PEYAMİ SAFA’NIN AHLAK ANLAYIŞI İÇİNDE GÜNAH KAVRAMI

Yıl 2022, Sayı: 54, 61 - 74, 23.06.2022

Ufuk Kırbaş Nihayet Arslan

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1108599

Öz

Ahlak, doğrunun ve yanlışın ne olduğunu tanımlayan ve bu noktada belirli kurallar koyan bir ilimdir. Bu kurallar, din merkezli olmayan ahlak anlayışlarında zamana ve mekâna göre değişebilmektedir. Din temelli ahlak kuralları ise evrenseldir ve değişmez niteliklere sahiptir. Bu yazıda, dinsel bir norm olan günah kavramının Peyami Safa’nın ahlak anlayışını biçimlendiren ölçütlerden biri olup olmadığı araştırılmıştır. Romanlarında kişilerini ve eylemlerini ahlaki boyutta ele aldığı belirgin olan yazarın ilk bakışta topluma sağlayacağı yarardan ötürü millî ahlakı benimsemiş olduğu anlaşılır. Türk toplumunun millî ahlakını oluşturan temel ögenin ise din olduğu konusunda şüphe yoktur. Bu çerçevede, yazarın yazılarından elde edilen ipuçlarından hareketle romanlarında günah kavramını nasıl işlediği sorusu önem kazanmaktadır. Peyami Safa romanlarında, Doğu ve Batı medeniyeti arasında kalmış, ahlaki açıdan yozlaşmış insanları anlatmıştır. Yazarın bu perspektif içinde romanlarını oluştururken yozlaşmayı sorgulamasının arka planında günah kavramının itici bir güç olup olmadığı araştırmaya değer bir soru olarak görülmüştür. Dolayısıyla bu çalışma, Peyami Safa’nın ahlak anlayışı içinde günah kavramının yerini ve etkisini tespit etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, Din, Günah Kavramı, Ahlak, Millî Ahlak

PEYAMI SAFA'S VIEW OF THE CONCEPT OF SIN WITHIN THE FRAMEWORK OF HIS MORAL UNDERSTANDING

Öz

Morality is a concept that defines what is right and wrong and sets certain rules at this point. These rules can vary by time and place in non-religious morals. Religion-based morals, on the other hand, are universal and have immutable qualities. This article explored whether the concept of sin, a religious norm, was one of the criteria that shaped Peyami Safa's sense of morality. At first glance, it is understood that the author, who is evident to deal with his people and actions in the moral dimension in his novels, has adopted Turkish national morality because of the benefit it will provide to society. One of the fundamental factors shaping the Turkish national ethos is the rules of the Islamic religion. Within this framework, the question of how the author handles the concept of sin in his novels, driven by clues from his writings, becomes important. In his novels, Peyami Safa described morally corrupt people caught between East and West civilizations. Whether the notion of sin was a driving force in the background of the author's questioning of corruption in creating his novels in this perspective has been seen as a question worth exploring. Thus, this work aims to determine the place and impact of the concept of sin within the moral understanding of Peyami Safa.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, Religion, Sin Concept, Morality, National Morality

ОТНОШЕНИЕ ПЕЯМИ САФА К КОНЦЕПЦИИ ГРЕХА В РАМКАХ ЭТИКИ

Öz

В своих романах Пеями Сафа описывал людей, которые остались между восточной и западной цивилизациями и были морально изношены. В нижеследующей статье исследуется, является ли концепция греха движущей силой для автора на фоне поиска героев с изношенной миралю при создании своих романов. В послании Сафа, цель морали состоит в том, чтобы установить и доказать вину грешника. Выясняется, что автор, учитывая действия и моралные измерения своего народа, в своих романах стал отражать турецкую национальную мораль, в виду того, что таким поведением он смог бы принести пользу обществу. Одним из основных элементов, формирующих турецкую национальную мораль, являются правила религии ислама. В этом контексте приобретает значение вопроса по поводу отношения автора к понятию греха в своих романах. Оно и отражается в эпизодах его произведений. Мораль — это понятие определяющее правильное и неправильное поведение человека и устанавливает определенные правила на данный момент. Эти правила могут меняться в зависимости от времени и места в нерелигиозных моральных представлениях. С другой стороны, моральные правила, основанные на религии, универсальны и неизменны. В нижеследующей статье исследуется, является ли понятие греха, как религиозная норма, одним из критериев, формирующие моральное понимание Пеями Сафа.

Anahtar Kelimeler

послание Сафа, религия, греховное мошенничество, нравственность, национальная нравственность

Kaynakça

• Harman, Ö. F. (1996). “Günah”. DİA. C. XIV, s. 278.
• Kılıç, R. (2016). Ahlakın Dini Temeli. Ankara: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kılıç, S. (1984). Kur’an’da Günah Kavramı. Konya: Hibaş Yayınları.
• Moran, B. (2011). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Safa, P. (1976). Fatih-Harbiye. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (1979). Nasyonalizm Sosyalizm Mistisizm. İstanbul: Yağmur Yayınları.
• Safa, P. (1990). Yazarlar Sanatçılar Meşhurlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2016). Din İnkılap İrtica. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2016a). Sanat Edebiyat Tenkit. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2016b). Sözde Kızlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2016c). Yalnızız. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2017). Biz İnsanlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Safa, P. (2018). Eğitim Gençlik Üniversite. İstanbul: Ötüken Neşriyat.