TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDE YER ALAN ÖĞRENCİLERİNİN ÇOKLU ZEKÂ PROFİLLERİ: ORTAOKUL VE LİSE GENİŞ ÖRNEKLEM ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 2239 - 2264, 01.01.2018

Mine Çeliköz Nadir Çeliköz

https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.012

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın genel amacı Türk eğitim sisteminde yer alan ortaokul ve lise öğrencilerinin çoklu zekâ dağılımlarını belirlemektir. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini Türkiye’nin yedi bölgesinden hem devlet hem de özel ortaokul ve liselerde öğrenim gören 4212 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacı ve arkadaşları tarafından uzun soluklu çalışmalar sonucu geliştirilen ve geniş bir kitle üzerinde geçerlilik-güvenirlik çalışmaları yapılan “çoklu zekâ” ölçeği kullanılarak toplanmıştır. İnternet üzerinden online olarak toplanan veriler, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, ortaokul ve lise öğrencilerinin çoklu zekâ dağılımlarının orta ile yüksek düzey arasında yer aldığı ve sekiz zekâ alanı açısından benzer orta düzey bir dağılım sergilediği yönündedir. Düşük ya da çok düşük zekâ alanı bulunmadığı gibi yüksek ya da çok yüksek zekâ alanı da bulunmamaktadır. Bununla birlikte en yüksek zekâ alanı sözel-dil, ikinci matematik-mantık ve üçüncü de bedensel zekâ alanıdır. Öğrencilerin sekiz zekâ alanı içerisinde nispeten daha düşük olan zekâ alanları ise sırasıyla; içsel, görsel ve doğacı zekâ alanlarıdır. Ayrıca öğrencinin kız ya da erkek olması, okulun ortaokul ya da lise olması ve okulun devlet okulu ya da özel okul olmasına göre öğrencilerin baskın zekâ alanları da farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk eğitim sistemi, Ortaokul, Lise, Cinsiyet, Profil

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDE YER ALAN ÖĞRENCİLERİNİN ÇOKLU ZEKÂ PROFİLLERİ: ORTAOKUL VE LİSE GENİŞ ÖRNEKLEM ÇALIŞMASI

