COĞRAFYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYACI ALGISI II: FİZİKSEL ÖZELLİKLER

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 449 - 469, 01.05.2017

Yurdal Dikmenli Çağrı Öztürk Demirbaş

Öz

Bu çalışma coğrafya öğretmen adaylarının coğrafyacı algısına ilişkin imajlarını açığa çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Coğrafya öğretmeni adaylarının coğrafyacının fiziksel özelliklere ilişkin görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Coğrafya Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören 74 coğrafya öğretmen adayından alınmıştır. Nitel desende tasarlanan çalışmada toplanan dokümanlar içerik analizi ile tümevarımsal olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda coğrafya öğretmen adaylarının coğrafyacının taşıdığı fiziksel özelliklere ilişkin algıları dış görünüş 1 , bedensel yapı 2 ve karakteristik özellik 3 olmak üzere üç kategoriden oluştuğu görülmüştür. Katılımcıların çizimlerinden ortak bir coğrafyacı dış görünüşü tasviri yapıldığında; arazi çalışmasında ağırlıklı olarak bol, rahat, çok cepli pantolon ve yelek ile uzun arazi çalışmaları sonunda saç ve sakal bakımı ötelenmiş bir görselin ortaya çıktığı; sınıf, laboratuvar, çalışma odası gibi iç mekân çizimlerinde ise coğrafyacının resmi veya günlük kıyafetli saç-sakal bakımı özenli olarak resmedildiği söylenebilir. Coğrafya öğretmeni adaylarının coğrafyacının cinsiyetine ilişkin algıları cinsiyet önemli değildir, erkek ve kadın olmak üzere 3 kategoride; yaşına ilişkin algıları ise herhangi bir yaşı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya eğitimi, coğrafyacı algısı, coğrafya öğretmeni adayları, fiziksel özellikler, coğrafyacının fiziksel özellikleri

Geography Teacher Candidates’ Perceptions of Being a Geographer- II: Physical Properties

Öz

This study aims to reveal geography teacher candidates’ perceptions of being a geographer. With this aim, the participants’ opinions about the physical properties of a geographer were collected with a semi-structured interview form. The data was gathered from 74 geography teacher candidates studying at a Turkish and Social Sciences Education, Geography Teacher Education Department. The study is of qualitative design, and the collected documents were analyzed using content analysis and inductive analysis methods. To the study results, the participants’ perceptions concerning physical properties of a geographer were grouped under three categories: appearance 1 , physical body 2 and characteristic features. When a geographer figure was drawn from the participants’ common drawings, we see a geographer figure who generally wears loose, casual trousers with many pockets and a vest on land works. This figure also seems to neglect his hair due to long hours of land work. On the other side, in terms of classroom, laboratory or office drawings of the participants, this figure can be seen in formal or casual clothes with elaborate hair. The participant candidates’ perceptions towards gender were categorized in three groups: gender does not matter, male and female. Perceptions towards age were not categorized and determined as no age

Anahtar Kelimeler

Geography education, geographer perception, geography teacher candidates, physical properties, physical properties of geographer

