SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN ÇOK KÜLTÜRLÜ EĞİTİM İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 231 - 253, 01.05.2017

Serkan Aslan

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin çokkültürlü eğitim ile ilgili görüşlerini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Doğu Anadolu Bölgesi'nin bir ilinde görev yapan 10 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubu belirlenirken maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde nitel veri analizlerinden biri olan içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kadın öğretmenlerin çokkültürlü eğitimi daha çok farklı inanca sahip bireylere verilen eğitim, erkek öğretmenler ise daha çok farklı inanca ve ırka sahip bireylere verilen eğitim olarak algılamaktadırlar. Öğretmenler derslerinde çokkültürlü eğitim ile ilgili daha çok öğrenci merkezli etkinlikler yapmakta ve örnek olay yöntemini kullanmaktadır. Öğretmenler çokkültürlü eğitimi uygularlarken daha çok öğrenciden kaynaklı sorunlarla karşılaşmaktalar ve bu soruna yönelik öneriler geliştirmişlerdir. Öğretmenler değerlerin kazandırılmasının çokkültürlü eğitimin avantajı olarak görürken, öğrencilerin birbirlerine karşı ön yargılarının olmasını dezavantajı olarak görmektedirler.

Anahtar Kelimeler

çokkültürlülük, çokkültürlü eğitim, sosyal bilgiler

An Examination of the Opinion of the Social Studies Teachers on Multicultural Education

Öz

The purpose of this research is to examine the opinions of the social studies teachers regarding multicultural education. In this research, one of the qualitative research patterns, the phenomenology pattern, is used. Ten social studies teachers working in a city of Eastern Anatolia Region in the academic year of 2015-2016 constitute the study group of the research. In determining the study group of the research, the method of Maximum variation sampling is used. In the research, the data are collected by using a semistructured interview form. Content analysis, which is one of the qualitative data analyzes, is used in the analysis of the data. In the research results, on the one hand, female teachers perceive multicultural education as the education given to individuals who have different believes more; the male teachers, on the other hand perceive as the education given to individuals who have different beliefs and races more. In their lessons, the teachers rather conduct student-centered activities related to multicultural education and use the case study method. The teachers have mostly encountered problems originating from the students while practicing multicultural education and have developed suggestions for this issue. While the teachers consider bringing values as an advantage of multicultural education, they see prejudice of students against each other as a disadvantage

Anahtar Kelimeler

Multiculturalism, multicultural education, social studies

Kaynakça

• Aydın, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de çokkültürlü eğitim tartışmaları ve uygulamaları. Ankara: Nobel.
• Banks, J.A. (2008). An introduction to multicultural education. Boston: Pearson Education.
• Banks, A.J. (2013a). Multicultural Education: Characteristics and goals. In J.A. Banks & C.A.M. Banks (Eds) Multicultural education: Issues and perspectives. Hoboken. NJ: Wiley.
• Banks, J.A. (2013). An introduction to multicultural education. New Jersey: Pearson Education.
• Başarır, F. (2012). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin ve öz- yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Başarır, F., Sarı, M., & Çetin, A. (2015). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Başbay, A., & Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 30-43.
• Başbay, A., & Kağnıcı, D. Y. (2011). Çok kültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 161, 199-212.
• Berg, B.L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences. Boston: Ally and Bacon.
• Brown, S.C., & Kysilka, M. (2002). Applying multicultural and global concepts in the classroom and beyond. Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Bulut, C. (2014). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Cresswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry & research design choosing amang five appproaches. London: SAGE.
• Dunn, R. (1997). The goals and track record of multicultural education. Education Leadership, 54(7), 74-77.
• Galley, C.C. (2001). Cultural policy, cultural heritage and regional development. Unpublished master thesis. The State University of New Jersey, New Jersey.
• Gay, G. (1994). A synthesis of scholarship in multicultural education. Erişim Tarihi: 09.11.2016 http://www.ncrel.org/sdrs/areas/issues/educatrs/leadrshp/le0gay.ht m
• Gay, G. (2010). Culturally responsive teaching: Theory, research, and practice. New York: Teachers College Press.
• Gay, G. (2013). Teaching to and through cultural diversity. Curriculum Inquiry,43(1), 48- 70.
• Giddens, A. (2000). Runaway world : how globalisation is reshaping our lives. New York: Routledge.
• Given, L.M. (2008). The sage of encyclopedia of qualitative research methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Güvenç, B. (1994). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hohensee, B.J., Bission, J., & Derman-Sparks. L. (1992). Implementing an anti-bias curriculum in early childhood classrooms. Eric Database, http://eric.ed.gov/?id=ED351146 Erişim Tarihi: 15.11.2016.
• Hollins, E. R. (1996). Culture in school learning: Revealing the deep meaning. Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Irvine, J. (1990). Black students and school failure. New York: Greenwood Press
• Irvine, J.J., & Armento B.J. (2001). Culturally responsive teaching: Lesson planning for elementary and middle grades. Mc Graw Hill, New York.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2012). Educational research quantitative, qualitative and mixed approaches. London: SAGE.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaya, İ., & Aydın, H. (2014). Çoğulculuk, çokkültürlü ve çokdilli eğitim. Ankara: Anı.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. California: Sage Publications.
• Ladson-Billings, G. (1994). The Dreamkeepers: Successful teachers of African American children. San Francisco, CA: John Wiley & Sons, Inc.
• Marangoz, G. (2014). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin çokkültürlü eğitime karşı algısı. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Merriam, S.B. (2009). Qualitative research and case study applications in education. San Fransisco: Jossey – Bass Publishers.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1996). Qualitative data analysis: A sourcebook of new materials. Thousand Oaks: Sage.
• Nieto, S., & Bode, P. (2011). Affirming diversity: the sociopolitical context of multicultural education. Boston, MA: Pearson Education Inc.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research evulation methods. California: SAGE.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164.
• Reitz, J.G. (2009). Assessing multiculturalism as a behavioural theory. Multiculturalism and Social Cohesion, 1-47.
• Roux, J. L. (2000). Multicultural education: A new approach for a new south african dispensation. Intercultural Education, 11(1), 19-29.
• Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F.N. Seggie ve F. Bayyurt (Edt.) Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar. Ankara: Anı.
• Smith E. B. (2009). Approaches to multicultural education in preservice teacher education: Philosophical frameworks and models for teaching. Multicultural Education, 16(3), 45-50.
• Thomas, G. (2011). How to do your case study a guide for student and researchers. London: SAGE.
• Tıkaç, S. (2015). Nitel veri analiz programlarının veri analizinde kullanımı: Nvivo'ya bir bakış. F.N. Seggie ve F. Bayyurt (Edt.) Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar. Ankara: Anı.
• Yaşar, Ş. (2003). The placa and importance of social studies in raising individuals awareness of World citizenship. The 83rd NCSS Annual conference, Chicago,USA.
• Yıldırım, S. (2016). Kosova'daki öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik bilgi, inanç, tutum ve özyeterliklerinin sınıf içi uygulamalarıyla ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.