FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİYOİNFORMATİK FARKINDALIKLARI

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 595 - 628, 01.01.2020

Gülşah Zerman Kepceoğlu Burcu Torun Murat Pektaş

Öz

Biyoinformatik insan dâhil tüm biyolojik türlerin genomlarına, protein sekanslarına ve proteinlerin üç boyutlu yapılarına, metabolik yol veri tabanlarına, hibridoma bilgilerine ve biyoçeşitliliğe bağlı bilgilerine ait niceleyici verilerin toplanmasını amaçlamaktadır. Biyoinformatik konusunda yeterli çalışma olmaması gerçekliğine dayanarak, mevcut fen bilgisi öğretmenleri ile fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoinformatik ile ilgili görüşleri biyoinformatik eğitiminin ülkemizdeki durumunu resmetmesi açısından önemlidir. Bu nedenle bu araştırmada Türkiye’deki devlet okullarında görev yapan ortaokul fen bilgisi öğretmenleri ile ortaokul fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoinformatik farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın deseni olarak durum çalışması belirlenmiştir. Araştırmaya 25 fen bilgisi öğretmeni ve 30 fen bilgisi öğretmeni adayı katılmıştır. Araştırmanın verilerin katılımcıların dört açık uçlu sorudan oluşan bir ankete verdikleri yanıtlar aracılığıyla toplanmıştır. Yazılı görüşlerin alınmasından sonrasında toplanan verilerin analizi için nitel içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları genel olarak incelendiğinde biyoinformatik ile genetik ve biyoloji bilimlerinin katılımcılar tarafından ilişkilendirildiği ve özellikle de biyoinformatik kapsamında genetik ile bilişim teknolojilerinin yakın ilişkide olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Biyoinformatik, fen bilgisi öğretmeni, öğretmen adayı, farkındalık

Bioinformatics Awareness of Prospective and In-service Science Teachers

Öz

Bioinformatics aims to collect quantitative data on genomes, protein sequences and three-dimensional structures of proteins, metabolic path databases, hybridoma information and biodiversity information of all biological species including human. Based on the fact that there are not enough studies on bioinformatics, the opinions of current science teachers and prospective science teachers about bioinformatics are important in terms of depicting the status of bioinformatics education in our country. Therefore, this study aims to determine the bioinformatics awareness of middle school science teacher and prospective science teachers. Case study is determined as the design of the research. Twenty-five science teachers and 30 prospective science teachers have participated in this study. The data of the study were collected through the responses of the participants to a questionnaire consisting of four open-ended questions. Qualitative content analysis was used to analyses the data collected after receiving written opinions. When the findings of the study are analyzed in general, it was revealed that bioinformatics and genetics and biology sciences were associated with the participants. Furthermore, in the context of bioinformatics, genetics and information technologies were closely related.

