DEĞER EĞİTİMİ PERSPEKTİFİNDE ÖĞRETMEN ROLÜ

Yıl 2021, , 240 - 253, 22.06.2021

Seren Zümrütkal , Halis Adnan Arslantaş

https://doi.org/10.17498/kdeniz.936376

Cited By: 1

Öz

Değerler toplumu meydana getiren bireylerin yaşama bakış tarzını yansıtmaktadır. Geleceğe sağlam adımlarla ilerlemek ve erdemli bir kuşak oluşturmak için değerler eğitimi uygulamalarının tesadüflere bırakılmadan sistemli ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Eğitim hayatları boyunca; öğrencilere, yalnızca zihinsel ve psikomotor becerilerin kazandırıldığı bir anlayış, toplumu var eden bireylerin, ilgi, tutum, değer vb. duyuşsal becerilere sahip olamamalarına neden olacaktır. Dolayısıyla, toplumsal birlik ve beraberliğin oluşması ve ortak hedeflerin saptanması zor, hatta mümkün olmayan bir hale gelecektir. Var olan durum, değerler eğitiminin okullarda plan ve program dahilinde yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu da ancak değerler eğitimi ile ilgili konu ve kavramların öğretmenler ve yöneticiler tarafından içselleştirilmesi ile sağlanabilir. Değerleri kendi rollerinin bir parçası olarak gören öğretmenler, öğrencilerin de değer yargılarını mutlaka etkilerler.
Bu çalışma eğitim kurumlarında verilen değer eğitimi uygulamalarında öğretmenlerin sergiledikleri rollerin önemini tespit etmeyi amaçlamıştır. Çalışma kapsamında öğrencilerin niteliklerinin değerler yönünden önemi, öğrencilere kazandırılacak değerler eğitiminin hangi rollere sahip öğretmenler tarafından verilmesi gerektiği gibi konuları literatür taramasıyla ele alınarak incelenmiştir. Ayrıca yapılan çalışma ışığında eğitim programlarının amaçları belirlenirken değer eğitimi kavramının göz önünde bulundurulmasının öğrencilerden maksimum düzeyde verim elde edilmesinde oldukça etkili olduğu, bunun için de öğrencilere uygulanan değerler eğitimi pratiklerinin etkililiği ve kalıcılığı açısında öğretmen rolünü daha anlamlı hale getirdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Eğitim, Öğretmen, Yönetici, Değerler Eğitimi

THE ROLE OF THE TEACHER IN THE VALUES EDUCATION PERSPECTIVES

Öz

Values reflect the lifestyle of the people who make up society. In order to move confidently into the future and create a virtuous generation, learning values must be carried out systematically and effectively, without leaving it to chance. An understanding in which only mental and psychomotor skills are given to students throughout their education life will cause individuals who create the society to not have affective skills such as interests, attitudes, values, etc. Therefore, the formation of social unity and solidarity and the determination of common goals will become difficult or even impossible. The current situation requires values education to be carried out in schools as part of a plan and program. This can only be achieved through the assimilation of subjects and concepts related to the education of values by teachers and administrators. Teachers who view values as part of their roles definitely influence student value judgments.
This study aimed to determine the importance of the roles of teachers in the values education practices given in educational institutions. The issues like the importance of the students' qualifications in terms of values, the values to be gained to the students, skills that should teachers have were examined within the scope of the study. In addition, within the framework of the study, it was determined that taking into account the concept of value education when defining the goals of educational programs is very effective in obtaining maximum efficiency from students, and for this reason the role of the teacher becomes more significant in terms of the effectiveness and consistency of the practices of education of values applied to students.

Anahtar Kelimeler

Values, Education, Teacher, Manager, Values Education

РОЛЬ УЧИТЕЛЯ В ОБУЧЕНИИ ЦЕННОСТЯМ

Öz

Ценности отражают образ жизни людей, составляющих общество. Практика обучения ценностям должна осуществляться систематически и эффективно, не оставляя её на волю случая, чтобы уверенными шагами двигаться вперед в будущее и создать добродетельное поколение. При обучении учащиеся только умственным и психомоторным навыкам, у них, как у будущих членов общества, будут отсутствовать аффективные навыки, такие как интересы, отношения, ценности и так далее. Из-за этого, формирование общественного единства и солидарности и определение общих целей станет трудным или даже невозможным. Сложившаяся ситуация требует обучение в ценностям в школах в рамках плана и программы. Это может быть достигнуто только путём усвоения предметов и концепций, при интернализации ценностей со стороны учителей и администрации. Учителя, которые рассматривают обучение в ценности как часть своей деятельности, определенно влияют суждения учащихся. В нижеследующем исследовании рассматривается роль педагога в обучении ценностям в образовательных учреждениях. В исследования помощью обзора литературы был исследован роль педагога в учебном процессе в обучении ценностям и квалификация учащихся. Кроме того, было определено, что учитывать концепцию в обучении ценностям в образовательных программах, достаточно значим для получения максимальной эффективности от учащихся и при этом, она повышает роль учителя с точки зрения эффективности.