Öz

Kaynakça

• Aksoy, E. ve Narlı, S. (2015). An Examination of mathematically gifted students' learning styles by decision trees, Turkish Journal of Giftedness and Education, 5(2), 147-156.
• Ataş, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin öğrenci seçme ve yerleştirme sınavına ait verileri ile baskın zekâ alanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış YL Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Azar, A. (2006). Lisede seçilen alan ve ÖSS alan puanları ile çoklu zekâ profilleri arasındaki ilişki. Educational Administration: Theory and Practice, 46, 157-174.
• Armstrong, T. (2009). Multiple Intelligences in the Classroom (3rd edition). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Baki, A., Gürbüz, R., Ünal, S. ve Atasoy, E. (2009). Çoklu zekâ kuramına dayalı etkinliklerin kavramsal öğrenmeye etkisi. Turkish Journal of Educational Sciences, 7(2), 237-259.
• Bennet, M. (1996). Men’s and women’s self-estimates of intelligence. The Journal of Social Psychology, 136, 411-412.
• Çeliköz, N., Durmuşoğlu-Saltalı, N., Erişen, Y., Çetin, Ş., Uslu, M., Kapıcıoğlu, O., Şen, Ş. ve Seçer, Z. (2008). The study of preparing a valid and reliable assessment scale to determine II. stage primary education students’ and adults’ multiple intelligences. 10th International Conference on Further Education in The Balkan Country, Konya, 23-26 October 2008.
• Çeliköz, N. (2009). Girls have verbal intelligence boys have mathematical intelligence. http://www.haberciniz.biz/kizlar-sozel-erkekler-sayisal-zekali-721961h.htm adresinden erişildi.
• Dalbudak, Z. ve Köksal, A. (2015). Drama eğitiminin beşinci sınıfa devam eden çocukların çoklu zekâ alanlarına etkisinin incelenmesi. Education and Science, 40(182), 143-158.
• Demiray, G. ve Dolu, N. (2011). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerde çoklu zekânın değerlendirilmesi. Journal of Health Sciences, 20(1), 29-38.
• Eberle, S. G. (2011). Playing with the multiple intelligences. American Journal of Play, 4(1), 19-51.
• Furnham, A., Clark, K. ve Bailey, K. (1999). Sex differences in estimates of multiple intelligences. European Journal of Personality, 13, 247-259.
• Furnham, A. ve Fong, G. (2000). Self-estimated and psychologiacally measured intelligence: A crosscultural and sex differences study of British and Singaporean students. North American Journal of Psychology, 2, 191-200.
• Gardner, H. (1983). Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. New York: Basic Books.
• Gardner, H. (1993). Multiple Intelligences: Theory in Practice. New York: Basic Books.
• Gardner, H. (2006). Multiple Intelligences: New Horizons. New York: Basic Books.
• Gracious, A. ve Shyla, A.J. (2012). Multiple intelligence and digital learning awareness of prospective teachers, Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, 11(3), 112-118.
• Gün, E. S. (2012). Çoklu zekâ kuramı ile desteklenmiş olan basamaklı öğretim programının öğrenci erişisine, kalıcılığa ve öğrenme süreçlerine etkisi. (Yayınlanmamış D. Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gürbüz, R. (2011). Öğrenme ortamına çoklu zekâ kuramını taşıyan iki öğretmen ve iki araştırmacının yolculuğundan yansıyanlar. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1195-1223.
• Gürçay, D. ve Eryılmaz, A. (2005). Çoklu zekâ alanlarına dayalı ögretimin ögrencilerin fizik başarısına etkisi. H.U. Journal of Education, 29, 103-109.
• Hamurcu, H., Günay, Y. ve Özyılmaz, G. (2002). Buca egitim fakültesi fen bilgisi ve sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin çoklu zeka kuramına dayalı profilleri. 5thNational Science and Math Education Congress Book, 1, 415-421.
• Hoşgörür, V. ve Katrancı, M. (2007). Sınıf ve beden eğitimi ve spor öğretmenliği öğrencilerinin baskın zekâ alanları: Kırıkkale üniversitesi eğitim fakültesi örneği. OMÜ Eğt. Fak. Dergisi, 24, 33-42.
• Hui, A., Cheung, P., Wong, S. ve He, M. (2011). How effective is a drama-enhanced curriculum doing to increase the creativity of preschool children and their teachers? The Journal of Drama and Theatre Education in Asia, 2(1), 21-48.
• İzci, E., Kara, A. ve Dalaman, F. (2007). Dershane öğrencilerinin çoklu zekâ kuramı açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitetesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-14.
• Joronen, K., Hakamies, A. ve Astedt Kurki, P. (2011). Children’s experiences of a drama programme in social and emotional learning. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 25, 671-678.
