Hidrokarbonlar Konusuna Yönelik Bir Kavram Tanı Testi Geliştirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 366 - 379, 30.12.2020

Fethiye Karslı Baydere Mahmut Yiğit

Öz

Bu çalışmada amaç, 12. sınıf öğrencilerinin Hidrokarbonlar (alkan, alkil, alkil halojenür, alken ve alkin) konusundaki kavramsal anlamalarını belirlemeye yönelik geçerliliği ve güvenirliği sağlanmış bir kavram tanı testi geliştirmektir. Bu amaçla konu içeriğinin belirlenmesi, öğrencilerin konuyla ilgili mevcut kavram yanılgılarının tespit edilmesi ve testin geliştirilmesi şeklinde üç esas adım takip edilerek test geliştirilmiştir. Araştırma kapsamında başlangıçta 50 madde şeklinde geliştirilen test 12. sınıfta öğrenim gören toplam 141 öğrenciye uygulanmış olup testin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Geliştirilen testin kapsam geçerliğine kanıt sağlamak için belirtke tablosu hazırlanmış ve uzman görüşlerine başvurulmuştur. Geliştirilen testin güvenirlik analizinde, Kuder Richardson-20 (KR-20) katsayısı kullanılmıştır. Hidrokarbon kavram tanı testi için hesaplanan KR-20 katsayısı 0,906 olarak bulunmuştur. Ayrıca testin güçlük değerlerinin 0,33 ile 0,73 aralığında olduğu; ayırt edicilik değerlerinin ise 0,39 ile 0,83 aralığında olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak araştırma kapsamında geliştirilen ve nihai olarak 43 maddeye düşen hidrokarbon kavram tanı testinin 12. Sınıf öğrencilerinin Hidrokarbonlar konusu ile ilgili kavramsal anlamalarının ölçülmesi amacıyla kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir test olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hidrokarbonlar, Test Geliştirme, Geçerlilik, Güvenilirlik

Developing a Conceptual Diagnostic Test on Hydrocarbons

Öz

The aim of this study was to develop a reliable and valid a concept diagnostics test designed to investigate high school students’ conceptual understandings of hydrocarbon compounds (alkane, alkyl, alkyl halide, alkene and alkyne) concepts. In the process of the test development; determining the subject content, determining the students' misconceptions about the subject and developing the test were followed. The sample of the study consists of a total of 141 12th grade students. In order to provide evidence for the content validity of the developed test, the statement table was prepared and expert opinions were sought. Kuder Richardson-20 (KR-20) reliability coefficient was used for the reliability analysis of the Hydrocarbon Concepts Diagnostics Test. The calculated KR-20 coefficient was 0.906. It was also determined that the strength values of the test are between 0.33 and 0.73; the discrimination values were between 0.39 and 0.83. According to the validity, reliability and item analysis results of the Hydrocarbon Concepts Diagnosis Test, the final version of which consists of 43 items, it was concluded that it is a valid and reliable test that can be used to measure the conceptual understanding of 12th grade students about the Hydrocarbons.

