Okul Dışı Öğrenme Ortamının 5. Sınıf ‘Canlılar Dünyası’ Ünitesinde Öğrenci Başarısına Etkisi: Biyoçeşitlilik Müzesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 42 - 54, 25.06.2020

Ahmet Bolat Sevilay Karamustafaoğlu Orhan Karamustafaoğlu

Öz

Bu araştırmada, beşinci sınıf fen bilimleri dersinde yer alan “Canlılar Dünyası” ünitesinde, okul dışı öğrenme ortamlarından biri olan biyoçeşitlilik müzesi gezisinin öğrencilerin akademik başarısına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ön-test/son-test uygulamalı kontrol gruplu yarı deneysel desen modelindedir. Çalışmanın örneklemini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Çorum ilindeki devlet okulunda öğrenim gören 5. sınıf 23 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Canlılar Dünyası” ünitesi başarı testi kullanılmıştır. Verilerin analizi uygun bir istatistik programı ile yapılmıştır. Öğrencilerin ön bilgilerini karşılaştırmak için Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Öğrencilerin uygulama sonunda öğrenme düzeyleri arasında manidar fark olup olmadığını tespit etmek için ise tekrarlı ölçümler için iki yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, biyoçeşitlilik müzesine yapılan gezinin, öğrencilerin canlılar dünyası ünitesindeki akademik başarısını manidar bir şekilde arttırdığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda daha büyük örneklemlerle benzer çalışmaların yapılması, aynı ünitede farklı okul dışı öğrenme ortamlarına gezi düzenlenmesi gibi çeşitli önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, Canlılar Dünyası, Biyoçeşitlilik Müzesi, Okul Dışı Öğrenme Ortamları

The Effect of Outdoor School Learning Environment on Student Achievement in 5th Grade ‘World of Living’ Unit: Example of Biodiversity Museum

Öz

In this study, it was aimed to investigate the effect of a biodiversity museum trip, which is one of the out-of-school learning environments, on students' academic success in the “World of Living” unit in 5th grade science class. The research is in quasiexperimental model with pretest/posttest applied control group, which is one of the quantitative research methods. The sample of the study consists of 23 5th grade students studying in a public secondary school in Çorum in the academic year 2019-2020. The research data were collected by applying the “World of Living” achievement test to the students in the research sample. The analysis of the data was done through variance analysis. Mann Whitney U test was used to compare students' prior knowledge. Whether there is a significant difference between the learning levels of the students at the end of the application was determined by using two-way analysis of variance for repeated measurements. At the end of the research, it was concluded that the out-of-school learning environment biodiversity museum excursion activity carried out within the scope of 5th grade living world unit increased the academic success of students. The research was completed with various suggestions such as conducting similar studies with larger samples, organizing trips to different out-of-school learning environments on the same subject

