Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Kendi Kurumlarına İlişkin Öğrenen Örgüt Algıları

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 3, 241 - 260, 01.08.2016

Burcu Bilir , Hasan Arslan

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algı düzeylerini belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Çanakkale ilindeki anadolu liselerinde, teknik liselerde ve imam hatip liselerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenen 5 ilçede görev yapan 251 öğretmenden meydana gelmektedir. Betimsel tarama deseni kullanılan bu çalışmada veri toplama aracı olarak “Öğrenen Örgüte İlişkin Algı Düzeyi Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerin görev yaptıkları okullara yönelik öğrenen örgüt algıları cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu, branş, görev yapılan ortaöğretim kurumu türü ve müdürle birlikte çalışma süresi değişkenleri açısından karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öğretmenlerin kendi okullarına ilişkin öğrenen örgüt algıları ile öğrenen örgütün tüm alt boyutlarına ilişkin algılarının “iyi” düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca anadolu liselerinde ve teknik liselerde görev yapan öğretmenlerin kendi kurumlarına yönelik öğrenen örgüt algılarının imam hatip liselerinde görev yapan öğretmenlere göre daha olumlu olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenen örgüt, öğrenen örgüt disiplinleri, öğrenen okul, ortaöğretim kurumları, okul müdürü

Learning Organization Perceptions of the Teachers Working in Secondary Schools Over Their Own Organizations

Öz

The purpose of the study is to determine the perceptions of the teachers working in secondary education on learning organization. Target population of the study includes teachers who work in anatolian high schools, technical high schools and religious high schools in Çanakkale. The sample of the study includes 251 teachers. Descriptive survey methods was employed in the study. “Perception of the Learning Organization Questionnaire” have been used as data collection tools in the study. The learning organization perception of the teachers working in secondary schools over their own organizations compared in terms of different variables. The analysis of the data revealed that learning organization perception of the teachers working in secondary schools over their own organizations were found to be “good” level. The learning organization perception of the teachers working in anatolian high schools and technical high schools are significantly higher than teachers working in religious high schools

Anahtar Kelimeler

Learning organizations, disciplines of learning organizations, learning schools, secondary schools, principals

Kaynakça

• Atak, M. ve Atik, İ. (2007). Örgütlerde sürekli eğitimin önemi ve öğrenen örgüt oluşturma sürecine etkisi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(1), 63-70.
• Ayden, C. ve Düşükcan, M. (2002). Örgütsel öğrenme kavramı ve öğrenme engellerinin giderilmesinde örgüt kültürü ve liderliğin rolü. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 121-139.
• Bakan, İ. ve Karayılan, D. (2011). Öğrenen organizasyonlar. İçinde, İ. Bakan (Ed.). Çağdaş yönetim yaklaşımları: İlkeler, kavramlar ve yaklaşımlar (pp. 393-416). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Bal, Ö. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğrenen örgüt olarak okullarına ilişkin algıları (Başakşehir örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Banoğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüt algısı (Kağıthane ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Basım, N., Şeşen, H. ve Meydan, C. H. (2009). Öğrenen örgüt algısının örgüt içi girişimciliğe etkisi: Kamuda bir araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 64(3), 27-44.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi: Nitelikli okul. Ankara: Feryal Matbaası.
• Bozkurt, A. (2003). Öğrenen örgütler. İçinde, C. Elma ve K. Demir (Ed.). Yönetimde çağdaş yaklaşımlar (pp. 43-61). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Braham, J. B. (1998). Öğrenen bir organizasyon yaratmak (Çev.: A.Tekcan). İstanbul: Rota Yayınları.
• Çalık, T. (2003). Öğrenen örgütler olarak eğitim kurumları. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 115-130.
• Düren, Z. (2002). 2000’li yıllarda yönetim: Sürekli değişim ve belirsizlik ortamında gelişen yönetsel yaklaşımlar (2. Baskı). Ankara: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Garvin, D. A. (1993). Building a learning organization. Harvard Business Review, 71(4), 78-91.
• Güçlü, N. ve Türkoğlu, H. (2003). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 137-161.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, E. D., Üstün, A. ve Önen Ö. (2011). Öğrenen örgütlerde etkili liderlik: Burdur örneği. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 6(1), 5-22.
• Kılıç, F. (2009). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen örgüte ilişkin algı düzeyleri (Bolu ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kutaniş, R. Ö. (2002). Öğrenen organizasyonlar. İçinde, İ. Dalay, R. Coşkun ve R. Altunışık (Ed.). Modern yönetim yaklaşımları (pp. 257-282). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Okumuş, F., Avcı, U. ve Kılınç, İ. (2007). Öğrenen örgütlerin oluşturulmasında üst kademe yöneticilerin rolü. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 13, 31-50.
• Özden, Y. (2002). Eğitimde yeni değerler (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Öğrenen organizasyon olmanın emniyet teşkilatı açısından önemi ve avantajları. Polis Bilimleri Dergisi, 5(3-4), 23-37.
• Subaş, A. (2010). İlköğretim okullarında çalışan sınıf ve branş öğretmenlerinin öğrenen örgütü (okulu) algılamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Senge, P. (2011). Beşinci disiplin (Çev.: A. İldeniz ve A. Doğukan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Toylan, N. V. ve Göktepe, E. A. (2010). Öğrenen organizasyon olarak üniversiteler: Türkiye’deki bir devlet üniversitesinde durum analizi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı:1, 61-68.
• Töremen, F. (2001). Öğrenen okul. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tsang, E. W. K. (1997). Organizational learning and the learning organization: A dichotomy between descriptive and prescriptive research. Human Relations, 50(1), 73-89.
• Türkoğlu, H. (2002). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uysal, A. (2005). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yalçın, B. ve Ay, C. (2011). Bilgi toplumunda öğrenen örgütler ve liderlik süreci bağlamında bir örnek olay çalışması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 15-36.
• Yiğit, Y. (2013). Bazı değişkenlere göre okul yöneticileri ve öğretmenlerin bilgi yönetimi tutumları ile öğrenen okul (örgüt) algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.