Öğrencilerin Yapılandırmacı Sosyal Bilgiler Öğrenme Öğretme Sürecine Yönelik Görüşleri ile Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 14, 30.06.2018

Gürbüz Ocak , Melek Didin

Öz

Eğitim öğretim sürecinde bireylerin ihtiyaçlarının daha ön plana alınmasıyla birlikte öğrenme öğretme süreci farklılaşmıştır. Bu sürecin farklılaşmasında yılında yapılandırmacı yaklaşımın eğitim programlarında kullanılmaya başlaması etkilidir. yılında Türkiye de de kullanılmaya başlanması öğrencilerin öğrenmeyi öğrenmesini gerekli kılmıştır. Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler dersinde kullanılması geleneksel, ezberlemeye dayalı öğrenmelerden, öğretmen merkezli öğretim ortamlarından kurtulup öğrencinin yaşantılarına dayalı, öğrencinin aktif olduğu ortamlar uygulanmaya konulmuştur. Yapılandırmacı yaklaşımda kullanılan materyaller, değerlendirme yöntemleri gibi faktörlerin öğrencilerin sosyal bilgiler dersine karşı ilgi ve meraklarını artırmaktadır. Bunun sonucunda yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme süreci ile yapılandırmacı sosyal bilgiler dersine yönelik tutum arasındaki ilişkinin araştırılması ile literatürde yapılan çalışmalara derinlik kazandırması açısından önem kazanmaktadır. Yürütülen çalışmada cinsiyet, sınıf seviyesi ve aile geliri değişkenlerinin etkisi yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme süreci ile yapılandırmacı sosyal bilgiler dersine yönelik tutum arasındaki ilişki incelemiştir. Çeşitli değişkenlere göre bu faktörlerin anlamlı farklılık gösterip
göstermediğini betimlemek amaçlanmıştır. Veri toplamak için Sağlam ve Güngör tarafından geliştirilen yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme süreci ölçeği ile Şimşek ve Yıldırım ın geliştirdikleri yapılandırmacı sosyal bilgiler dersine yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeklerin Cronbach Alpha değeri , olarak bulunmuştur. Araştırmanın evrenini Türkiye de bulunan ortaokullar oluştururken örneklemini Afyonkarahisar da bulunan ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme sürecine ilişkin görüşler ile yapılandırmacı sosyal bilgiler dersine yönelik tutum arasında ilişkinin tespit edilmesinde korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Toplamda okulda bulunan araştırmaya gönüllü olarak katılan öğrenciden toplanan verilerin analizinde iki değişkenin arasındaki ilişkiyi betimlemek amacıyla Pearson Korelasyon, iki değişkenin aralarındaki etkiyi betimlemek amacıyla ise tek ve çift yönlü varyans analizi yapılmıştır. Çıkan sonuçlara göre ise post hoc testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak değişkenler açısından yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme sürecine yönelik görüşler ile yapılandırmacı sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacı Sosyal Bilgiler, Öğrenme Öğretme Süreci, Tutum

Relation between Interviews for Constructivist Social Studies Learning and Teaching Process of Students’ and Their Attitudes towards Social Studies Lesson

Öz

The process of teaching and learning has been differentiated with the priorities of the needs of the individuals in the education and training process. In this process differentiation, the use of constructivist approach in educational programs in 1986 is effective. Beginning to be used in Turkey in 2006, it is necessary for the students to learn to learn. Using constructivist approach in social studies class, traditional learning based learning, learning from teacher-centered teaching environments, based on the experiences of the students, environment where the student is active was put into practice. Factors such as materials used in the constructivist approach and evaluation methods increase the interest and curiosity of students towards social studies lesson. As a result, the constructor gained importance in researching the relationship between the social studies learning teaching process and the attitude towards constructivist social studies course in terms of giving depth to the work done in the literature. The effect of gender, grade level and family income variables in the study conducted investigated the relationship between constructivist social studies learning teaching process and attitude toward constructivist social studies course. It was aimed to describe whether these factors differed significantly according to various variables. Constructivist social studies learning teaching scale developed by Sağlam and Güngör in and attitude scale for constructive social studies lesson developed by Şimşek and Yıldırım in were used for data collection. The cronbach alpha value of these scales was 76. While the universe of the research is composed of the secondary schools in Turkey, there are 645 middle school students in Afyonkarahisar. Correlational research model was used in determining the relationship between constructivist social studies learning teaching process and attitude towards constructivist social studies course. One-way ANOVA tests were used to describe the relationship between the two variables in the analysis of the data collected from 645 students voluntarily participating in the research in 4 schools. Two-way variance (ANOVA) and One Way ANOVA tests were used to describe the effect of the two variables. According to the results, post hoc tests were used. As a result, there was a positive and moderate relationship between the constructivist social studies learning teaching process and attitudes towards constructivist social studies course in terms of variables.

Anahtar Kelimeler

Constructivist Social Studies, Learning Teaching Process, Attitude

Kaynakça

• Avcı Yavuz, E. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde oluşturmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin başarı düzeylerine ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. 9. Baskı Pegem Akademi: Ankara.
• üyüköztürk, Ş.(2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 22. Baskı. Pegem akademi: Ankara. Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2015). SPSS uygulamalı sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. 8. Baskı. Sakarya Yayıncılık: Sakarya.
• Çelebi, C. (2006). Yapılandırmacı/ık yaklaşımına dayalı işbirlikli öğrenmenin ilköğretim 5. Sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin erişi ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Demirel, Ö. & Erdem, E. ( 2002). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-87.
• Dündar, Ş. ( 2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğrenme ortamlarının yapılandırmacı öğrenme ortamları açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Erdoğan, M. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre tasarlanmış sosyal bilgiler sınıfına ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Ankara.
• Gökkaya, K. A. & Tural, A. (2012). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı etkinliklerin öğrencilerin sosyal bilgiler dersine karşı olan tutumlarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(3), 439-458.
• Kayalı, H. (2003). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 79-92.
• Kılıç, E. & Dere, i. (2015). 4+4+4 kesintili zorunlu eğitim sisteminde 5.sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları. Eğitimde Kuram Uygulama, 11 (3), 989-1003.
• Özkal, N., Güngör, A. & Çetin, D. (2004 ). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 40, 600-615.
• Sağlam, H. İ. (2006). Türkiye'deki davranışçı ve yapılandırmacı sosyal bilgiler öğretim uygulamalarının değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Sağlam, H. i. & Güngör, A. (2016).İlköğretim öğrencilerinin yapılandırmacı sosyal bilgiler öğrenme öğretme sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi {TURKSOSBİLDER). 1(1), 24-30.
• Şimşek, H. & Demir, A.( 2012). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları ve öğrencilerin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 11-20.
• Tay, B. & Akyürek Tay, B. (2006). Sosyal bilgiler dersine yönelik tutumun başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 73-84.
• Ün Açıkgöz, K. (2003). Aktif öğrenme. eğitim dünyası yayınları. Kan yılmaz Matbaası: İzmir.
• Yanpar Şahin, T. (2001). Oluşturmacı yaklaşımın sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğrenmeye etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(2). 46- 82.
• Yaşar, Ş., Çengelci Köse, T., Göz, N.L & Gürdoğan Bayır, Ö. (2015). Sosyal bilgiler dersinde öğrenci merkezli öğretme­ öğrenme süreçlerinin etkililiği: Bir meta analiz çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences lnternational, 5(1), 38-56.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2014). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 4. Baskı Detay Yayıncılık: Ankara.