Anahtar Kelimeler

Out of School Learning, Science Teaching, Biodiversity Museum, World of Living

Kaynakça

• Altıntaş, F. (2014). Doğa ve toprağa yönelik hazırlanan informal öğrenme ortamının ilköğretim öğrencileri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Armağan, B. (2015). İlkokul dördüncü sınıf fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları: bir eylem araştırması. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ay, Y., Anagün, Ş. S. & Demir, Z. M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde okul dışı öğrenme hakkındaki görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(15), 103-118.
• Bakioğlu, B. (2017). 5. Sınıf vücudumuzun bilmecesini çözelim ünitesinin okul dışı öğrenme ortamı destekli öğretiminin etkililiği. Doktora tezi, Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Bakioğlu, B. & Karamustafaoğlu, O. (2017). A study on developing a guide material for science classes supported by out-of-school learning, Universal Journal of Educational Research, 5(5), 773-786.
• Bakioğlu, B., Karamustafaoğlu, O., Karamustafaoğlu, S. & Yapıcı, Ş. (2018). The effects of out-of-school learning settings science activities on 5th graders’ academic achievement, European Journal of Educational Research, 7(3), 451-464.
• Balkan Kıyıcı, F. & Atabek Yiğit, E. (2010). Sınıf duvarlarının ötesinde fen eğitimi: rüzgâr santraline teknik gezi, Journal of Science Education, 2(1), 225-243.
• Balkan-Kıyıcı, F. & Atabek-Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: a field trip to wind power plant. International Online Journal of Science Education, 28(12), 1373-1388.
• Bamberger, Y. & Tal, T. (2008). An experience for the lifelong journey: the long-term effect of a class visit to a science center, Visitor Studies, 11(2),198-212.
• Başoğlu, S., (2017). Klasik ve teknoloji destekli tanılayıcı allanmış ağaç tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına, kavram yanılgılarına ve bilişsel yüklerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Behrendt, M. & Franklin, T. (2014). A review of research on school field trips and their value in education. International Journal of Environmental & Science Education, 9(3), 235-245.
• Berberoğlu, Okur, E & Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişiminin incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 32-42.
• Binbaşıoğlu, C., (2000). Okulda Ders Dışı Etkinlikler. MEB Öğretmen Kitapları Dizisi. İstanbul. Milli Eğitim Basımevi.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bozdoğan, A. E. & Yalçın, N. (2009). Ankara’daki bilim ve teknoloji müzelerinin eğitim amaçlı kullanım düzeyleri, Millî Eğitim Dergisi, 182, 232-248.
• Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (7. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education, 6th Edition, Routledge, Taylor Francis Group, NY.
• Çavuş, R., Umdu Topsakal, Ü. & Öztuna Kaplan, A. (2013). İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına ilişkin öğretmen görüşleri: Kocaeli bilgi evi örneği, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15- 26.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş̧. (5. Baskı) Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetinkaya, M. (2010). Canlıların sınıflandırılması konusu için web destekli kavram haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Çıldır, Z. (2007). Öğretmenlerle müzede yetişkin eğitimi-feza gürsey örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö. (2003). Eğitim Sözlüğü. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dewitt, J. & Storksdieck, M. (2008). A short review of school trips: Key findings from the past and ımplications of the future, Visitor Studies, 11(2), 181-197.
• Duran, E., Ballone-Duran, L., Haney, J. & Beltyukova, S. (2009). The impact of a professional development program integrating informal science education of early childhood teachers self-efficacy and beliefs about inquiry-based science: Teaching, Journal of Elementary Science Education, 21(4), 53-70.
• Ertaş Kılıç, H. & Şen, A. İ. (2014). Okul dışı öğrenme etkinliklerine ve eleştirel düşünmeye dayalı fizik öğretiminin öğrenci tutumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 13-30.
• Ertaş, H., Şen, A.İ. & Parmaksızoğlu, A., (2011). Okul dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 178-198.
• Erdoğan, M., Bahar, M. & Uşak, M. (2011). 2007 yılında uygulanmaya başlanan lise 9-12. sınıf biyoloji dersi öğretim programlarında çevre eğitimi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2217-2235.
• Falk, J. H. & Adelman, L. M. (2003). Investigating the impact of prior knowledge and interest on aquarium visitor learning, Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 163-176.
• Hakverdi Can, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim merkezindeki davranışlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168), 348-361.
• Hopkins, W.G. (2014). A new view of statistics, Will G. Hopkins. https://complementarytraining.net/wp- content/uploads/2013/10/Will-Hopkins-A-New-View-of-Statistics.pdf, 05.12.2019.
• Humberstone, B., & Stan, I. (2010). Outdoor learning: primary pupils’ experiences and teachers’ interaction in outdoor learning, Education 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 39(5), 529-540.