• Kaplan, A., Duran, M. ve Baş, G. (2015). Matematik dersinde çoklu zekâ kuramına dayalı öğretimin akademik başarıya etkisi: bir meta-analiz çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 814-831.
• Karabay, A., Işık, D., Bilaloğlu, R., ve Kayıran, B. (2011). Çoklu zekâ kuramına dayalı çalışmaların değerlendirilmesi: Türkiye örneği. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 21-32.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (28. baskı), İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Lee, Daniel H. and Anderson, A. K. (2017). Reading what the mind thinks from how the eye sees. Psychological Science, 28(4), 494-503.
• Loori, A., A., (2005) Multiple Intelligences: A comparative study between the preferences of males and females, Social Behavior and Personality. 33(1). 77- 88.
• Mokhtar, I. A., Majid, S. ve Foo, S. (2008). Teaching information literacy through learning styles The application of Gardner's multiple intelligences. Journal of Librarianship and Information Science, 40(2), 93-109.
• McGinnis, D. C. (2010). A Correlational Analysis of The Multiple Intelligence and Moral Values of Female Superintendents. Ph. D. Thesis (Unpublished), Arizona: University of Phoenix. http://search.proquest.com/docview/873973183 adresinden alındı.
• Özdemir, P., Güneysu, S. ve Tekkaya, C. (2006). Çoklu zekâlar yoluyla öğrenmenin iyileştirilmesi. Educational Research, 40, 74-78.
• Saban, A. (2009). Çoklu zekâ kuramı ile ilgili Türkiye’de yapılan çalışmaların içerik analizi. Educational Sciences: Theory & Practice, 9(2), 859-876.
• Sarıcaoğlu, A. ve Arıkan, A. (2009). Zekâ türleri, öğrencilerin yabancı dil başarıları ve seçilmiş değişkenler üzerine bir çalışma. Journal of Theory and Practice in Education, 5(2), 110–122.
• Sulochana, M., Kumar, K. ve Krishna, T. (2009) Multiple Intelligence Among University Students - A Study. International Journal of Business Research, 9(5),149.
• Sezen, B. ve Durmuş, F. (2010). Ortaöğretim kurumu öğrencilerinin yükseköğretim kurum tercihleri üzerine bir çalışma. Journal of Academic Rewiev, 5 (1), 57-74.
• Sözen, H., Sözen, M. ve Tekat, A. (2009). Çoklu zekâ kuramına dayalı olarak farklı disiplinlerdeki öğretmen adaylarının çoklu zekâ profillerinin karşılaştırılması: Samsun ili örneği, Procedia Social and Behavioral Sciences, I (1), 943–948.
• Tabuk, M. (2009). Proje tabanlı öğrenmede çoklu zekâ yaklaşımının matematik öğrenme başarısına etkisi. (Yayınlanmamış D. Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Taş, S. (1998). Liselerde ders geçme ve kredili sistemle oluşan değişmeler: Burdur ili örneği. (Yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Taşdelen, V. (2000). Türk atasözlerinde eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1), 212-135.
• Tekin, M. (2007). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğretmen adaylarının çeşitli değişkenlere göre çoklu zekâ alanlarının incelenmesi, 5 th Physical Education and Sports Teaching Symposium, Adana, 02-03 Kasım 2007.
• Tuncer, M. (2011). ÖSYM tarafından yükseköğretim programlarına yapılan yerleştirmelerin çoklu zekâ kuramı perspektifinden değerlendirilmesi. F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 89-111.
• Tyler, C. E. ve Loventhal, G. (2011). Can Multiple Intelligences Enhance Learning For Higher Education OnLine Instruction? E-Leader Vietnam. From adresinden alındı.
• Uysal, E. (2004). Yedinci ve onuncu sınıf öğrencilerinin kendilerini değerlendirmesiyle bulunan çoklu zekâ boyutları ve fen veya fizik başarıları arasındaki ilişkiler. (Yayınlanmamış YL Tezi), ODTÜ, Ankara.
• Uzoğlu, M. ve Büyükkasap, E. (2011). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin zekâ alanlarının tespiti ve bu alanlar ile fen ve matematik başarıları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 124-137.
• Xie, J. ve Lin, R. (2009). Research on multiple intelligences teaching and assessment. Asian Journal of Management and Humanity Sciences, 4(2-3), 106-124.
• Yazıcı, O. ve E, Acar, E. (2010). Yapım yöneticilerinin çoklu zekâ profillerinin belirlenmesi, 1 st Project and Construction and Leadership Congress, Ankara, 29 Eylül-01 Ekim 2010.
• Yenice, N. ve Aktamış, H. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının çoklu zekâ alanlarının demografik özelliklere göre incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 86-99.
• Yeşil, R. ve Korkmaz, O. (2011). Orta öğretim son sınıf öğrencilerinin öz algıları çerçevesinde çoklu zeka profilleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 117-135.