AZERBAYCAN'DA SEYAHAT VE TURİZM REKABETÇİLİK ENDEKSİNİN SORUN VE ZORLUKLARI

Yıl 2021, Sayı: 50, 267 - 284, 22.06.2021

Nargiz Hasanlı

https://doi.org/10.17498/kdeniz.902667

Öz

Bu makale Azerbaycan'daki seyahat ve turizm işletmeleri güven endekslerini incelemektedir. Çalışma, dünya ekonomik forumu tarafından Deloitte, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) ile işbirliği içinde yürütülen 140 ülkenin 2019 seyahat ve turizm rekabet edebilirlik endeksi raporuna dayanmaktadır. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) raporuna göre, Azerbaycan'ın ankete katılan 140 ülke arasındaki sıralaması ve konumu şu kilit alanlarda analize tabi tutulmaktadır : (1) seyahat ve turizm düzenleme çerçevesi; (2) seyahat ve turizm iş ortamı ve altyapısı; ve (3) seyahat ve turizm politika ve şart iyileştirilmesi, (4)kültürel ve doğal kaynaklar. Azerbaycan'ın rapordaki konumu, Ojo, Busayo ve Raja Yusof’un 2014 yılında yapmış oldularını çalışmadan alınarak beş puanlık likert ölçeğine tabi tutulmaktadır: 1-30, mükemmel; 31-60, iyi, 61-90, orta 91-120 ve 121- üzeri yukarıda, yorumlama kolaylığı açısından zayıf. Bulgular, Azerbaycan'da turizm yatırımını destekleyen seyahat ve turizm düzenleyici çerçevesinin cesaret verici olmadığını, Azerbaycan seyahat ve turizm iş ortamının ve altyapısının mevcut durumunun turizm yatırımını ve seyahat için gerekli insan, kültür ve doğal kaynakları teşvik etmediğini göstermektedir. Azerbaycan'da turizm yatırımı üzücü bir durumda. Bulgular ışığında, çalışma Azerbaycan'da turizm sektörünün rekabet endeksini geliştirmek için çeşitli çözümler önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan Seyahat Endeksi, Rekabet, WEF Raporu

PROBLEMS AND DIFFICULTIES OF AZERBAIJAN'S TRAVEL AND TOURISM COMPETITIVENESS INDEX

Öz

This article examines the travel and tourism business confidence indexes in Azerbaijan. The study is based on the 2019 travel and tourism competitiveness index report of 140 countries, conducted by the world economic forum in collaboration with Deloitte, the International Air Transport Association (IATA) and the International Union for Conservation of Nature (IUCN), the World Tourism Organization (UNWTO). According to the World Travel and Tourism Council (WTTC) report, Azerbaijan's rank and position among 140 countries surveyed are analyzed in the following key areas: (1) the travel and tourism regulatory framework; (2) travel and tourism business environment and infrastructure; and (3) travel and tourism policy and condition improvement, (4) cultural and natural resources. Azerbaijan's position in the report is taken from the study of what Ojo, Busayo and Raja Yusof did in 2014, and is subjected to a five-point likert scale: 1-30, excellent; 31-60, good, 61-90, medium 91-120 and 121 and above, poor for ease of interpretation. The findings show that the travel and tourism regulatory framework supporting tourism investment in Azerbaijan is not encouraging, and the current state of the Azerbaijani travel and tourism business environment and infrastructure does not encourage tourism investment and the human, cultural and natural resources required for travel. Tourism investment in Azerbaijan is in a sad state. In the light of the findings, the study suggests various solutions to improve the competitiveness index of the tourism sector in Azerbaijan.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan Travel Index, Competition, WEF report

