviren: Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları
- BAYAT, Fuzûlî (1999), Dede Korkut Kitabı’nda Devletçilik, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 63-75.
- ÇINAR, Ali Abbas (1999), “Dede Korkut Destanı’nda At ve At Kültürü”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 97-108.
- DUYMAZ, Ali (1999), “Dede Korkut Kitabı’nda Alpların Eğitim ve Geçiş Törenleri”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 109-122.
- ELİADE, Mircae (2001), Mitlerin Özelikleri, (Çeviren: Sema Rıfat), İstanbul: Om Yayınevi
- ELİUZ, Ülkü (1998), “Toplumdan Bireye Geçiş Sürecinde Bamsı Beyrek”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S.558, s. 507-517.
- ELİUZ, Ülkü (1999), Dede Korkut Hikâyeleri’nin Tipolojik Tahlili, Basılmamış Doktora Semineri, Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Elazığ
- ERGİN, Muharrem (2004), Dede Korkut Kitabı I, Ankara: Türk Dil Kurumu
- GÖKERİ, A.İ (1979), “Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması”, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara
- GÖKYAY, Doğan (1973), Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları
- GÖRKEM, İsmail (2009) “Dünden Bugüne ‘Türk Sözel Edebiyatı’: Değişim ve Dönüşüm”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi/(Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı), S. 39, Erzurum, s. 411-422.
- TÜRKEŞ, GÜNAY, Umay (1999), “Dede Korkut Kitabı ve Toplumsal Değerlerin Tahlili”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 191-202.
- GÜNAY, V. Doğan( 2004), Dil ve İletişim, İstanbul: Multılıngual Yayınları
- İNAL, Tanju (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S. 349, s.168-187.
- KORKMAZ, Ramazan (1999), “Fenomenolojik Açıdan Tepegöz Yorumu”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 259- 269
- KORKMAZ, Ramazan (2002), İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı, Ankara: Akçağ Yayınları
- ÖGEL, Bahaeddin (2006), Türk Mitolojisi, c.II, Ankara: Türk Tarih Kurumu
- ÖZDEMİR, Emin (1990), Edebiyat Bilgileri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi
- SARTRE, Jean Paul (2006), İmgelem, İstanbul: İthaki Yayınları
- SAYDAM, Bilgin (1997), Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul: Metis Yayınları
- TAŞ, İsmail (2002), Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji, Konya: Kömen Yayınları
- TEZCAN, Semih (2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
- TURAL, Sadık, (1998), “Dede Korkut Destanlarında Aile”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S 553, s.8- 12.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: Türk Dil Kurumu
- TÜZER, İbrahim( 2007), “Kimliklerin Çatıştığı Mekân: “Kiralık Konak” ve Evini/Evreni Arayan Nesiller”, Bilig, S. 41, s.225-239
- ÜÇÜNCÜ, Kemal (2005), “Dede Korkut Hikâyelerinde Uşun Koca Oğlu Segrek Boyu Üzerine Bir Yorum”, Türk Dünyası Araştırmaları, S.159, s.155-164
- VARDAR, Berke (1998), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual Yayınları
- VERHAEREN (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S 349, s. 201.
- YILDIRIM, Dursun (2001), “Qam Böri oğlu Bamıs Börik [Qam Böre oğlu Bamıs Börek] Boyunda Sorunlar ve Çözümlemeler” Türkbilig, S. 2001/2, s. 129-167
- YILDIRIM, Dursun (2002), “‘Kitâb-ı Dedem Qorqud’ Metinleri Hangi Yaratıcılık Ortamından Geliyor?”, Türkbilig, S. 2002/3, s.130-171
- YURTBAŞI, Metin (1996), Örnekleriyle Deyimler Sözlüğü, Ankara: Mem Ofset
Öz
Bazı edebî metinler görülen anlamının dışında bir de görünmeyen/derin anlama sahiptir. Metinlerde
asıl verilmek istenilenler bu derin anlamda gizlidir. Anlatıcı, metindeki örtük anlamı kullandığı çeşitli
simgeler aracılığıyla açar. Türk edebiyatında birçok metnin arketipsel kaynağını oluşturan Dede Korkut
Kitabı, Oğuzların göçerevli hayat tarzından toplumlaşma sürecine geçişinin simgesel anlatısıdır. Bu
incelemede, kitaptaki on iki hikâyeden biri olan Begil Oğlu Emren Destanı’nın başkişisi Emren’in bir birey
olarak toplumda yer alma süreci psikanalitik bakış açısıyla tahlil edildi. Bu süreçte rol oynayan av, geyik, at,
kılıç, kargı, demir don; ev, yer, dağ ve su simgeleri fenomonolojik yönden değerlendirildi.
