ORTAOKUL SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE GÜNCEL OLAYLARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ DENEYİMLERİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 266 - 302, 01.01.2020

Burcu Gürkan Fikriye Kanatlı , Selcen Kumlu

Öz

Araştırmanın amacı ortaokul sosyal bilgiler dersinde güncel olayların uygulanmasına ilişkin öğretmen ve öğrenci deneyimlerini değerlendirmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme göre seçilen Gaziantep ve Hatay illerindeki 8 sosyal bilgiler öğretmeninden ve bu öğretmenlerin derslerine girdiği 5., 6. ve 7. sınıfa devam eden 15 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla 2017 Kasım ve Aralık aylarında toplanmıştır ve betimsel analiz tekniğine göre bulgulara dönüştürülmüştür. Verilerin analizi sonucunda çoğunlukla sosyal bilgiler ders konularıyla ilişkili güncel olayların işlendiği anlaşılmaktadır. Güncel olayların dersi anlaşılır kılmak, geçmiş ve bugün arasında bağlantı kurmak, dikkat çekmek, kavrama düzeyini artırmak, etkin vatandaş yetiştirmek, ilgiyi artırmak, yaşamı sorgulatmak, konuyu somutlaştırmak, öğrenme düzeyini arttırmak, bilginin kalıcılığını sağlamak, günlük yaşamla ilişkilendirmek gibi çok çeşitli amaçlarla kullanıldığı; seçiminde ise öğrenci özelliklerinin, ders içeriğinin, olayın öneminin, kazanımların, ilgi ve merak uyandırıcılığının, dikkat çekiciliğinin, aktif katılımı desteklemesinin ve geçmişe atıf yapılabilmesinin etkili faktörler olduğu görülmektedir. Sosyal bilgiler derslerinde güncel olayların uygulanışında çoğunlukla soru-cevap ve tartışma yöntemlerinden yararlanılmakta, özellikle gazete ve internet güncel olay kaynağı olarak kullanılmaktadır. Güncel olayların kullanılmasıyla da öğrencilerin derse katıldıkları, ilgilerinin arttığı, dersi kolay anladıkları, bilgilerinin kalıcı hale geldiği, bilişsel ve duyuşsal davranış kazanabildikleri ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretimi, Güncel olaylar, Öğretmen ve öğrenci deneyimleri

Teacher and Student Experiences on the Application of Current Activities in Teaching of Social Sciences in Secondary School

Öz

The aim of the research is to investigate the experiences of teachers and students on the application of current events in secondary school social studies course. The research was carried out according to the case study design among qualitative research methods. The participants of the study consisted of 8 social studies teachers in Gaziantep and Hatay, selected according to criterion sampling, and 15 students attending to the 5th, 6th and 7th grades of these teachers. The data of the study were collected in November and December 2017 through the semistructured interview form and were converted into findings according to the descriptive analysis technique. As a result of the data analysis, it is understood that the current events mostly related to social studies course subjects are used. Current events are used for a variety of purposes such as making the course clear, linking the past and present, attracting attention, raising the level of understanding, cultivating effective citizens, increasing interest, questioning life, embodying the concept, increasing the level of learning. Moreover, In the selection of the current events, it is seen that the student's characteristics, the course content, the importance of the event, the achievements, interest and curiosity, the attention attractiveness, supporting active participation and referring to the past are effective factors. Questionnaire and discussion methods are mostly used in the application of current events in social studies lessons, especially newspapers and internet are used as current event sources. With the use of current events, it is stated that the students participate in the lesson, their interest in the lesson increases, understand the lesson easily, their knowledge becomes permanent, and gain cognitive and affective behavior.