ПРОБЛЕМЫ И ВЫЗОВЫ ИНДЕКСА КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТИ ПУТЕШЕСТВИЙ И ТУРИЗМА В АЗЕРБАЙДЖАНЕ

Öz

В данной статье исследуются индексы доверия в сфере путешествий и туризма в Азербайджане. Исследование основано на отчете об индексе конкурентоспособности путешествий и туризма за 2019 год для 140 стран, проведенном всемирным экономическим форумом в сотрудничестве с Deloitte, Международной ассоциацией воздушного транспорта (IATA) и Международным союзом охраны природы (IUCN), World Туристическая организация (ЮНВТО). Согласно отчету Всемирного совета по путешествиям и туризму (WTTC), рейтинг и положение Азербайджана среди 140 обследованных стран анализируются в следующих ключевых областях: (1) нормативно-правовая база путешествий и туризма; (2) бизнес-среда и инфраструктура в сфере путешествий и туризма; и (3) политика в области путешествий и туризма и улучшение условий жизни, (4) культурные и природные ресурсы. Позиция Азербайджана в отчете взята из исследования того, что сделали Оджо, Бусайо и Раджа Юсоф в 2014 году, и подвергается пятибалльной шкале Лайкерта: 1–30, отлично; 31-60, хорошо, 61-90, средний 91-120 и 121 и выше, плохо с точки зрения простоты перевода Результаты показывают, что нормативно-правовая база путешествий и туризма, поддерживающая инвестиции в туризм в Азербайджане, не обнадеживает, а текущее состояние деловой среды и инфраструктуры Азербайджана в сфере путешествий и туризма не способствует инвестициям в туризм и человеческим, культурным и природным ресурсам, необходимым для путешествий. Инвестиции в туризм в Азербайджане находятся в плачевном состоянии. В свете результатов исследования предлагаются различные решения для повышения конкурентоспособности туристического сектора в Азербайджане.

