GİRESUN KÜLTÜR ARAŞTIRMALARINDA BİR DEĞER: HAYRETTİN GÜNAY VE ÇALIŞMALARI

Yıl 2022, Sayı: 54, 35 - 60, 23.06.2022

İlkyaz Yıldız

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1089127

Öz

Türk halk bilimi ürünleri tarih boyunca siyasi, sosyal, iktisadi pek çok sebebe bağlı olarak değişmiş, dönüşmüş hatta bazen unutulmuştur. Bu kayıpların önüne geçmek amacıyla gerek yurtiçinde gerek yurtdışında birçok uzman araştırmacı halk bilimi ürünlerini kayıt altına almış, önemli halk bilimi araştırmaları yapmışlardır. Uzman araştırmacıların dışında halk bilimi araştırmalarına ilgi duyan, gönüllü incelemeler yapan yerel halk bilimi araştırmacıları da vardır. İlgili literatür tarandığı zaman uzman araştırmacılar hakkında çeşitli kitaplara, tezlere, makalelere, bildirilere rastlamak mümkündür. Ancak yerel halk bilimi araştırmacıları hakkında yapılan çalışmalar ne yazık ki yok denecek kadar azdır. Bu nedenle halk bilimi çalışmalarına yıllarını veren, derleme çalışmaları yapan, kültürel incelemelerde bulunan pek çok araştırmacı vefatının ardından unutulmakta, çalışmaları kaybolmaktadır. Bu çalışmada, önemli yerel folklor araştırmacılarından birisi olan Hayrettin Günay’ın yaşamı ve halk bilimi alanında gerçekleştirmiş olduğu çalışmalar üzerinde durulmuştur. Hayrettin Günay’ın, başta Yeşilgiresun gazetesi olmak üzere, çeşitli yayın organlarında yayımlanmış halk edebiyatı, halk müziği, kemençecilik geleneği, halk oyunları, geçiş dönemleri, geleneksel avcılık, şenlik ve festivaller, çocuk oyunları, halk dili, halk botaniği, el sanatları konulu çalışmaları ele alınarak incelenmiştir. Bu doğrultuda; araştırmanın amacı, mahalli bir folklor araştırmacısı olan Hayrettin Günay’ın halk bilimi çalışmalarını sunmak, bu çalışmaları incelemek ve böylece araştırmacının Türk Halk Bilimi’ne katkısını gözler önüne sererek literatüre kazandırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Hayrettin Günay, Giresun, gönüllü folklor araştırmacısı, halk bilimi

A VALUE IN GİRESUN CULTURAL STUDIES: HAYRETTIN GÜNAY AND ITS WORKS

Öz

Turkish folklore products have changed, transformed and sometimes even forgotten, depending on many political, social and economic reasons throughout history. In order to prevent these losses, many expert researchers, both at home and abroad, have recorded folklore products and conducted important folklore studies. Apart from expert researchers, there are also local folklore researchers who are interested in folklore studies and conduct voluntary studies. When the relevant literature is searched, it is possible to come across various books, theses, articles and papers about expert researchers. However, studies on local folklore researchers are unfortunately negligible. For this reason, many researchers who have spent years in folklore studies, compilation studies, and cultural studies are forgotten after their death and their studies are lost. In this study, the life of Hayrettin Günay, one of the important local folklore researchers, and his studies in the field of folklore are emphasized. Hayrettin Günay’s works on folk literature, folk music, kemenche tradition, folk dances, transition periods, traditional hunting, festivals, children's games, folk language, folk botany, handicrafts published in various publications, especially in Yeşilgiresun newspaper, have been examined by considering. In this direction; The aim of the research is to present the folklore studies of Hayrettin Günay, a local folklore researcher, to examine these studies and thus to bring the researcher's contribution to Turkish Folklore into the literature.

Anahtar Kelimeler

Hayrettin Günay, Giresun, volunteer folklore researcher, folklor

ИССЛЕДОВАНИЯ ХАЙРЕТТИНА ГЮНАЯ ПО ПОВОДУ КУЛЬТУНОГО НАСЛЕДИЯ ГИРЕСУНСКОЙ ОБЛАСТИ

Öz

В течении многих веков турецкий фольклор менялся, трансформировалися, иногда забывались некоторые произведения. Этот процесс зависил от многих политических, социальных и экономических причин на протяжении всей истории турецкого народа. С целью предотвращения таких потер, многие эксперты-исследователи как в стране, так и за рубежом записывали фольклорные произведения и проводили важные фольклорные исследования. Помимо экспертов-исследователей, имеются и региональные фольклористы, которые интересуются фольклорными исследованиями и проводят добровольные исследования. В соответствующей литературе встречаются разные книги, тезисы и статьи экспертов-исследователей. Однако исследования по поводу региональных фольклористов, к сожалению, малочислены. По этой причине многие исследователи, посвятившие годы фольклористике, компиляции и культурологии, после смерти забываются, а их исследования теряются. В этом исследовании особое внимание уделяется жизни Хайреттина Гюная, одного из важных региональных исследователей фольклора и его исследованиям в этой области. Труды Хайреттина Гюная о народной литературе, народной музыке, традиции изготовления кемэнче, народных танцах, переходных периодах, традиционной охоте, праздниках и фестивалях, детских играх, народном языке, народной ботанике, рукоделии, были опубликованы в различных изданиях, особенно в газете “Ешил Гиресун”. Цель нижеследующего исследования - представить читателю фольклорные исследования Хайреттина Гюная, регионального исследователя фольклора, и таким образом, показать вклад исследователя в турецком фольклоре в литературе.

