Öğretmen Adaylarının Mesleki Benlik Saygısının Yordanması

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 2, 207 - 221, 01.05.2016

Dilek Kurt Eda Gürlen

Öz

Bireyin formal öğrenme yaşantılarına rehberlik etmek ise öncelikle öğretmenlerinin görevidir. Bireylerin uygun mesleği seçmeleri kişisel benlik algılarıyla ilgilidir. Bu çalışmada öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının açıklanmasında cinsiyet, öğretmen öz-yeterlik algısı, devam edilen programdan duyulan memnuniyet düzeyi ve programa girmedeki istek sırasının ne derece etkili olduğunun ortaya konulması amaçlanmış ve tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplamak amacıyla Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği, Öğretmenlerin öğretmenliği etkili ve verimli bir şekilde yapabileceklerine ilişkin inanç düzeylerini belirlemek amacıyla “Öğretmen Öz Yeterlilik Algı Ölçeği” ve devam edilen programdan duyulan memnuniyet düzeyi ile bölüme girmekteki istek sırasını belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının önemli bir yordayıcısının devam ettikleri bölüme ilişkin memnuniyet düzeyi olduğu ortaya konulmaktadır. Ayrıca öğretmen adaylarının öğretmenlik öz-yeterliklerinin mesleki benlik saygılarını anlamlı olarak yordadığı görülmektedir. Bu bağlamda öğretmen yetiştirme sürecinde adayların öz yeterlik algılarının yükseltilmesine yönelik hizmetler mesleki benlik saygısnın yükselmesini sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

mesleki benlik saygısı, öz-yeterlik algısı, öğretmen adayı, öğretmen yetiştirme

Predicting Vocational Self-Esteem of Prospective Teachers

Öz

The purpose of this study was to examine the vocational self-esteem of university students attending educational faculties, teacher candidates, and the factors which make a difference in their vocational self-esteem. This study aimed at setting forth to what extent gender, perception of self-efficacy about teaching, level of satisfaction about the department and the order of choice to enter the programme were influential on explaining vocational self esteem of teacher candidates. As for the research methods, scanning method was used in this study. As a result, it identified that an important predictor of teacher candidates’ professional self-esteem was the level of satisfaction about their departmental programs. The undergraduate education to get a job prepares the students for the profession of teaching not only academically but also socially and psychologically. It also emphasizes teacher candidates’ perception of self-efficacy about teaching significantly predicted their professional self-esteem

Anahtar Kelimeler

vocational self-esteem, self-efficacy, prospective teacher, teacher training programs

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., & Orhan, F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET 2(3), 86-93.
• Arıcak, O. T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Arıcak, T. & Dilmac, B. (2003). An investigation of self-esteem and vocational self esteem of counseling guidance students. Trakya University Journal of Social Science, 3(1), 111-123.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (pp. 1-45). New York: Cambridge University Press.
• Cheung,W. M., & Cheng, Y. C. (1997, April). A multi-level analysis of teachers’ self- belief and behavior,and students’ educational outcomes. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago.
• Çivitci, A. (2010). Vocational self-esteem and psychological needs in turkish counseling students. International Journal for the Advancement of Counselling, 32(1), 56-65.
• Demir, V., Gürsoy F. ve Ada Ş. (2011). Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Mesleki Benlik Saygılarının İncelenmesi Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (http://sbe.gantep.edu.tr, 10(1):597 – 614.
• Dilmaç, B., Çıkılı, Y., Işık, H., & Sungur, C. (2009). Teknik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleklerine ilişkin tutumlarının yordayıcısı olarak mesleki benlik saygısı. Selçuk Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Teknik-Online Dergi, 8(2), 127-143.
• Erdem E. & Demirel Ö. (2007). Teacher self-efficacy belief. Social Behavior and Personality. 35 (5), 349-358.
• Erden, M.(1998) Öğretmenlik mesleğine giriş. Alkım Yayınları. İstanbul.
• Işık, E. N. (2006). Öğretmen adaylarının benlik kavramları ile mesleki benlik kavramlarıarasındaki bağdaşımın bazı değişkenlere göre incelenmesi: Selçuk Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk üniversitesi, Konya. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Incik, E. Y.,& Kılıç F. (2014). Attitudes regarding the teaching profession, professional efficacy beliefs and vocational self-esteem of teacher canditates enrolled at education faculties and pedagogic formation programmes.International Journal of Social Science and Education, 4 (2), 380-391.
• Gibson, S.,& Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569-582.
• Girgin, G., Akamca, G. Ö., Ellez, A. M., & Oğuz, E. (2010). Okulöncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ve mesleki yeterlik inançları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-15.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Hoy, A. W. (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational researcher, 33(3), 3-13.
• Greene, M. L.,Anderson, R. N., & Kuzgun, Yıldız. (1983). Benlik ve İdeal Benlik Kavramlarının, Tercih Edilen Meslek Kavramlarıyla İlişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 16, 1-9.
• Luzzo, D.A. (1993). Value of career decision-making self- efficancy in predicting career decision-making attitudes and skills. Journal of Counseling Psycology, 40, 2, 194- 199.
• Oz, A. S.,Gumus, S. S., & Kirimoglu, H. (2011). An investigation of special and physical education pre-service teachers' vocational self-esteem. Eğitim Araştırmaları- Eurasıan Journal Of Eurasian Educatıonal Research,11(45), 107-125.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. W. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479-507.
• Sayın, Saime. (2003). Farklı Programlarda Okuyan Öğretmen Adayı Üniversite
• Öğrencilerinin Empatik Eğilimi, Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum ve Mesleki Benlik Saygısı. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 34:6, 74-84.
• Ünal, E. & Şimşek, S. (2008). İlköğretim bölümü anabilim dallarında öğrenim gören öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1), 41-52.