Anahtar Kelimeler

Индекс путешествий Азербайджана, Конкуренция, Отчет WEF

Kaynakça

• Angelkova, T., Koteskı, C., Jakovlev, Z. Ve Mıtrevska, E. (2012), Sustainability and Competitiveness of Tourism, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 44, 221-227. Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi, Turizm İstatistikleri, (2020). https://www.stat.gov.az source/tourism/
• Azeribalası.com https://azeribalasi.com/showthread.php/77054-azerbaycan-cumhuriyeti-iletisim-ve-bilgi-teknolojileri-bakanligi
• AZPROMO (2014). Doing Business In Azerbaijan, Azerbaycan İhracat ve Yatırım Tanıtım Kuruluşu Yayını, s 69. Bahar, O. (2004), Türkiye’de Turizm Sektörünün Rekabet Gücü Analizi Üzerine Bir Alan Araştırması: Muğla Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Muğla.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2005),Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri ile Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 139-152. Bakü Ticaret Müşavirliği, Azerbaycan’ın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik, (2014). Ticari İlişkileri Raporu. Bello,Y.O.Bello,M.B. ve Raja N.(2014), “Travel and Tourism Business Confidence Index in Azerbaijan: Issues and Challenges”, African Journal of Hospitality,Tourism and Leisure Vol.3(2).1-15.
• CIA World Factbook (2020). https://theodora.com/wfbcurrent/azerbaijan/azerbaijan_economy. html Claver-Cortes, E., Molına-Azorın, J.F. ve Pereıra-Molıner, J. (2007), Competitiveness in Mass Tourism, Annals of Tourism Research, 34 (3), 727- 745. Cooper, C. (2008). Tourism: Principles and practice. London: Pearson Education. Crouch, G. I. (2007), Modelling Destination Competitiveness: A Survey and Analysis of the Impact of Competitiveness Attributes, CRC for Sustainable Tourism Pty Ltd, Australia.
• Crouch, G. I. Ve Rıtchıe, J. R. B. (1999), Tourism, Competitiveness, and Societal Prosperity, Journal of Business Research, 44 (3): 137–152. D’hauteserre, A.-M. (2000), Lessons in Managed Destination Competitiveness: The Case of Foxwoods Casino Resort, Tourism Management, 21 (1): 23–32. DEİK, (2012).Azerbaycan Ülke Bülteni.
• Dımoska, T. ve Trımcev, B. (2012), Competitiveness Strategies for Supporting Economic Development of the Touristic Destination, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 44, 279-288.
• Dwyer, L. Ve Kım, C. (2003), Destination Competitiveness: Determinants and Indicators, Current Issues in Tourism, 6 (5): 369-414. Dwyer, L., Forsyth, P. Ve Rao, P. (2000), The Price Competitiveness of Travel and Tourism: A Comparison of 19 Destinations, Tourism Management, 21 (1), 9-22. Dwyer, L., Forsyth, P. Ve Rao, P. (2001), PPPs and the Price Competitiveness of International Tourism Destinations, Joint World Bank-OECD Seminar on Purchasing Power Parities, Recent Advances in Methods and Applications, Washington D.C.
• Enrıght, M.J. Ve Newton, J. (2004), Tourism Destination Competitiveness: A Quantitati ve Approach, Tourism Management, 25 (6), 777-788. Galib, M. (2006). Azerbaycan’da Turizm Strategiyasının İnkişafı Üçün Texniki Yardım Azərbaycan Respublikası. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ve Caspian Group Consulting, LLC/PA Consulting Group; ABŞ-ın Ticarət və İnkişaf Agentliyi (USTDA). Manuel Knight.- Bakı.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Yurt dışında tarım sektörüne yönelik yatırım olanakları, Azerbaycan Raporu, (2012). https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/TARYAT/Belgeler/yayınlar/ azerbaycan.pdf.
• GTHB, (2012). Yurt dışında tarım sektörüne yönelik yatırım olanakları, Azerbaycan Raporu.
• Hall, C. M. (2008). Tourism planning: Policies, processes and relationships. London: Pearson Education. Holloway, J. C., & Taylor, N. (2006). The business of tourism. London: Pearson Education. Hong, W. C. (2008), Competitiveness in the Tourism Sector: A Comprehensive Approach from Economic and Management Points, Physica-Verlag Heidelberg. Hüseynov, İ. & Efendiyeva, N. (2007). Turizmin Əsasları. Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitet.
• İGEME,(2011). Azerbaycan Ülke Raporu. İnal, G. A. (2003), A Study Into Competitiveness Indicators, TÜSİAD Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF).
• Jafari, J. (Ed.). (2002). Encyclopedia of tourism. Oxford: Routledge. Jennifer, B. ve Thea,C.(2013), The Travel & Tourism Competitiveness Index: Reducing Barriers to Economic Growth and Job Creation, Geneva, World Economic Forum.IEP. (2016). Global Peace Index. Institute For Economics and Peace.
• Karaca, N., Aydoğdu, B., Bozkırlı, D. O. (2016). Azerbaycan Cumhuriyeti Ülke Raporu, İstanbul: İlbey Matbaa. Kayar, Ç.H. Ve Kozak N. (2008), Measuring Destination Competitiveness: An Application of Travel and Tourism Competitiveness Index, The 4th World Conference for Graduate Research in Tourism, Hospitality and Leisure Proceedings Book, Antalya, 72-85.
• Kozak, M. (2007), Türkiye’nin Uluslararası Turizmde Rekabet Düzeyi Konusunda Yürütülen Çalışmaların Genel Bir Analizi, Çeşme Ulusal Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Çeşme, İzmir, 419-425.
• Kozak, M. Ve Rımmıngton, M. (1999), Measuring Tourist Destination Competitiveness: Conceptual Considerations and Empirical Findings, Hospitality Management, 18 (3): 273–283.
• Mathieson, A., & Wall, G. (1982). Tourism, economic, physical and social impacts. London: Pearson Longman.
• Mazanec, J. A. Ve Rıng, A. (2011), Tourism Destination Competitiveness: Second Thoughts on the World Economic Forum Reports, Tourism Economics, 17 (4): 725-751.
• Memmedov, T. Y. (2013). Turizm Xidmət Formaları, Xüsusiyyətləri Və Təşkili Mexanizmi. Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti.
• Mıhalıc, T. (2000), Environmental Management of a Tourist Destination: A Factor of Tourism Competitiveness, Tourism Management, 21 (1): 65‐78.
• Rahimov, S. (2009). Turizm Azerbaycan İktisadiyatında Verimli Sahaya Çevrilebilir”, Azerbaycan Gazetesi, 4(5); 5-6.
• Smıt, A.J. (2010), The Competitive Advantage of Nations: is Porter’s Diamond Framework a New Theory that Explains the International Competitiveness of Countries?, Southern Business Review, 14 (1), 105-130. TEPAV,(2007), Türkiye Yatırım Ortamı Değerlendirmesi, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Cilt II,Rapor No:41611-TR.
• Topuz,N.(2012), Türkiye Sağlık (Medikal) Turizmi Stratejisi 2023, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), (2013), Terör ve Şiddet Olayları Kapsamında Yaşam Hakkı İhlallerini İnceleme Raporu, 24. Dönem 3. Yasama Yılı, TMMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu.
• Ulengin, F., Önsel Ekici, Ş. Ve Karaata, S. (2012), Türkiye’nin Küresel Rekabet Düzeyi 2012-2013, Dünya Ekonomik Forumu Küresel Rekabetçilik Raporu 2012-2013’e Göre Bir Değerlendirme, TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF) ve Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED), İstanbul.
• WEF (Dünya Ekonomik Forumu), (2015). Travel and Tourism Competitiveness Report. Geneva: World Economic Forum. WEF (Dünya Ekono mik Forumu), (2019). Travel and Tourism Competitiveness Report. Geneva: World Economic Forum. Wikipedia, (2021). https://tr.wikipedia.org/wiki/Ülke_ve_bölgelere_göre_COVID-19_pandemisi World Bank, (2020). https://data.worldbank.org/country/azerbaijan.
• Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2018). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri. Bursa: DORA Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Yuksel, A. (2004). Shopping experience evaluation: A case of domestic and international visitors. Tourism Management, 25(6), 751–759.