CULTURAL STUDIES OF THE POEM “BLUE HORSES” BY GALAKTION TABIDZE

Yıl 2020, Sayı: 46, 36 - 46, 10.06.2020

Tamar Gogoladze

https://doi.org/10.17498/kdeniz.703610

Öz

The poem "Blue Horses" byan outstanding Georgian poet GalaktionTabidze, (1892-1959) was published in 1916. It attracted the attention of a wide circle of readers and literary criticsat once: how this idea arose to the modernist poet, which was implied in the symbolism of the “blue horses”, etc. Our article is dedicated to this topic and aims to reveal how different information ripens in the thoughts of a brilliant poet at the beginning of a new century against the background of moderncultural thinking.In the poem "Blue Horses" color, longing and a feeling of approaching deathare combined. It shows an unclosed, peculiar reflection of reality conveyed by an artistic word. Blue attracted the attention of Franz Marc (1880-1916)artist, who created the painting “The Blue Horse” in 1903.In 1911 with Vasily Kandinsky (1866-1944) organized a creative association of representatives of the Expressionism “The Blue Horseman”in Munich. The union strove to achieve a kind of equality of poetry of all forms of art.This article explores only those theoretical and artistic premises that caused inspiration in G. Tabidze in the poem "Blue Horses". The first impressions were reflected in the painting by Georgian artist LadoGudiashvili "Poet GalaktionTabidze and" Blue Horses "(1919). When working on the topic, we used a theoretical methodology: comparative-typological, critical, paradigmatic.

Anahtar Kelimeler

Galaktion Tabidze, Cultural Studies, Blue Horse, F. Mark, V.V. Kandensky

КУЛЬТУРОЛОГИЧЕСКИЕ ИЗЫСКАНИЯ СТИХОТВОРЕНИЯ ГАЛАКТИОНА ТАБИДЗЕ «СИНИЕ КОНИ»

Öz

Стихотворение видного грузинского поэта Галактиона Табидзе (1892-1959) “Лурджа цхенеби” (Синие кони) было написано до 1915 года, опубликовано в журнале “Циспери канцеби” (,,Голубые роги,,) в 1916 году, с самого начала привлекло внимание обширного круга читателей и литературоведов: как возникла эта идея у поэта-модерниста, что подразумевалось в символике «синих коней» и т.д. Наша статья посвящена этой теме и ставит целью раскрыть как созревает разная информация в помыслах гениального поэта в начале нового столетия (ХХ в.) на фоне модернистского культурологического мышления. В стихотворении «Синие кони» слились и цвет, и стремительность, и тоска и чувство приближения смерти. Оно олицетворено в нераскрытом, своеобразном отражении действительности, переданном художественным словом. Синее привлекло внимание художника Франца Марка (1880-1916), который в 1903 году создает картину «Синий конь», а уже в 1911 году вместе с Василием Кандинским (1866-1944) в Мюнхене организует творческое объединение представителей экспрессионизма «Синий всадник», основной целью которого было освобождение от «окаменелых традиций академичности». Объединение стремилось достичь своеобразного равноправия поэзии во всех формах искусства. Г. Табидзе познает и творчество художников и теоретическое наследие В. Кандинского. На этот факт первым обратил внимание видный грузинский литературовед Р.Сирадзе. В данной статье исследованы только те теоретические и художественные предпосылки, которые способствовали инспирации у Г. Табидзе в стихотворении «Синие кони», первые впечатления от которого отразились в картине грузинского художника Ладо Гудиашвили «Поэт Галактион Табидзе и «Синие кони» (1919 г.). При работе над темой нами была использована теоретическая методология: сравнительно-типологическая, критическая, парадигматическая.

Anahtar Kelimeler

ГалактионТабидзе, культурологические изыскания, синий, «Синие кони», Ф.Марк, В.Кандинский

GALAKTİON TABİDİZE’NİN “MAVİ ATLAR” ADLI ŞİİRİNİN KÜLTÜROLOJİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Tanınmış Gürcü şairi Galaktion Tabidze'nin şiiri (1892-1959) “Lurji Tskhenebi” (Mavi Atlar) 1915'ten önce yazılmış ve 1916'da “Cisperi Kanzebi” (Mavi Boynuzlar) dergisinde yayınlanmıştır. Bu şiir en başından beri geniş bir okuyucu çemberi ve edebiyat eleştirmenlerin şu manada dikkatini çekti: "Mavi atların" sembolizminde ima edilen modernist şair arasında bu fikir nasıl ortaya çıktı? Makalede XX yüzyılın başlarında ünlü şairin düşüncelerinde modernist kültürolojik fikirleri ile yeni imgelerin nasıl olgunlaştığını irdelemek amaçlanmıştır.
"Mavi Atlar" şiirinde renk ve hız, özlem ve ölüme yaklaşma hissi birleşik olarak tasfir edilmiştir. Bu unsurlar sanatsal bir sözcükle aktarılan gerçekliğin açıklanamayan, tuhaf bir yansımasında kişiselleşmiştir. Mavi renk 1903'te “Mavi At” resmini yaratan sanatçı Franz Marc'ın (1880-1916) dikkatini çekti ve 1911'de Münih'teki Vasily Kandinsky (1866-1944) ile birlikte "Mavi Süvari" dışavurumculuğu temsilcilerinden oluşan yaratıcı bir birlik kurdu. Birliğin asıl amacı "akademinin fosilleşmiş geleneklerinden" kurtulmaktı. Dernek, tüm sanat türlerinde bir tür şiir anlayışını sağlamaya çalıştı.
G. Tabidze, sanatçıların çalışmalarını ve V. Kandinsky'nin teorik ideolojisini de biliyordu. Bu tarza ilk kez dikkat çeken tanınmış Gürcü edebiyat eleştirmeni olan R. Siradze’dir. Bu makalede sadece G. Tabidze'nin "Mavi Atlar" şiirinden hareketle katkıda bulunan teorik ve sanat anlayışı incelenmiştir. İlk izlenimler Gürcü sanatçı Lado Gudiashvili’nin “Şair Galaktion Tabidze ve Mavi Atlar” (1919) adlı resmine dayalı olarak vücut bulmaktadır.
Konu üzerinde çalışırken karşılaştırmalı-tipolojik, eleştirel, paradigmatik gibi teorik bir metodoloji kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

GalaktionTabidze, kültürel çalışmalar, mavi, “Mavi atlar”, F.Mark, V. Kandinsky

Kaynakça

• Blyum, G. (1998). Strakh vlianiya. Karta perechitivaniya, izdatelstvo uralskogo universiteta, Ekaterinburg.
• bregadze k. (2010), lurji feris simbolika galaktiontan da novalistan, galaktionologia, V, tbilisi.
• kankava g., (1964), literaturuli etiudebi, tbilisi.
• kenchoshvili i., (1999), galaktion tabidzis samkaroshi, tbilisi.
• khalvashi r., (2019), lurja ckhenebis sakhis metkveleba, galaktionologia, VIII, tbilisi.
• sigua s., 2002, kartuli modernizmi, tbilisi..
• siradze r., (2008), galaktionis “lurja ckhenebi” da vasili kandinskys “lurji mkhedari”, galaktionologia, IV, tbilisi.
• tabidze n., 2000, galaktioni, tbilisi.
• tabidze g., (2004), fragmentebi, galaktionologia