Kaynakça

• Ağgül Yalçın, F. (2012). “öğretmen adaylarının bilim insanı imajlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi”, İlköğretim Online, 11(3), 611-628.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. (5. Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Beardslee, D. C. ve O'Dowd, D. D. (1961). The college-student ımage of the scientist. Science, 133 (3457), 997-1001. DOI: 10.1126/science.133.3457.997
• Bilen, K., Özel, M. ve Bal, M. S. (2012). “üniversite öğrencilerinin bilim adamı algıları”, X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Chambers, D. W. (1983). “Stereo typic ımages of the scientist: the draw-scientist test”, Science Education, 67 (2), 255–265.
• Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons and evaluative criteria. Zeitschrift für Soziologie, 19(6), 418-427.
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative ınquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Erten, S., Kiray, S. A., ve Şen-Gümüş, B. (2013). “Influence of scientific stories on student sideas about science and scientists”, International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(2), 122-137.
• Finson, K. D.,Beaver, J.B., ve Cramond, B.L. (1995). “Development and field tests of a checklist for the draw-a-scientist test”, School Science and Mathematics. 95 (4),195-205.
• Güler, T ve Akman, B. (2006). “6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanına ilişkin görüşleri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 31, 55-66.
• İzbırak, R. (1969). Coğrafi araştırma gezileri ve hazırlıkları, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2,1-62.
• Kahle, J. B. (1989). Images of scientists: gender ıssues ın science classrooms. The Key Centre For School Science And Mathematics. 4, 1-9.
• Karaçam, S., Aydın, F., ve Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
• Krajkovich, J G ve Smith, J K (1982). “The development of the image of science and scientists scale”, Journal of Research in ScienceTeaching,19, 39-44
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları, Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Küçük, M., ve Bağ, H. (2016). 4 ve 5. Sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 125-138.
• Laçin-Şimşek, C. (2011). “Women scientist in science and technology textbooks in turkey”, Journal of Baltic Science Education, 10(4), 277-284.
• Mead, M., ve Metraux, R. (1957). “İmages of the scientists among high-school students”, Science, 126, 384-390.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd Ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özgelen, S. (2012). “Turkish young children’s views on science and scientist”, educational sciences: Theory & Practice, Special Issue, Autumn, 3211-3225.
• Özgüç, N.(1984). Beşeri coğrafyada veri toplama ve değerlendirme yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. No:2511, İstanbul.
• Özoğlu, Ç., S. (1994). Bilim ve eğitim ilişkileri. Türkiye Bilimler Akademisi-Bilimsel Toplantı Serileri-2, 2-3 Aralık 1994 (syf. 75-83). Ankara: TÜBA.
• Öztürk Demirbaş, Ç. ve Dikmenli, Y. (2016). Coğrafya öğretmeni adaylarının coğrafyacı algısı I: zihinsel özellikler ve çalışma durumu, International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24),75-98
• Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye'de cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılığın analizi/Analysis of gender-based occupational discrimination in Turkey. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230.
• Rawson, C. H. ve McCool, M. A. (2014). “Just like all the other humans? Analyzing ımages of scientists in children's trade books”, School Science and Mathematics, 114(1), 10-18. DOI: 10.1111/ssm.12046.
• Rennie, L. J. (1986). The ımage of a scientist: perceptions of preservice teacher, Unpublished paper, University of Western Australia.
• Sharp, L. B. (1943). Outside the classroom. The Educational Forum, 7(4),363-368.
• Schibeci, R.A. ve Sorenson, I. (1983). “Elementary school children's perceptions of scientists”, School Science and Mathematics. 83 (1),14-19.
• Scott, A. B., ve Mallinckrodt, B. (2005). “Parent alemotional support, science self- efficacy, and choice of science major in undergraduate women”, The Career Development Quarterly, 53, 263-273.
• Steinke, J. (2005). “Cultural representations of gender and science: portrayals of female scientists and engineers in popular films”, Science Communication, 27, 27-63
• Storey, L. (2007). Doing interpretative phenomenological analysis. In E. Lyons ve A. Coyle (Eds.). Analysing Qualitative Data In Psychology. (p. 51-64). Los Angeles: SAGE Publications.
• Tenenbaum, H. R., ve Leaper, C. (2003). “Parent-child conversations about science: The socialization of gender in equities?”, Developmental Psychology, 39(1), 34-47.
• Tümertekin, E.(1994) Ekonomik coğrafya, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. No:2926, İstanbul.
• Türkmen, H. (2008). “Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factor saffecting the image of the scientists”, Eurasia Journal of Mathematics, Science &Technology Education (EJMSTE),4(1), 55-61.
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları. (35), 29-56.
• Yıldırım, A. (1999). Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112)1-17
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.