İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİNDE YÖNTEM

Yıl 2004, Cilt: 5 Sayı: 1, 35 - 41, 01.01.2004

Rüştü Yeşil

Öz

Tüm eğitim alanları için olduğu gibi, insan hakları ve demokrasi eğitimi için de uygun yöntemlerin seçimi, önemli bir sorundur. Yöntem seçimini etkileyen önemli etkenlerden biri, içeriğin özelliğidir. Bu çalışmada, insan hakları ve demokrasi eğitiminde izlenecek yöntemler irdelenmiştir. İnsan hakları ve demokrasi, öncelikle kişiliğe, kültüre ve anlayışa yönelik olan iki kavramdır. Kişilik, kültür ve anlayış ise büyük oranda ortama ve onu etkileyen yönteme göre şekillenir. İnsan haklarına saygılı demokratik bireyler yetiştirebilmek için demokratik bir eğitim ortam gereklidir. Bireyler demokratik değerleri daha çok yaşayarak ve görerek kazanırlar.

Anahtar Kelimeler

İnsan hakları, demokrasi, eğitim, demokrasi eğitimi, yöntem

THE METHOD FOR HUMAN RIGHTS AND DEMOCRACY EDUCATION

Öz

Like in all other fields of education, it is also essential problem to select an appropriate method for human rights and democracy education. One of the most important factors influencing the method selection is the attribute of content. In this study, the methods which will be followed in human rights and the democracy education have been taken into consideration. Human rights and democracy are, first of all, two important concepts which address to the personality, culture and the mentality. Personality, culture and mentality, on the other hand, are shaped mostly by the environment and method that influence it. In order to train individuals who are respectful to the human rights and democratic members, it is necessary to create a democratic environment. Because individuals can acquire democratic value mostly through living and seeing

Anahtar Kelimeler

Human rights, democracy, education, democracy education, method

Kaynakça

• Bilgen, H. N., 1994, Çağdaş ve Demokratik Eğitim, Ankara: MEB Yayınevi.
• Büyükdüvenci, S., 1998, “Türkiye’nin Demokrasi ve Eğitim Sorunsalı”, Yeni Türkiye: Cumhuriyet Özel Sayısı, 2 (23-24), ss. 1059-1063, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
• Büyükkaragöz, S. S., 1989, Ortaöğretimde Demokrasi Eğitimi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Konya.
• Cafoğlu, Z., 1997, “Eğitim ve Demokratik Kimlik” Yeni Türkiye: Demokrasi Özel Sayısı, 17, ss. 594-598, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
• Chapman, A., Spirer, H., Spirer, L. and Whitbeck, C., 1997, Science, Scientists, and Human Rights Education, Human Rights Education For The Twenty-First Century, ss. 359-373, University of Pensilvanya Press, Philadelphia.
• Demirel, Ö., 1994, Genel Öğretim Yöntemleri, USEM Yayınları, Ankara.
• Dewey, J., 1996, Demokrasi ve Eğitim. (Çev. M. Salih Otaran), Başarı Yayımcılık A.Ş., İstanbul.
• Ertürk, S., 1981, Diktacı Tutum ve Demokrasi, Yelkentepe Yayınları, Ankara.
• Gözütok, F. D., 1995, Öğretmenlerin Demokratik Tutumları, TÜDAV Yayınları, Ankara.
• Gürkaynak, İ., 1995, Eğitimde Hoşgörü, Hoşgörü ve Eğitim, ss. 82-91, Türk Eğitim Derneği Yayınları, Ankara.
• Hatemi, H., 1998, İnsan Hakları Öğretisi. İşaret Yayınları, İstanbul.
• Hesapçıoğlu, M., 1992, Öğretim İlke ve Yöntemleri. Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Kepenekçi, Y. K., 2000, İnsan Hakları Eğitimi, Anı Yayınevi, Ankara.
• Kıncal, R. Y., 1998, Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum.
• Kuzgun, Y., 1982, İnsan Hakları ve Eğitim, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, (Edit. Ionna Kuçuradi), ss. 157-161, Meteksan Ltd. Şti., Ankara.
• Küçükahmet, L., 1989, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Gazi Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Lister, I., 1982, “Issues in Teaching and Learning About Human Rights” General Education, 36, ss. 8-13.
• Odabaş, U. K., 1998, “Bir İnsan Olarak Haklarını Bilme Hakkı”, Yeni Türkiye: İnsan Hakları Özel Sayısı, 2 (22), ss. 1208-1212. Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
• Öner, N., 1998-1, “Demokrasinin Epistemolojik Dayanağı”, Felsefe Dünyası, 27, ss. 2-5, Türk Felsefe Derneği Yayını, Ankara.
• Özbudun, E., 1989, Tarihsel Gelişim İçinde Demokrasi ve Eğitim: Demokratik Toplumun Temeli Olarak Eğitim, Demokrasi İçin Eğitim, ss. 3-33, TED Yayınları, Ankara.
• San, C., 1994, Demokratik Siyasal Kültür ve İnsan Hakları, İnsan Hakları Yıllığı, 16, ss. 3-13, TODAİE Yayınları, Ankara.
• Shafer, S. F., 1987, “Human Rights Education in Schools” Human Rights and Education, (Edit. Norma Bernstein Tarrow), ss. 191-205, Pergamon Press, New York.
• Tezcan, M., 1994, Eğitim Sosyolojisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Tibbits, F., 1994, “Human Rights Education in Schools in The Post Communist Context” European Journal of Education, 29 (4), ss. 363-376.
• Yeşil, R., 2001, İlköğretim Düzeyinde Okul ve Ailenin Demokratik Davranışlar Kazandırmadaki Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.