ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK ÖZ-YETERLİKLERİ, AKADEMİK MOTİVASYONLARI VE YAŞAM BOYU ÖĞRENME EĞİLİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 667 - 700, 01.01.2020

Sadık Yüksel Sıvacı Fırat Çöplü

Öz

Eğitimin her seviyesinde öğrenenlerin başarı durumları arasında farklılıklar oluşmaktadır. Bireylerin öğrenmelerini etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunların bir kısmı dışarıdan etki ile bir kısmı da içeriden gelerek bireyi etkisi altına almaktadır. Akademik öz-yeterlik, akademik motivasyon ve yaşam boyu öğrenme kavramları bireyler için öğrenmede önemli etkiye sahip üç farklı değişkendir. Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterlikleri, akademik motivasyonları ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri keşfetmek için araştırma kapsamında oluşturulan yapısal eşitli modeli test edilmiştir. Veriler Eğitim Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Sağlık Yüksekokulu, Beden Eğitim ve Spor Yüksekokulu, Fen-Edebiyat Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olmak üzere 6 farklı birimde eğitim gören toplam 1244 öğrenciden toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Akademik Motivasyon Ölçeği”, “Akademik Öz-yeterlik Ölçeği” ve “Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterliklerinin akademik motivasyonlarını %25 düzeyinde açıkladığı görülmüştür. Akademik öz-yeterliğin yaşam boyu öğrenme eğilimi üzerindeki yordamsal etkisi %45’tir. Akademik öz-yeterliklerinin, akademik motivasyon aracı değişken olarak kullanıldığında yaşam boyu öğrenme eğilimleri üzerindeki toplam etkisi %79 olarak bulunmuştur. Araştırma bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademik öz-yeterlik, Akademik motivasyon ve yaşam boyu öğrenme, Yapısal eşitlik modeli

Determination of Relationship between University Students' Academic Self-Efficacy, Academic Motivations and Lifelong Learning Tendencies

Öz

At each level of education, there are differences between learners' success situations. There are many factors that affect the learning of individuals. Some of them are influenced from the outside and some are influenced by the intrinsic of person. Academic self-efficacy, academic motivation and lifelong learning concepts are three different variables that have significant impact on learning for individuals. In this study, the relationship between university students' academic self-efficacy, academic motivations and lifelong learning tendencies was examined. To explore the relationship, the structural equation model developed within the research was tested. A total of 1244 students were involved in the study with six different faculties: Faculty of Education, School of Physical Therapy and Rehabilitation, Health College, School of Physical Education and Sports, Faculty of Sciences and Literature and Faculty of Economics and Administrative Sciences. "Academic Motivation Scale", "Academic Selfefficacy Scale" and "Lifelong Learning Scale" were used as data collection tools in the research. As a result of the research, university students' academic self-efficacy accounted for academic motivations at 25% level. The predictive impact of academic self-efficacy on lifelong learning is 45%. When academic motivation was used as mediating variables, the total effect of academic self-efficacy on lifelong learning was found to be 79%.

Anahtar Kelimeler

Academic self-efficacy, Academic motivation, Lifelong learning, Structural equation model