Anahtar Kelimeler

Хайреттин Гюнай, Гиресун, добровольный фольклорист, фольклор, народная литература

Kaynakça

• ARTUN, E. (2004). Türk Halk Edebiyatına Giriş. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Bilir, A. (2007). Geçmişten Günümüze Görele, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• DEMİR, N. (2015). Şiire Adanmış Bir Ömür Ahmet Kaçar: Bütün Şiirleri, Hayatı ve Sanatı, Ankara: Giresun Valiliği Yayınları.
• ELÇİN, Ş. (1986). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• ELÇİN, Ş. (1990). Türkiye Türkçesinde Maniler. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• GÜNAY, H. (1994). Ahmet Kaçar. Görele Lisesi, Yıl 2, Sayı 1: 6.
• GÜNAY, H. (1997, 29 Kasım). Ahmet Kaçar’da Yergi. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (1999a) .Durkaya (Kemal İpşir). Görele Lisesi. Yıl 6, Sayı 22: 28-30.
• GÜNAY, H. (2000, 29 Temmuz). Olaylı Türküler. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2001, 30 Haziran). Destan. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2002a, 25 Haziran). Yaşamını Şiire, Müziğe, Çiçeklere Adayan Ozan: Ahmet Kaçar-1. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (2002b, 26 Haziran). Yaşamını Şiire, Müziğe, Çiçeklere Adayan Ozan: Ahmet Kaçar-2. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (2002c, 27 Haziran). Yaşamını Şiire, Müziğe, Çiçeklere Adayan Ozan: Ahmet Kaçar-3. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (2002d, 28 Haziran). Yaşamını Şiire, Müziğe, Çiçeklere Adayan Ozan: Ahmet Kaçar-4. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (2002e, 29 Haziran). Yaşamını Şiire, Müziğe, Çiçeklere Adayan Ozan: Ahmet Kaçar-5. Yeşilgiresun, s.3.
• GÜNAY, H. (2008a, 9 Şubat). Ahmet Kaçar Şiirlerinde Biçim. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008b, 8 Mart). Bilmecelerimiz-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008c, 15 Mart). Bilmecelerimiz-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008d, 22 Mart). Bilmecelerimiz-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008e, 29 Mart). Bilmecelerimiz-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008f, 5 Nisan). Bilmecelerimiz-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008g, 12 Nisan). Bilmecelerimiz-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008h, 19 Nisan). Bilmecelerimiz-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008ı, 26 Nisan). Bilmecelerimiz-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008k, 2 Mayıs). Bilmecelerimiz-9. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2008l, 10 Mayıs). Bilmecelerimiz-10. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2009a, 7 Şubat). Giresun Türküleri-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2009b, 14 Şubat). Giresun Türküleri-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2009c, 21 Şubat). Giresun Türküleri-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2010a, 2 Ocak). Ahmet Kaçar Üstüne Yazanlar. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2010b, 21 Ağustos). Bir Alucra Türküsünün Derleniş Öyküsü. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2011, 23 Temmuz). Ahmet Kaçar’a Saygı Gecesi. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2012, 7 Temmuz). Görele’deki TRT Çekimleri. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013a, 8 Haziran). Giresun Müziğinde Etkileşim-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013b, 15 Haziran). Giresun Müziğinde Etkileşim-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013c, 22 Haziran). Giresun Müziğinde Etkileşim-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013d, 29 Haziran). Giresun Müziğinde Etkileşim-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013e, 6 Temmuz). Giresun Müziğinde Etkileşim-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013f, 13 Temmuz). Giresun Müziğinde Etkileşim-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013g, 20 Temmuz). Giresun Müziğinde Etkileşim-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013h, 27 Temmuz). Giresun Müziğinde Etkileşim-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013ı, 3 Ağustos). Giresun Müziğinde Etkileşim-9. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013k, 17 Ağustos). Giresun Müziğinde Etkileşim-10. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013l, 24 Ağustos). Giresun Müziğinde Etkileşim-11. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013m, 31 Ağustos). Giresun Müziğinde Etkileşim-12. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2013n, 7 Eylül). Giresun Müziğinde Etkileşim-13. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014a, 1 Mart). Sazların İzinde/Kemençe. