OKUL MÜDÜRLERİNİN PROGRAM UYGULAMALARINI YÖNETME ÖZ-YETERLİK ALGISI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 401 - 418, 01.05.2017

Salih Akyıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin program uygulamalarını yönetme konusundaki öz-yeterlik algılarını belirlemek amacıyla bir ölçek geliştirmektir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması 26’sı %7,6 kadın, 318’i 92,4 erkek olmak üzere toplam 344 okul müdürü üzerinde yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda 28 maddeden oluşan, toplam varyansın % 60,222’sini açıklayan dört faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin, Kaiser-Meyer Olkin KMO uyum değeri 0,938, Bartlett Küresellik Testi ise 5445,874 hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizi hesaplamasında, Cronbach Alpha katsayısı α=.94 bulunmuştur. Ölçeğin, Alt %27 ve Üst %27’lik grupların puanlarının karşılaştırılmasına ilişkin t-testi değerlerinin 19,145 ile 34,664 arasında değiştiği ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu p

Anahtar Kelimeler

Okul müdürleri, ölçek geliştirme, öz-yeterlik algısı, programı yönetme

Development of Curriculum Practices Proficiency Scale for School Principals: A Study of Validity and Reliability

Öz

The purpose of this study is to develop a scale of school principals’ self-efficacy perceptions of curriculum practices. Validity and reliability of the scale were conducted with 26 female 7.6% , and 318 male 92.4% school principals N=344 . Explanatory factor analysis was employed for the validity test. The results of the analysis emerged a structure with 28 items and four factors explaining 60.222% of the variance. The compatibility measure was calculated to be 0.983 for Kaiser-Meyer Olkin KMO , and 5445.874 for the Bartlett Test. For the reliability, Cronbach alpha was found to be 0.94. The results of independent samples t-test comparing mean scores of subgroup base 27% of the sample with that of top group top 27% , which ranged from 19.145 to 34.664, showed significant differences p

Anahtar Kelimeler

Curriculum practices, scale development, school principles, self-efficacy

Kaynakça

• Akın, U. (2014). Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20, 2, 125-149.
• Arslan, G. (2007). Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik anlayışları ile öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerinin karşılaştırılması Çaycuma alan araştırılması örneği. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 1.
• Aydın, M. (2005). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 2, 75-93.
• Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. Cambridge university press.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy. The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Başaran, İ. E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Ekinoks
• Bozdoğan, A. E. (2009). Bir küresel ısınma tutum ölçeği geliştirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 182, 232-247
• Bozdoğan, A. E. ve Öztürk, Ç. (2008). Coğrafya ile ilişkili fen konularının öğretimine yönelik öz-yeterlilik inanç ölçeğinin geliştirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2 2, 66- 80
• Bozkurt, S. & Aslanargun, E. (2015). Okul müdürlerinin öğretim programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 2
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık, Geliştirilmiş 3. Baskı.
• Can, N. (2007). İlköğretim okulu yöneticisinin bir öğretim lideri olarak yeni öğretim programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasındaki yeterliliği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3 2, 228-244.
• Çelikkaya, E. S. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin eğitim programını yönetme becerilerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi: Bursa ili örneği, Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Çetin, M. (2011).
• Yapılandırmacı eğitim programının uygulanmasında okul
• yöneticilerinin öğretmenleri yönlendirme düzeyleri Zonguldak ili örneği. Yüksek
• Lisans Tezi. Zonguldak: Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim
• Programları ve Öğretim Anabilim Dalı.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dağdeler İ. ve Arseven, A. (2015). İlkokul öğretim programlarının uygulanmasında okul yöneticilerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 3 3, 185-205.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş (1.Basım). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. SAGE Publications. London.
• Gökyer, N. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği rollerini gerçekleştirme düzeyleri ve bu rolleri sınırlayan etkenler. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 113-129.
• Gümüşeli, A. İ. (1996). İstanbul ilindeki ilköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği davranışları. Yayınlanmamış Araştırma. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gündüz, Y. ve Balyer, A. (2013). Gelecekte okul müdürlerinin gerçekleştirmeleri gereken roller. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 3 , 4 5 - 5 4
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma teknikleri (18. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karacaoğlu, Ö. C., & Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 1, 45-58.
• M.E.B. (2005). Benim Öğretmenim. Ankara: Bir Yayıncılık.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı, temeller, ilkeler ve sorunlar (1 b.). A. Arı, Çev.) Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi II. Eskişehir: Kaan Kitabevi
• Pajaners, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66 (4), 543-578.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem-A Yayıncılık
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Yargı yayınevi
• Tekbıyık, A. ve Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2 2, 23- 37.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık
• Ural, A. ve Aslim, S. T. (2013). Okul müdürlerinin öğretim programlarını bilme, denetleme ve destekleme düzeyleri: öğretmen değerlendirmelerine ilişkin bir betimleme. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 2, 26-3
• Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 7.
• Yıldız, N., N. (2008). Eğitim yöneticilerinin öğretim programları yönetimi yeterliklerine yönelik bir ölçek çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı.
• Yörük, S. ve Akdağ, G. A. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 3 1, 66- 92.