Anahtar Kelimeler
Simge Begil Oğlu Emren Destanı toplumlaşma süreci geyik at dağ su kültleri
Kaynakça
- ABDULLAH, Kemal (1997), Gizli Dede Korkut, (Türkçesi: Ali Duymaz), İstanbul: Ötüken Yayınları
- BACHELARD, Gaston (2008), Uzamın Poetikası, (Çeviren: Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları
- BAYAT, Fuzûlî (1999), Dede Korkut Kitabı’nda Devletçilik, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 63-75.
- ÇINAR, Ali Abbas (1999), “Dede Korkut Destanı’nda At ve At Kültürü”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 97-108.
- DUYMAZ, Ali (1999), “Dede Korkut Kitabı’nda Alpların Eğitim ve Geçiş Törenleri”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 109-122.
- ELİADE, Mircae (2001), Mitlerin Özelikleri, (Çeviren: Sema Rıfat), İstanbul: Om Yayınevi
- ELİUZ, Ülkü (1998), “Toplumdan Bireye Geçiş Sürecinde Bamsı Beyrek”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S.558, s. 507-517.
- ELİUZ, Ülkü (1999), Dede Korkut Hikâyeleri’nin Tipolojik Tahlili, Basılmamış Doktora Semineri, Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Elazığ
- ERGİN, Muharrem (2004), Dede Korkut Kitabı I, Ankara: Türk Dil Kurumu
- GÖKERİ, A.İ (1979), “Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması”, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara
- GÖKYAY, Doğan (1973), Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları
- GÖRKEM, İsmail (2009) “Dünden Bugüne ‘Türk Sözel Edebiyatı’: Değişim ve Dönüşüm”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi/(Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı), S. 39, Erzurum, s. 411-422.
- TÜRKEŞ, GÜNAY, Umay (1999), “Dede Korkut Kitabı ve Toplumsal Değerlerin Tahlili”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 191-202.
- GÜNAY, V. Doğan( 2004), Dil ve İletişim, İstanbul: Multılıngual Yayınları
- İNAL, Tanju (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S. 349, s.168-187.
- KORKMAZ, Ramazan (1999), “Fenomenolojik Açıdan Tepegöz Yorumu”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 259- 269
- KORKMAZ, Ramazan (2002), İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı, Ankara: Akçağ Yayınları
- ÖGEL, Bahaeddin (2006), Türk Mitolojisi, c.II, Ankara: Türk Tarih Kurumu
- ÖZDEMİR, Emin (1990), Edebiyat Bilgileri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi
- SARTRE, Jean Paul (2006), İmgelem, İstanbul: İthaki Yayınları
- SAYDAM, Bilgin (1997), Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul: Metis Yayınları
- TAŞ, İsmail (2002), Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji, Konya: Kömen Yayınları
- TEZCAN, Semih (2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
- TURAL, Sadık, (1998), “Dede Korkut Destanlarında Aile”, Türk Dili Dergisi, c.1998/I, S 553, s.8- 12.
- TÜRKÇE SÖZLÜK (2005), Ankara: Türk Dil Kurumu
- TÜZER, İbrahim( 2007), “Kimliklerin Çatıştığı Mekân: “Kiralık Konak” ve Evini/Evreni Arayan Nesiller”, Bilig, S. 41, s.225-239
- ÜÇÜNCÜ, Kemal (2005), “Dede Korkut Hikâyelerinde Uşun Koca Oğlu Segrek Boyu Üzerine Bir Yorum”, Türk Dünyası Araştırmaları, S.159, s.155-164
- VARDAR, Berke (1998), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual Yayınları
- VERHAEREN (1981), “Simgecilik”, Türk Dili Dergisi Yazın Akımları Özel Sayısı, S 349, s. 201.
- YILDIRIM, Dursun (2001), “Qam Böri oğlu Bamıs Börik [Qam Böre oğlu Bamıs Börek] Boyunda Sorunlar ve Çözümlemeler” Türkbilig, S. 2001/2, s. 129-167
- YILDIRIM, Dursun (2002), “‘Kitâb-ı Dedem Qorqud’ Metinleri Hangi Yaratıcılık Ortamından Geliyor?”, Türkbilig, S. 2002/3, s.130-171
- YURTBAŞI, Metin (1996), Örnekleriyle Deyimler Sözlüğü, Ankara: Mem Ofset
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2010 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Temmuz 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 |