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014b, 19 Nisan). Belgesel Notları-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014c, 26 Nisan). Belgesel Notları-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014d, 3 Mayıs). Belgesel Notları-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014e, 10 Mayıs). Belgesel Notları-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014f, 17 Nisan). Belgesel Notları-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014g, 24 Mayıs). Belgesel Notları-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014h, 31 Mayıs). Belgesel Notları-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2014ı, 7 Haziran). Belgesel Notları-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016a, 8 Ekim). Posof Derlemeleri-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016b, 15 Ekim). Posof Derlemeleri-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016c, 5 Kasım). Posof Derlemeleri-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016d, 12 Kasım). Posof Derlemeleri-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016e, 19 Kasım). Posof Derlemeleri-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016f, 26 Kasım). Posof Derlemeleri-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016g, 3 Aralık). Posof Derlemeleri-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016h, 10 Aralık). Posof Derlemeleri-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016ı, 17 Aralık). Posof Derlemeleri-9. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2016k, 29 Ekim). Yusuf Kurt’un Giresun Çalışmaları. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018a, 30 Haziran). Ahmet Kaçar’ın Ardından-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018b, 7 Temmuz). Ahmet Kaçar’ın Ardından-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018c, 14 Temmuz). Ahmet Kaçar’ın Ardından-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018d, 21 Temmuz). Ahmet Kaçar’ın Ardından-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018e, 28 Temmuz). Ahmet Kaçar’ın Ardından-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018f, 4 Ağustos). Ahmet Kaçar’ın Ardından-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018g, 11 Ağustos). Ahmet Kaçar’ın Ardından-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018h, 18 Ağustos). Ahmet Kaçar’ın Ardından-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018ı, 25 Ağustos). Ahmet Kaçar’ın Ardından-9. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018k, 1 Eylül). Ahmet Kaçar’ın Ardından-10. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018l, 8 Eylül). Ahmet Kaçar’ın Ardından-11. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018m, 15 Eylül). Ahmet Kaçar’ın Ardından-12. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018n, 22 Eylül). Ahmet Kaçar’ın Ardından-13. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018o, 29 Eylül). Ahmet Kaçar’ın Ardından-14. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018ö, 6 Ekim). Ahmet Kaçar’ın Ardından-15. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018p, 20 Ekim). Ahmet Kaçar’ın Ardından-16. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018r, 27 Ekim). Ahmet Kaçar’ın Ardından-17. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018s, 3 Kasım). Ahmet Kaçar’ın Ardından-18. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018t, 10 Kasım). Ahmet Kaçar’ın Ardından-19. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2018u, 17 Kasım). Ahmet Kaçar’ın Ardından-20. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019a, 26 Ocak). Avcılık Ekini-1. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019b, 2 Şubat). Avcılık Ekini-2. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019c, 2 Şubat). Avcılık Ekini-3. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019d, 9 Şubat). Avcılık Ekini-4. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019e, 16 Şubat). Avcılık Ekini-5. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019f, 23 Şubat). Avcılık Ekini-6. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019g, 2 Mart). Avcılık Ekini-7. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019h, 9 Mart). Avcılık Ekini-8. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019ı, 16 Mart). Avcılık Ekini-9. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019k, 23 Mart). Avcılık Ekini-10. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019l, 6 Nisan). Avcılık Ekini-11. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019m, 13 Nisan). Avcılık Ekini-12. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019n, 20 Nisan). Avcılık Ekini-13. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019o, 27 Nisan). Avcılık Ekini-14. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019ö, 4 Mayıs). Avcılık Ekini-15. Yeşilgiresun, s.2.
• GÜNAY, H. (2019p, 11 Mayıs). Avcılık Ekini-16. Yeşilgiresun, s.2.
• KAÇAR, A. (2012). Yıllar. İstanbul: Görele Kaymakamlığı Yayınları.
• KÜÇÜK, A. (2015a). Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği ve Bu Bağlamda Ortaya Çıkan Türkülerin İşlevleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. Cilt 4, Sayı 3: 1149-1165.
• KÜÇÜK, A. (2015b). Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği ve Popüler Kültür. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1: 138-154.
• KÜÇÜK, A. (2016). Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneğinde Mizahi Destanlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Cilt 5, Sayı 2: 890-903.
• KÜÇÜK, A. (2021). Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği. Çanakkale: Paradigma Akademi.
• ÖZBEK, M. (1994). Folklor ve Türkülerimiz. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• ÖZTUNA, Y. (2006). Türk Musikisi Ansiklopedik Sözlüğü. Ankara: Orient Yayınları.
• TOKEL, B. B. (2002). Bağımıza Gazel Düştü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• TURHAN, S. ve ALTINKAYNAK, E. (2009). Giresun Türküleri ve Oyun Havaları: Giresun Üstünde Vapur Bağırıyor. Ankara: Giresun Valiliği Yayınları.
• YAYINGÖL, H. S. (1988). Müziğin Gelişimi ve Biçemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.