Anahtar Kelimeler

Social studies teaching, Current events, Teacher and student experiences

Kaynakça

• Akdağ, H., Oğuz, R., Tatar, O. and Subaşı, Y. (2014). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ders kitaplarının güncel olaylar bağlamında öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-65.
• Akdaş, H.B. (2013). Sosyal bilgiler dersinde güncel olaylardan yararlanmanın karar verme becerilerine etkisi. Unpublished Master’s Thesis, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Anderman, E. and Johnston, J. (1994). Motivational influences on adolescents’ current events knowledge. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED381420.pdf..
• Arın, D. (2006). Sosyal bilgiler dersinde güncel olayların kullanımının öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi. Master’s Thesis, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Battı, Ö. (2016). Güncel olayların sosyal bilgiler dersinde kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve barış değer düzeylerinin gelişimine etkisi. Unpublished Master’s Thesis, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Binbaşıoğlu, C. (2004).Eğitimde günlük olaylar ve eğitimi. Çağdaş Eğitim Dergisi, (315), 14-16.
• Bozkurt, S. (2017). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde güncel olayların kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Unpublished Master’s Thesis, Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Deveci, H. (2007). Sosyal bilgiler dersinde güncel olayların öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 417-451.
• Doğanay, A. (2003). Sosyal bilgiler öğretimi. In Öztürk, C. and Dilek, D. (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (15–46). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Erden, M. (tarihsiz). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
• Eryılmaz, Ö. ve Çengelci Köse, T. (2017). Sosyal bilgiler dersinde güncel olay kullanımının öğrencilerin sosyal problemlere duyarlılıklarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (62), 985-1000.
• Gedik Demirkaya, H. (2008). Sosyal bilgiler ders kitaplarında güncel konular. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1), 117-134.
• Gürdoğan Bayır, Ö. (2010). Sosyal bilgiler dersinde güncel olaylardan yararlanmanın öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Unpublished Master’s Thesis, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Gürkan, B. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde güncel olaylar: İlköğretim dördüncü ve besinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler eğitiminde güncel olayları ele alış biçimlerinin değerlendirilmesi. Unpublished Master’s Thesis, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Haas, M.E. and Laughlin, M.A. (2000). Teaching current events: its status in social studies today. Retrived from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED440899.pdf.
• Hofstetter, C. H., Hofstetter, C. R., Lapp, D. and Flood, J. (2000). The effect of the weekly reader on children’s knowledge and current events. Evaluation Review. 24(3),272-294.
• http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0193841X0002400302.
• Jarolimek. J. (1990). Social studies in elementary education (8th Ed.). New York: Macmillan Publishing Company.
• Libresco, A. S. (2003). Current events matters…for elementary social studies methods students. The International Social Studies Forum, 3(1), 273-276.
• Logan, L. R. (2001). Invigorating social studies curriculum with current events. Master’s Thesis, University of California State, Long Beach.
• Malinowski, S.S. (2012). Including current events and current issues in the social studies classroom: Is it worth it. Master’s Thesis, University of Ohia, Athens.
• Memişoğlu, H. and Güçin, G. (2017). Current issues teaching according to the opinions of social studies teachers. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(4), 1274-1295.
• Merriam, B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (3.bs.çev.) (S.Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, B. M. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2.nd Ed.). California: SAGE Publications.
• Parker. W.C. (2005). Social studies in elementary education (12th Ed.). Upper saddle River, New Jersey: Merill Prentice Hall.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3.bs.çev.) (M. Bütün and S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Paykoç, F.(1987). Güncel olaylarla belirli gün ve haftaların öğretimi. In Özer, B. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi (45–56.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Smith, D. O. (1963). Current events in the intermediate grades of a modern elementary school. Master’s Thesis, Newark State College, New Jersey.
• Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler öğretiminde ilke, strateji, yöntem ve teknikler. In Can, G. (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi (75–83). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Wilson, E., Sunal, C., Haas, M. and Laughlin, M. (1999). Teachers’ perspectives on incorporating current controversial issues into the curriculum. Retrived from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED440899.pdf.
• Yıldırım, A. and Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zemin, S. (2013). İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde güncel olayların öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi. Unpublished Master’s Thesis, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.