Anahtar Kelimeler

Hydrocarbons, Test Development, Validity, Reliability

Kaynakça

• Abay, D. & Cengizhan, İ. (2018). Fen eğitimi bağlamında uzay, zaman, hız ve kütle çekimi kavramları hakkında üç aşamalı kavram testi geliştirme. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(7), 61-74.
• Açıkgöz, M. & Karslı, F. (2015). Alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımları kullanılarak iş ve enerji konusunda geliştirilen başarı testinin geçerlilik ve güvenirlik analizi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-25.
• Akarsu, B. (2015). Ses kavram testi. Journal of European Education, 5(1), 23-30.
• Akın, A., Uysal, R. & Çitemen, N. (2013). Çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 71-80.
• Anderson, D.L., Fisher, K.M., & Norman, G.J. (2002). Development and evaluation of the conceptual inventory of natural selection. Journal of research in science teaching, 39(10), 952-978.
• Atasoy, Ş. & Akdeniz, A. R. (2007). Newton’un hareket kanunları konusunda kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik bir testin geliştirilmesi ve uygulanması. Journal of Turkish Science Education, 4(1), 45-59.
• Black, A. E., & Deci, E. L. (2000). The effects of instructors' autonomy support and students' autonomous motivation on learning organic chemistry: A self-determination theory perspective. Science Education, 84, 740–756.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çakır, M., & Aldemir, B. (2011). İki aşamalı genetik kavramlar tanı testi geliştirme ve geçerlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 335-353.
• Çelik, D. (2000). Okullarda ölçme ve değerlendirme nasıl olmalı? (s. 50-86). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (6. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık. Chandrasegaran, A. L., Treagust, D. F., & Mocerino, M. (2007). The development of a two-tier multiple-choice diagnostic instrument for evaluating secondary school students’ ability to describe and explain chemical reactions using multiple levels of representation. Chemistry Educational Research Practice, 8(3), 293–307
• Childs, P. E., & Sheehan, M. (2009). What's difficult about chemistry? An Irish perspective. Chemistry Education Research and Practice, 10, 204–218.
• Doğan, F., & Özdemir, B. (2020). Developing an achievement test about 7th grade‚ solar system and beyond‛ unit: analysis of validity and reliability. Journal of Computer and Education Research, 8(16), 476-502. DOI: 10.18009/jcer.719913.
• Duit R., & Treagust D.F., (1995), Students’ conceptions and constructivist teaching approaches. In B.J. Fraser and H.J. Walberg (Eds.), Improving science education, The National Society for the Study of Education, Chicago, IL, pp. 46-49.
• Erkuş, A. (2006). Sınıf öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan Yayınevi.
• Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Akyıldız, M. & Altun, E. (2012). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri testi geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(13), 1887-1906.
• Gönen, S., Kocakaya, S., & Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Grounlund, N. E. (1998). Assessment of student achievement (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Güler, N. (2011). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi
• Haladyna, T. M. (1997). Writing test items to evaluate higher order thinking. London: Allyn & Bacon.
• Karslı, F. & Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2), 67.
• Karslı, F., & Yiğit, M. (2015). Lise 12. sınıf öğrencilerinin alkanlar konusundaki kavramsal anlamalarına bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 43-61.
• Karslı, F., & Yiğit, M. (2017). Effectiveness of the REACT strategy on 12th grade students’ understanding of the alkenes concept. Research in Science & Technological Education, 35(3), 274-291.
• Kızılcık, H. Ş., & Güneş, B. (2011). Düzgün dairesel hareket konusunda üç aşamalı kavram yanılgısı testi geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 278-292.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2018). Ortaöğretim 12. sınıf kimya dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Özata Yücel, E. ve Özkan, Ö. (2014). Ortaokul öğrencilerine yönelik çevresel tutum ölçeği geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1), 27-48.
• Özcan, H., Boz, C. & Özkaya, A. (2020). 7. sınıf öğrencilerinin hücre konusuyla ilgili anlayışlarını ölçmeye yönelik bir test geliştirme çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(46), 203-233.
• Özçelik, D. A. (2010). Test hazırlama kılavuzu (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ratcliffe, M. (2002). What is Difficult About a-Level Chemistry. Education in Chemistry, 39(3), 76–80
• Saraç, H. (2018). Fen bilimleri dersi ‘maddenin değişimi’ ünitesi ile ilgili başari testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalişması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 416-445.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şendur, G. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının organik kimyadaki kavram yanılgıları: Alkenler örneği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 160-185.
• Şendur, G. (2012). Prospective science teachers’ misconceptions in the subjects of organic chemistry: Alkenes. Journal of Turkish Science Education, 9(3), 160–185.
• Spector, P. E. (1992). Summated rating scale construction an introduction. Newbury Park: Sage Publications.
• Tekin Gürgen E. (2008). İlköğretim öğrencilerine yönelik müziksel işitme testinin geliştirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 367-377.
• Tekin, H. (2003). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (15. Baskı). Ankara: Yargı Yayıncılık.
• Treagust, D.F. (2006). Diagnostic assessment in science as ameans to improving teaching, learning and retention. UniServe Science Assessment Symposium Proceedings (s.1-9). Australia: Curtin University of Technology.
• Varoğlu, L., Yılmaz, A. & Şen, Ş. (2020). Kimyada kavram çiftlerine ilişkin iki-aşamalı kavram tanı testinin geliştirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 316-347.
• Yeşilyurt, E. (2012). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan ölçme-değerlendirme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Turkish Studies, 7(2), 1183-1205.
• Yıldırım, N., Tepe, M. Kuş, S. & Biberoğlu, B. (2016). Kimyasal denge konusundaki kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik kavram karikatürü destekli iki aşamalı test geliştirilmesi ve uygulanması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 534-547.
• Yiğit, M. (2015). 12. sınıf öğrencilerinin hidrokarbon bileşikleri konusundaki kavramsal anlamalarına, bağlam temelli öğrenme yaklaşımının REACT stratejisine göre hazırlanmış materyallerin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Giresun.