Değerler Eğitimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 244 - 255, 25.12.2018

Kemalettin Deniz Efecan Karagöl

Öz

Değerler eğitimi, karakterli, ahlaklı ve kişilik sahibi bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Değerlerin çocuğa aktarılması süreci olan değerler eğitiminde, başta aile olmak üzere okul, çevre, medya ve sosyal medya gibi unsurlar etkin rol oynamaktadır. Bir toplumun değerlerini çocuklara aktarmada okullara büyük pay düşmektedir. Bu nedenle derslerin öğretim programları ve programa göre hazırlanan ders kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi, değer aktarımının ne durumda olduğunun ortaya konulması açısından önemlidir. Buradan hareketle araştırmanın amacı, Türkçe ders ve etkinlik kitaplarındaki değerleri tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma olarak planlanmış ve araştırmada doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnesini 2017-2018 Eğitim-Öğretim Yılında 5. ve 6. sınıflarda kullanılan Türkçe ders kitapları 5 kitap oluşturmaktadır. Bulgulara ulaşmak için kitaplar içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda, 2015 Türkçe Dersi 1-8. Sınıflar Öğretim Programı, 2017 Türkçe Dersi Öğretim Programı İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar ve T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 18.07.2017 tarihli “Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine...” başlıklı basın toplantısı dokümanında yer alan değerlerin sunulmasında bir sistem olmadığı belirlenmiştir. İncelenen ders ve etkinlik kitaplarında değerlerin dağılımında bir denge yoktur. Birkaç değere çok fazla yer verilirken bazı değerlere az yer verildiği hatta hiç yer verilmeyen değerler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca “Ortaokul Türkçe 5. Sınıf Ders Kitabı”nın değerler bakımından incelenen diğer ders kitaplarına göre daha zengin olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarının Türkçe ders kitaplarındaki değerler eğitiminin geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler Eğitimi, Ortaokul Türkçe Ders Kitabı

Values in Terms of Education Secondary School Turkish Textbooks

Öz

Values are aimed at educating individuals with character, moral and personality. Factors such as school, environment, media and social media play an active role in the education of values, the process by which values are transferred to the child. Schools have a large share in transferring the values of a society to children. For this reason, it is important to examine the textbooks prepared according to the curricula of the courses and the curriculums of the curriculum from the perspective of education of the values, in order to show what the value transfer is. The aim of the study is to determine the values in Turkish course and activity books. The research was planned as qualitative research and document analysis was used in the research. The study object of the study constitutes Turkish textbooks 5 books used in the 5th and 6th grades in 2017-2018 academic year. Books were subjected to content analysis in order to reach finds. As a result of the research, 2015 Turkish Lessons 1-8 Grades Curriculum, 2017 Turkish Curriculum Primary and Secondary Schools 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 and 8 Grades and T.C. It has been determined that there is no system in the presentation of the values mentioned in the press conference titled "On the Renewal and Change in Curriculum Activities" dated 18.07.2017 of the Ministry of National Education and Training Board. There is no balance in the distribution of values in the course and activity books examined. When a lot of values are given to a few values, it is determined that some values have little or no values. Furthermore, it was determined that "Middle School Turkish Class 5 Classroom Book" is richer than other textbooks examined in terms of values. It is thought that the results of the research will contribute to the development of value education in Turkish textbooks

Anahtar Kelimeler

Value, Value Education, Secondary Turkish Course Book

Kaynakça

• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. Sistem Yayıncılık: İstanbul.
• Bozkurt, B. Ü. & Canlı, S. (2017). İlköğretim Türkçe 6. sınıf ders kitabı. Başak Yayınları: Ankara.
• Bozkurt, B. Ü. & Canlı, S. (2017). İlköğretim Türkçe 6. sınıf öğrenci çalışma kitabı. Başak Yayınları: Ankara.
• Fırat, H. & Mocan, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki hikâyelerde yer alan değerler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183, 25-49.
• Gül, M. (2017). Türkçe ders kitabındaki metinlerin (5. sınıf) değerler eğitimi yaklaşımıyla incelenmesi. Erciyes Journal of Education, 1(1), 59-78.
• Gülden, B. (2014). Yavuz Bahadıroğlu'nun çocuk romanları ve hikâyelerinde yer alan değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Haykır, H. A., Kaplan, H., Kıryar, A., Tarakcı, R. & Üstün E. (2017). Ortaokul Türkçe 5 ders kitabı. MEB Yayınları: Ankara.
• Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies, 6(19, 2011, 1439-1454.
• Kaşkaya, A. ve Duran, T. (2017). İlkokul ders kitaplarının değer aktarımı açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 417-441.
• MEB ilköğretim Türkçe 6-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu (2006), 23.04.2015 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx’den erişildi.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017b). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. 20.03.2018 tarihinde https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasiprogram.pdf ‘den erişildi.
• MEB Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı (2015). 02.05.2015 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx'den erişildi.
• MEB Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). (2017a). 29.08.2017 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=222 sayfasından erişilmiştir.
• Padem, S. & Aktan, O. (2014). İlköğretim 5.sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
• Pilav, S. & Erdoğan Ş. (2016). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 210, 351-371
• Sümer, F. K., Muştu, G. & Şengül S. (2017). Ortaokul Türkçe 6 ders kitabı. MEB Yayınları: Ankara.
• Sümer, F. K., Muştu, G. & Şengül S. (2017). Ortaokul Türkçe 6 öğrenci çalışma kitabı. MEB Yayınları, Ankara.
• Şen Ü. (2008). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5).
• Şen, Ü. (2007). Millî eğitim bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b8efa3939f863.15292979