Anahtar Kelimeler

ценности, образование, учитель, менеджер, обучение в ценности

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). "Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi". Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbaş, O. (2008). "Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış". Değerler Eğitimi Dergisi, C. VI, S.16: s. 9-27.
• Aladağ, S. (2009). "İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi". Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Alavı, H. R. & Rahımıpoor, T. (2010). "Correlation of Manager’s Value SystemsandStudent’s Moral Development in High School and Pre University Centers". Educational Management Administration & Leadership, C. XXXVIII, S. 4: s. 423-442.
• Avcı, E. (2011). "İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Karakter Eğitimine Dair Özyeterliklerinin İncelenmesi". Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Balat Uyanık, G. (2004). "Çocuklar ve Değerler Eğitimi". Çoluk Çocuk Dergisi, S. 45: s. 18-20.
• Balat Uyanık, G. ve Dağal Balaban, A. (2006). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi Etkinlikleri. Ankara: Kök Yayınları.
• Beldağ, A. (2019). Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi, (Çeviren: Salih Zeki Genç ve Adem Beldağ), Ankara: Pegem Akademi.
• Bolay, S. H. (2007). Aşkın Değerler Buhranı. İstanbul: Dem Yayıncılık.
• Boydak Ö. (2009). "Öğrenim Görülen Okul Türüne Göre Yöneticilerin Öğrencilere Değer Kazandırma Davranışları". Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, C.VIII, S.1:s. 55-62.
• Çelikkaya, H. (1998). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (1992). Sosyal Bilimler Sözlüğü. İstanbul: Ağaç Yayınları.
• Dilmaç, B. (2002). İnsanca Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Doğanay, A. (2006). Değerler Eğitimi. Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Çeviren: Cemil Öztürk). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Döş, İ. ve Savaş, A .C. (2015). Elementary school administratorsandtheirroles in the context of effective schools, SAGE Open January-March 2015: 1 –11.
• Ekşi, H. ve Okudan, A. Y. (2011). "Eğitim Yöneticilerinin Bakış Açısı İle Değerler Eğitimi". Türk Fen Eğitimi Dergisi, C. VIII, S. 2: s.178-190.
• Ekşi, H. (2003). "Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları". Değerler Eğitimi Dergisi, C. I, S. 1: s. 79-96.
• Erdem, O. ve Dikici, M. (2009), "Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. VIII, S. 29: s.204.
• Ergün, S. (2013). "Ergenlere Verilen Değer Eğitiminin Öz Düzenleme Stratejileri Üzerindeki Etkisinin Sınanması". Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Feather, N. T. (1995). Values, valences, andchoice: Theinfluence of values on the perceive dattractiveness and choice of alternatives". Journal of Personality and Social Psychology, S.68: s.1135-1151.
• Güney, S. (2012). Liderlik. Ankara: Nobel Yayınları.
• Güngör, E. (2010). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Katılmış, A. (2010). "Sosyal Bilgiler Derslerindeki Bazı Değerlerin Kazandırılmasına Yönelik Bir Karakter Eğitimi Programının Geliştirilmesi". Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kenan, S. (2009). "Modern Eğitimde Kaybolan Nokta: Değerler Eğitimi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(1).
• Kuçuradi, İ. (2013). İnsan ve Değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kumbasar, E. (2011). "Muzaffer İzgü‟Nün Romanlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi". Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). "Türk Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri Ve Schwartz Değer Kuramı". Türk Psikolojisi Dergisi. MEB, (2010).
• Meydan, H. (2014). "Okulda Değerler Eğitiminin Yeri Ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme". Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. I,S. 1: s. 93-108.
• Nzeocha, E. (2009). A qualitative case study on the perception of middle school stake holders on the effective nessandımportance of character education in three middle schools in an ınnercity school district in Alabama. PhDThesis. GraduateFaculty of the University of Alabama, Birmingham.
• Okudan, A. Y. (2010). "Eğitim Yöneticilerinin Değerler Eğitiminin Önemi Etkileri Ve Uygulamaları Hakkındaki Görüşleri". Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özbay, M. ve Karakuş Tayşi, E. (2011). "Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı Açısından Önemi". Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, C. I, S.1: s. 20-31.
• Özkan, R. (2011). "Toplumsal Yapı, Değerler ve Eğitim İlişkisi". Kastamonu Eğitim Dergisi, C. XIX, S. 1: s. 333-344.
• Özmen, F. ve Güngör, A. (2008). "Eğitim Denetiminde Etik". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. IX, S.15: s.143.
• Suh, Bernadyn Kim & Traıger, J. (1999). Teaching Values Through Elementary Social Studies and Literature Curricula. Education. Summer. Vol. 119 Issue 4. (723–727).
• Şener, H. (2013). "Hayriyye-i Nabi‘de Aktarılan Değerler". Turkish Studies, C.VIII, S. 1: s. 2051-2524.
• Şişman, M. (2000). Öğretmenliğe Giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Tahiroğlu, M. (2011). "İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Doğa Sevgisi, Temizlik Ve Sağlıklı Olmaya Önem Verme Değerlerinin Öğretimi Ve Öğrencilerinin Tutumlarının Belirlenmesi". Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taşdelen, V. (2015). "Sözlü Gelenek ve Değerler Eğitimi: Dede Korkut Hikâyeleri Örneği". International Online Journal of Educational Sciences, C. VII, S.1: s. 219-227.
• Ulusoy, K. (2007). "Lise Tarih Programında Yer Alan Geleneksel Ve Demokratik Değerlere Yönelik Öğrenci Tutumlarının Ve Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi". Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Webb, M. (2005). "Charactereducation: How arewedoing?". Yüksek Lisans Tezi, Royal Roads University, Leadershipand Training, Canada. Yaman, E. (2012). Değerler Eğitimi ve Eğitimde Yeni Ufuklar. Ankara: Akçağ Basım Yayım.
• Yeşiltaş, P. D. ve Mentiş Taş, A. (2016), "Okul Müdürlerinin Değer Ve Değer Kazanımına İlişkin Görüşleri". Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. IX, S. 2: s. 1125-1146.
• Yılmaz, K. (2006). "İlköğretim Okulu Yönetici Ve Öğretmenlerine Göre Kamu İlköğretim Okullarında Bireysel Ve Örgütsel Değerler Ve Okul Yöneticilerinin Okullarını Bu Değerlere Göre Yönetme Durumları". Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.