Anahtar Kelimeler

Bioinformatics, Science teacher, Prospective science teacher

Kaynakça

• Akın, C., Bürçe, B., Çevirici, B., Şahin, B., Şahin, E., ve Şahin, Y. (2014). Disiplinler arası bir bilim dalı: Biyoinformatik, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi 16.Öğrenci Sempozyumunda sunulan bildiri, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Bandyopadhyay, S., & Pal, S. K. (2007). Classification and learning using genetic algorithms: applications in bioinformatics and web intelligence. New York: Springer Science & Business Media.
• Cummings, M. P., & Temple, G. G. (2010). Broader incorporation of bioinformatics in education: opportunities and challenges. Briefings in bioinformatics, 11(6), 537-543.
• Creswell, J. W. (2013), Nitel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Çeviri Editörü: Bütün, M. ve Demir, S. (2016). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çakır, N. (2019). Reconstruction of tissue-specific protein-protein interaction sub-networks to improve prediction accuracy of bioinformatics tools (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çalıbaşı, G., Kaçar, K. G., Doğan, Y., Tarı, M., Sarı, B., Tonç, S., ..., & Alashqar, M. C. A. (2014). İnciraltı yerleşkesinde biyoistatistik ve biyoinformatik program kullanım sıklığı ve farkındalığı. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 28(2), 45-50.
• Çubuk, C. (2019). Biyoinformatik teknikleri kullanarak yeni mikro RNA’ların bulunması ve varyant analizlerinin yapılması: Citrus modeli (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Durmuş-Tekir, S. (2013). Investigation of infection mechanisms through pathogen-human protein-protein interactions by bioinformatics approaches (Yayımlanmamış doktora tezi). Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2001). Educational research: A guide to the process (2nd ed.). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Gollery, M. (2006) An assessment of the current state of bioinformatics education. Bioinformation 1(7), 247-253.
• Karaca, Y. (2018). Karpuz bitkisinde bzip (temel lösin fermuarı) transkripsiyon faktör genlerinin biyoinformatik analizleri ve gen ifadelerinin kuraklık stresi altında incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Kartal, E. (2015). Identification of pathogenic mutations in neurodegenerative disorders: bioinformatic analysis of next generation sequencing data (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Koch, I., & Fuellen, G. (2008). A review of bioinformatics education in Germany. Briefings in bioinformatics, 9(3), 232-242.
• Kulkarni-Kale, U., Sawant, S., & Chavan, V. (2010). Bioinformatics education in India. Briefings in bioinformatics, 11(6), 616-625.
• Luscombe, N. M., Greenbaum, D., & Gerstein, M. (2001). What is bioinformatics? A proposed definition and overview of the field, Methods of information in medicine, 40(4), 346-358.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: qualitative data analysis (Second edition). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). Ortaöğretim fizik dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018c). Ortaöğretim kimya dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018d). Ortaöğretim biyoloji dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayınevi.
• Ojo, O. O., & Omabe, M. (2011). Incorporating bioinformatics into biological science education in Nigeria: prospects and challenges. Infection, Genetics and Evolution, 11(4), 784-787.
• Öztemur, Y., Aydos, A., & Gür-Dedeoğlu, B. (2015) “Meme kanseri mikrodizin verilerinin biyoinformatik yöntemler ile bir araya getirilmesi - Metaanaliz yaklaşımları”, Türk Hijyen Deneysel Biyoloji Dergisi, 72(2), 155-162.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Ed.). London: Sage Publications, Inc
• Polat, M., & Karahan, A. (2009). Multidisipliner yeni bir bilim dalı: biyoinformatik ve tıpta uygulamaları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 16(3), 41-50.
• Smith, P. H. (2007). Online bioinformatics education: An information systems approach to using stakeholder needs analysis for educational systems design heuristics (Order No. 3259076). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (304769081). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/304769081?accountid=107421.
• Trinidad, S. B., Fullerton, S. M., Bares, J. M., Jarvik, G. P., Larson, E. B., & Burke, W. (2012) Informed consent in genome-scale research: what do prospective participants think?, AJOB Primary Research, 3(3), 3-11.
• Ünel, N. M., Önal, İ. K., Çetin, F., Keleş, M., & Pektaş, M. (2018). Biyoinformatiğe giriş, Mehmet Cengiz Baloğlu (Ed.), Biyoinformatik Temelleri ve Uygulamaları içinde (s.1-15). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Basımevi.
• Wefer, S. H. (2006). Bioinformatics in the secondary science classroom: A study of state content standards and students' perceptions of, and performance in, bioinformatics lessons (Order No. 3282747). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (305359208). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/305359208?accountid=107421
• Wood, L., & Gebhardt, P. (2013) Bioinformatics goes to school—new avenues for teaching contemporary biology. PLoS Comput Biol, 9(6), 30-89.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zhong, Y., Zhang, X., Ma, J., & Zhang, L. (2003). Rapid development of bioinformatics education in China. Journal of Biological Education, 37(2), 75-78.