Kaynakça

• Aksoy, M. (2013). Kavram olarak hayat boyu öğrenme ve hayat boyu öğrenmenin Avrupa Birliği serüveni. Bilig, (64), 23-48.
• Ateş, H. and Gül, K. S. (2018). Investigating of pre-service science teachers’ beliefs on education for sustainable development and sustainable behaviors. International Electronic Journal of Environmental Education, 8(2), 105-122.
• Ateş, H. (2018). Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının sürdürülebilir tüketim davranışlarının ve bilgi düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2),507-531.
• Ateş, H. (2019). Fen Bilimleri dersi öğretim programının sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 101-127.
• Ateş, H. and Durmaz, S. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-değer inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 517-535.
• Ateş, H. and Saylan, A. (2015). Investigation of pre-service science teachers’ academic self-efficacy and academic motivation toward biology. International Journal of Higher Education, 4(3), 90-103.
• Ateş, Y. T., Ateş, H., Özbek, N. and Afacan, Ö. (2019). Special education teachers’ self-efficacy beliefs toward science course. Science Education International, 30(4), 241-250.
• Ay, B. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Ayra, M. and Kösterelioğlu, İ. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz- yeterlik algıları ile ilişkisi. Education Sciences, 10(1), 17-28
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American psychologist, 37(2), 121-147.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In Ramachandran, V.S. (Ed), Encyclopedia of Human Behavior (ss. 71- 81). New York: Academic Press.
• Budge, D. (2000). Motivating students for lifelong learning. What works in innovation in education. Education and skills. Sage: Washington.
• Caliskan, N., and Kuzu, O. (2018) Investigation of the preservice teachers' personality traits according to the activity behavior pattern. International Journal of Eurasia Social Sciences, 9(34), 2069-2085.
• Chowdhury, S. M. and Shahabuddin, M. A. (2007). Self-efficacy, motivation and their relationship to academic performance of Bangladesh College Students, College Quarterly, 10(1), 1-9.
• Coşkun, D. Y. and Demirel, M. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 108-120.
• Crow, S. R. (2006). What motivates a lifelong learner? School Libraries Worldwide, 12(1), 22-34.
• Dowling, D., Dowling, S., Dowling, C., Fisser, P., Grabowska, A., Hezemans, M., … Kendall, M. (2004). Lifelong learning in the digital age (focusgroup report). IFIP International Federationfor Information Processing, 137, 1-49.
• Dursun, Y., and Kocagöz, E. (2010). Yapısal eşitlik modellemesi ve regresyon: Karşılaştırmalı bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 1-17.
• Erdamar, G. (2011). Yaşam boyu öğrenme. In Demirel, Ö. (Ed.) Eğitimde yeni yönelimler, (ss. 217-237). Ankara: Pegem Akademi.
• George, D. and Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by Step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Gottfried, A. E. (1990). Academic intrinsic motivation in young elementary school children. Journal of Educational Psychology, 82(3), 525–538.
• Günüç, S., Odabaşı, H. F., and Kuzu, A. (2012). Yaşam boyu öğrenmeyi etkileyen faktörler. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 309-325.
• Güzel, H. (2017). Akademik öz-yeterlik ile yaşam boyu öğrenme eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi, International Journal of Social Science, 61, 1-13.
• Holmes, A. (2002). Lifelong learning. Oxford: Capstone Publishing.
• Karaduman, A. and Tarhan, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile öz- yeterlik algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 14(1), 355-375.
• Karataş, H., and Erden, M. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Education Sciences, 7(4), 983-1003.
• Kirby, J.R., Knapper, C.K., Evans, C.J., Carty, A.E and Gadula, C. (2003). Approaches to learning at work and workplace climate. International Journal of Training and Development, 7(1), 31-52.
• Knapper, C. and Cropley, A.J. (2000). Lifelong learning in higher education (Ed: third). London: Kogan Page.
• Knowles, M. (1996). Yetişkin öğrenenler, göz ardı edilen bir kesim. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
• Kuzu, O., Caliskan, N., and Kuzu, Y. (2017). Evaluation of teacher candidates according to the organization people pattern. College Student Journal, 51(4), 561-569.
• Lai, E. R. (2011). Motivation: A literature review. New York: Pearson.
• Luszczynska, A., Gutie´Rrez-Don˜A, B. and Schwarzer, R. (2005). General self-efficacy in various domains of human functioning: evidence from five countries. International Journal of Psychology, 40(2), 80– 89.
• Örs, M., and Kilinç, M. (2017). An investigation of the opinions of pre-service midwives and nurses regarding lifelong learning. Universal Journal of Educational Research, 5(12A), 56-62.
• Özçiftçi, M. and Çakır, R. (2015). Yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları öz- yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Parkinson, A. (1999). Developing the attribute of lifelong learning. 29th ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference, November 10-13, San Juan, Puerto Rico.
• Pintrich, P. R., and Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research and applications. Columbus, Oh: Merrill.
• Scales, P. (2008). Teaching in the lifelong learning sector. Buckingham, GBR: Open University Press.
• Şahin, E. (2010). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerinin, cinsiyetlerinin, mesleki kıdemlerinin, öz-yeterlik algılarının ve öz-yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin mesleki yeterlikleri üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Tan, C. L. and Morris, J. S. (2006). Undergraduate college students, laptop computers, and lifelong learning. The Journal of General Education, 54(4), 316-338.
• Tschanen-Moran, M. and Woolfolk, A.H., (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805. DOI=10.1.1.183.6321.
• Uyulgan, M. A. and Akkuzu, N. (2014). An overview of student teachers’ academic intrinsic motivation, Educational Sciences: Theory ve Practice, 14(1), 24-32.
• Vallerand, R. J., Blais, M. R., Brière, N. M., and Pelletier, L. G. (1989). Construction et validation de l'échelle de motivation en éducation (EME). Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement, 21(3), 323-349.
• Wang, C.Y. (1997). Advances lifelong learning through adult education policy in Chinese Taipei. (Ed: Michael J. Hattan) Lifelong learning: Policies, practices and programs. Singapore: APEC Publication.
• Wang, M. M., Wu, K., and Huang, T. I. (2007) A study on the factors affecting biological concept learning of junior high school students. International Journal of Science Education, 29(4), 453-464. doi: 10.1080/09500690601073152
• Yılmaz, M., Gürçay, D., and Ekici, G. (2007). Akademik öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe ‘ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 253-259.
• Zajacove, A., Lynch, S. M., and Espenshade, T. J. (2005). Self-efficacy, stress, and academic success in college. Research in Higher Education, 46(6), 677-706. doi: 10.1007/s11162-004-4139-z