CAHİT SITKI TARANCI’NIN ESERLERİNDE MASALIN İŞLEVİ

Yıl 2012, Sayı: 13, 135 - 155, 01.03.2012

Yrd. Doç. Dr. Rezan Karakaş

Öz

Bu çalışmada, masalın Cahit Sıtkı’nın eserlerindeki yeri incelenmiştir. Bu amaçla
eserlerdeki masal unsurlarının kullanım sıklığı ve işlevleri tespit edilmiştir. Masalın
Cahit Sıtkı’nın edebî anlayışının şekillenmesinden, şiir ya da hikâyelerinin konu
seçimine kadar birçok açıdan onu etkilediği görülmüştür. Şair, sanatını oluştururken
çocukluk hatıralarının kendisine sunduğu masal izleklerinden yararlanmıştır.
O, “Abbas” adlı hikâye ve şiirinin konusunu, çocukluğunda dinlediği bir
masaldan ilham almıştır. “Kırkıncı Oda” şiirini, aynı adlı bir masaldan yararlanarak
kurgulamış; “kırkıncı oda” motifiyle şiirinin ana eksenini oluşturmuştur. Şiirleri,
hikâyeleri ve mektuplarıyla “kendi beni”ni anlatan sanatkâr, çocukken dinlediği
masallara ve bu masalların motiflerine yaslanarak adeta kendi masalını yazmıştır.
“Sihirli seccade”, “kırkıncı oda”, “üvey anne”, “dev”, “cüce”, “kırk harami” gibi masal
motiflerini, eserlerinde bir harç malzemesi olarak kullanmış ve zengin çağrışımlı imajlar
oluşturmuştur.
Kısacası, sanatçının çocukluk hatıralarını süsleyen masallar, onun eserlerinin,
özellikle de şiirlerinin yapı taşı olmuştur. Hayatın geçiciliğini acı bir şekilde
duyumsayan, ancak bu durumu içine sindiremeyen sanatçı, masalsı bir dünyaya sığınma
gayretini eserlerinde sıklıkla terennüm etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cahit Sıtkı Tarancı, eser, masal, masal motifi, hayal

THE FUNCTION OF THE TALES IN CAHIT SITKI TARANCI’S WORKS

Öz

In this study, the place of tale in Cahit Sıtkı’s works has been examined. For this
purpose, frequency usage of fairy-tale elements of his works and their functions has
been identified. It has been observed that in shaping his literary understanding tale
affected his subject choice in poetry or story in many aspects. In creating his art, the
poet benefited from the themes of tales his childhood memories gave him.
In his work called ‘Abbas’, he received inspiration of his story and subject of
poem from a tale heard in childhood. He imagined ‘Fortieth Room’ poem by taking
advantage of a tale with the same name; with ‘Fortieth Room’ motif he formed the main axis of the poem. The artist- revealing his ‘own self’ with his poems, stories and letterswrote, in fact, his own tale by leaning on the tales he listened to and their motifs. He
used such fairy-tale motifs as ‘magic prayer’, ‘fortieth room, ‘step-mother’,‘ giant’,
‘dwarf’ ‘forty bandits’ as a morter material in his works and made up rich associative
images.
In short, the tales embellishing artist’s childhood memories was building-blocks
of his works, especially of his poems. The artist who felt the transience of life bitterly,
but not satisfied with this situation often reflected his struggle to shelter in an imaginary
world in his works.

Anahtar Kelimeler

Cahit Sıtkı Tarancı, work, tale, tale motif, imagination

КЛИМАТ СКАЗКИ В ПОЭЗИИ ДЖАХИТ СЫТКЫ ТАРАНДЖЫ

Öz

В данной статье рассмотривается важность сказки, используемой в
произведениях Джахит Сыткы Таранджы. Для анализа и описания данных фактов
были определены функции и частоты использования сказочных элементов и их
роль в поэзии Джахит Сыткы Таранджы. Сказки влияли на творчество автора во
многих отношениях: от формирования литературного понимания и описания
времени и поступков героев до выбора и осознания исторической роли поэзии и
поэта в мире. Для описания сюжетий линии и создания особого климата поэт
использовал свои детские воспоминания.
Поэзия “Аббас” является результатом влияния на творчество поэта сказки.
Поэзия “Сороковой номер" под этим же именем, также оказала влияние, когда он
редактировал эту сказку. Мотив "Сороковая комната" формирует главную ось
стихотворения.Под влиянием сказок, услышенных в детстве, поэт написал свои
собственные произведении. Стихи, рассказы,сказки и притчи, услышенные в
детстве, создали богатие ассоциативные воспринимании автора, которые были
использованы как концепты в последствии в его произведениях ("Магия молитва
"," Сороковой номер "," Мачеха "," Гигант "," Карлик "," Сорок Харами ")
Другими словами говоря, детские воспоминания Джахит Сыткы Таранджы
украшают его сказки и является основой красочной, яркой и талантливой поэзии
Джахит Сыткы Таранджы. Художник почувствовал горькую реальность жизни, но
он не мог согласиться с этой ситуацией. Поэтому мы часто видим его желание
спрятаться в мире сказок.

Anahtar Kelimeler

Джахит Сыткы Таранджы, произведения, сказка, сказочный мотив, мечта

Kaynakça

• ARICI, Ali Fuat: (2009). “Masalların Çocuk Edebiyatında Kullanımı”, Çoluk Çocuk Dergisi, Sayı: 87, 35-38.
• BİLKAN Ali Fuat: (2009). Masal Estetiği, İstanbul, Timaş Yay.
• ENGİNÜN İnci: (1991). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul, Dergâh Yay.
• ERCİLASUN, Bilge: (1985). “Anma Günü: Cahit Sıtkı Tarancı’nın Şiirleri Üzerinde Bir Araştırma”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Aralık 1985, C: L, S: 408, s. 460-469,
• ERONAT Kamuran: (2005). “Cahit Sıtkı Tarancı’da Düş ve Gerçek Çatışması”, D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 5, s. 47-53.
• ERONAT Kamuran: (2010). “Cahit Sıtkı Tarancı’nın Şair Kimliği ve Şiir Poetikası”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Aralık, C: XCIX, S: 708, s. 536-546.
• HÜNALP Ayhan: (1970). “İyi ve Hüzünlü Günlerin Şairi [Cahit Sıtkı Tarancı]”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ekim, C:XXIII, S:229, s.57. ""