• Karademir, E. & Tezel, Ö. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stillerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 129-145.
• Karademir, E. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında “okul dışı öğrenme etkinliklerini” gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Knapp, D. (2000). Memorable experiences of a science field trip. School Science and Mathematics, 100(2), 65-72.
• Köse, E. (2007), İlköğretim öğrencilerin ders dışı etkinliklerini tercih etme nedenleri, A.Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 46-61.
• Lucas, K.B. (1999). When Mr. Jones took grade 5 to the science center, The australian association for research in education and the new zealand association for research in education, Melbourne.
• Mertoğlu, H. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğrenme ortamlarında gerçekleştirdikleri okul dışı etkinliklere ilişkin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 4(1), 37-60.
• Millı Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• Miglietta, A. M., Belmonte, G. & Boero, F. (2008). A summative evaluation of science learning: a case study of the marine biology museum “pietro parenzan. (South East Italy), Visitor Studies, 11(2), 213–219.
• Mutlu, M. & Tokcan, H. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin toprak kirliliği hakkındaki düşünceleri. International Journal of Social Science Research, 1(1), 65-75.
• Nadelson, L.S. & Jordan, R.J. (2012). Students attitudes toward a recall of outside day: an environmental science field trip, The Journal of Research, 105, 220- 231.
• Öner, Z. (2018). Çevre eğitimine yönelik hazırlanan formal ve informal uygulamaların akademik başarı, tutum ve öğrenci kazanımları açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Özen, B. (2019). Yaşam hakkına saygı ve sanatta etik sorunu. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 7(34), 263-279.
• Özmen, H. & Karamustafaoğlu, O. (Ed.) (2019). Eğitimde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, A. (2014). Mevlâna toplum ve bilim merkezi öğretim programlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve bilime yönelik tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Özyılmaz-Akamca, G. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem- açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Parlak Yılmaz, N. (2003). Mesleki eğitimde teorik bilginin kazandırılmasına yönelik bağlamsal bir içerik oluşturma denemesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 122-128.
• Peker, E. A., & Taş, E. (2019). Üç aşamalı kavram tanı testi geliştirme çalışması: 5. sınıf canlılar dünyasını gezelim tanıyalım ünitesi. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 515-539.
• Rapp, W. (2005). Inquiry-based environments for the inclusion of students with exceptional learning needs, Remedial and Special Education, 26(5), 297-310.
• Rios J.M & Brewer, J. (2014). Outdoor education and science achievement. Applied Environmental Education & Communication, 13(4), 234-240. Saxena, S.P. & Khandelwal, B.P. (1994). Creativity and science education. http://www.education.nic.in/cd50years/q/6J/BJ/6JBJ0401.htm, 30 Kasım 2019.
• Sezen, G. (2007). Sosyo-ekonomik yapısı düşük öğrencilere yönelik ders dışı etkinliklerin sağlanması (intel öğrenci programı-İstanbul ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Sontay, G. & Karamustafaoğlu, O. (2018). The effect of out-of-school science learning environment on the understanding the nature of science of the 7th grade students in secondary school, Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 6(4), 23-31.
• Sontay, G., Tutar M. & Karamustafaoğlu, O. (2016). Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi hakkında öğrenci görüşleri: Planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24.
• Tan, M. & Temiz, K.B. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 89-101.
• Tatar, N. & Bağrıyanık, K.E. (2012). Opinions of science and technology teachers about outdoor education, İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
• Taş, E., Aymen Peker, E. & Çetinkaya, M. (2014). Determining of misconceptions by means of tree-tier test about the unit human and environment. Proceedings of 2nd International Conference on Economics and Social Sciences, 85- 90.
• Tekkaya, C., Çapa, Y. & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
• Türkmen, H. (2010). İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 46-59.
• Türkmen, H., Topkaç, D. D., Yamık & Atasayar, G. (2016). İnformal öğrenme ortamlarına yapılan gezilerin canlıların sınıflandırılması ve yaşadığımız çevre konusunun öğrenilmesine etkisi: tabiat tarihi müzesi ve botanik bahçesi örneği, Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 174-197.
• Yavuz, M., (2012). Fen eğitiminde hayvanat bahçelerinin kullanımının akademik başarı ve kaygıya etkisi ve öğretmen- öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Yavuz Topaloğlu, M. & Balkan Kıyıcı, F. (2017). Hidroelektrik santral gezisinin ortaokul öğrencilerinin kavramsal anlamalarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1151-1172.
• Yerkes, R. & Haras, K., (1997). Outdoor education and environmental responsibility. ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools Charleston WV, http://www.eric.ed.gov/PDFS/ ED414112.pdf., 03.02.2020.