AKADEMİDE TOPLUMSAL CİNSİYET: SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ ÖRNEKLEMİ

Yıl 2019, Sayı: 42, 51 - 75, 30.06.2019

Aylin Çiçekli

https://doi.org/10.17498/kdeniz.509873

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de
son dönemlerde kadın akademisyen sayısında gözle görülür artış olmasına rağmen,
eril iktidarın daha üst pozisyonlarda ve karar mekanizmalarında daha çok yer alması
toplumsal cinsiyet rollerinin kesintisiz devam ettiğinin göstergesidir. Türkiye’deki
kadın akademisyen oranının pek çok Avrupa ülkesindeki hemcinslerinden yüksek
olmasına rağmen kadınların yönetim ve idari mekanizmalarda ve yüksek akademik
kariyer basamaklarında temsiliyetleriyle paralellik göstermemektedir. Bu
araştırmada kız öğrenci sayısı erkek öğrencilere oranla oldukça yüksek olan
Türkiye’deki tüm sosyoloji bölümleri ele alınmıştır. Ayrıca amaç, toplumsal
cinsiyet çalışmalarını diğer bilim dallarından daha ağırlıklı olarak ele alan
sosyoloji bölümlerinin kadın akademisyenler konusunda içine düştükleri
handikabı ortaya koymaktır. 1914’te ilk resmi kürsüsüne kavuşan sosyoloji
bölümü, 2016 yılı itibariyle 90 devlet ve vakıf üniversitesinde aktif olarak
bilime katkı sunmaktadır. Sosyoloji bölümlerinde görev yapan toplam 946
akademik personele ait profiller üniversitelerin web siteleri ve YÖK Arama
Motorundan ulaşılarak incelenmiştir. Elde edilen veriler SPSS programı ile
analiz edilerek yorumlanmıştır.    

Anahtar Kelimeler

Kadın akademisyenler, toplumsal cinsiyet, sosyoloji bölümü, kariyer, akademi

Kaynakça

• Acar, F. (1988). ‘Türkiye Üniversitelerinde Kadın Öğretim Üyeleri’. 75. Yılda Kadınlar ve Erkekler. (ed. A. Berktay Hacumirzaoğlu. Tarih Vakfı Yayınları. İstanbul. 313-321. Acker, J. (1992). From Sex Roles to Gendered Institutions. Contemporary Sociology, 21(5), 565-569. American Association of University Professors. (2014). Table 5: Average Salary for Men and Women Faculty by Category. Affiliation and Academic Rank 2013-2014. Annual Report on the Economic Status of the Profession. Australian Government, Departments of Education and Training, ‘Table2.6 Number of Full-time and Fractional Full-time Staff by State, Higher Education Institution. Current Duties and Gender. 2014. European University Institute. Aytaç, M. ve Aytaç ,S. (2001). Akademisyenlerin Çalışma Yaşamı ve Kariyer Sorunları. Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu İşletme Müdürlüğü. Bora, A. (2011). Kadınların sınıfı ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası. İstanbul: İletişim Yayınları. Canadian Association of University Teacher s. The Changing Academy. CAUT Education Review. Vol.12. no.1 (January 2010). Clark, L. L. (2008). Women and Achievement in Nineteenth-century Europe. Cambridge University Press. Costas, I. (1996). The Admission Requirements for Women to University and to Professions on International and Historical Basis: Women in Academic Life. Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi (9). Çakır, S. (1996). II. Meşrutiyette İkinci Kadın Hareketi ve Kadın Dünyası Dergisi, İstanbul. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Devlet Personel Daire Başkanlığı (2015). Üniversitelere İlişkin Sayısal Veriler. http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/istatistik/üniversitelere-iliskin-sayisal-veriler- (erişim tarihi: 25.12.2016). Durakbaşa, A. (2007). Halide Edip: Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İstanbul. İletişim Yayınları. Ghara, T.K. (2016). Status of Indian Women in Higher Education. Journal of Education and Practice. Vol.7. No: 34. (58-64). Gönen, E., Hablemitoğlu, S., Özmete, E. (2004). İş ve Aile Yaşamının Dengelenmesi Akademisyen Kadınlar Üzerinde Bir Araştırma. İstanbul. Dönüşüm Yayınları Güneş, A. (2005). Kemalist Modernleşmenin Adab-ı Muaşeret Romanları: Popüler Aşk Anlatıları. Yüksek Lisans Tezi. Bilkent Üniversitesi. Grove, J. (2013). ‘Global Gender Index, 2013’. Times Higher Education. World University Rankings.https://timeshighereducation.co.uk/features/global-gender-index-2013/2003517.article. Healy, G., Özbilgin, M. ve Aliefendioğlu, H. (2005). ‘Academic Employment and Gender: a Turkish Challenge to Vertical Sex Segregation’. European Journal of Industrial Relations. 11(2). 247-264. Higher Education in the UK, UCU Calls for Wage Audits As Gender Pay Gap Endures. Times Higher Education April 2013. Julia, M. (2000). Constructing Gender: Multicultural Perspectives in Working with Women. Belmont. California. Brooks/Cole Thomas Learning. Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttalar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul. Metis Yayınları. Kettle, J. (1999). Good Practices, bad attitudes: An Examination of the Factors Influencing Women’s Academic Careers. London. Taylor and Frances. Kezar, A. (2005). Gendered Futures in Higher Education: Critical Perspectives for Change. Review of Higher Education, 28. 436-437. Kıray, M.B. (1984). Büyük Kent ve Değişen Aile. Türkiye’de Ailenin Değişimi-Toplumbilimsel İncelemeler. (der. N. Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını. Kongar, E. (1995). İmparatorluk’tan Günümüz Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. Cilt 1-2, İstanbul: Remzi Kitabevi. Köker, E. (1988). Türkiye’de Kadın, Eğitim ve Siyaset: Yükseköğrenim kurumlarında kadının durumu üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Enstitüsü, Ankara. Mason, M. A. (2013). ‘What You Need To Know If You Are an Academic and Want to be a Mom’.https://www.nytimes.com/roomfordebate/2013/07/08/should-women-delay-motherhood/what-you-need-to-know-if-youre-an-academic-and-want-to-be-a-mom (erişim: 20.10.2017). OECD (2017). ‘Bir Bakışta Devlet Raporu’. http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-37779042 (erişim: 19.10.2017). Özbilgin, M. ve Healy, G. (2004). ‘The Gendered Natureof Career Development of University Professors: the case of Turkey’. Journal of Vocational Behavior. Vol.64, No: 2, 358-371. Sancar, S. (2017). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti. İstanbul. İletişim Yayınları. Şentürk, B. (2015). Çokuz ama Yokuz: Türkiye’deki Akademisyen Kadınlar Üzerine Bir Analiz. Vira Verita e-journal, 1-22. Yüksek Öğretim İstatistikleri (ÖSYM-2016). Lisans Düzeyindeki Öğrenci Sayıları. http://www.osym.gov.tr/dosya/1-69421/h/29lisansogretimalan.pdf (erişim: 19.10.2017). Zeytinlioğlu, I.(1999). ‘Constructed Images as Employment Restirictions: Determinants of Female Labour in Turkey’. (ed. Z.F. Arat). New-York. Pelgrave. 183-197.www.bbc.com/news/education-36266753http://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10195 (erişildi: 22.09.2017)