BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MİKROSKOP KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ BELİRLENMESİ: BİR METAFOR ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 615 - 636, 01.01.2016

Gülay Ekici

Öz

Bu araştırmanın amacı, biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin sahip oldukları algıları metaforlar yardımıyla belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu biyoloji öğretmenliği programında öğrenim gören toplam 46 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak amacıyla biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin sahip oldukları algılarını belirlemek için “metafor formu” hazırlanmıştır. Metafor formunda öğretmen adaylarından “Mikroskop…gibidir; Çünkü…” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim deseni kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise; içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesiyle, öğretmen adaylarının toplam 49 metafor ürettikleri görülmüştür. Üretilen bu metaforlar 4 farklı kategoride toplanmıştır. Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskoba ilişkin en çok “Kullanım işlevi açısından” kategorisinde metaforlar geliştirdikleri belirlenirken, bunu “Teknik yapısı/ Yapısal özelliği açısından”, “Duyuşsal açıdan” ve “İnsanlığa katkısı açısından” kategorileri izlemiştir. Öğretmen adaylarının en fazla ürettiği metaforlar Teleskop, Büyüteç, Dürbün ve Gözlük şeklinde sıralanmıştır. Mikroskop için genellikle cansız metaforlar kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

mikroskop, metafor, biyoloji öğretmeni adayı, nitel araştırma yöntemi

Determination of the Preservice Biology Teachers’ Perceptions of Microscope: Example for Metaphor Analysis

Öz

The aim of this study was to determine the metaphors do preservice biology teachers explain the perceptions regarding the concept of "microscope". This study was conducted with the participation of 46 preservice biology teachers from biology education at Faculty of Education. The metaphor form was created to determine the perceptions of preservice biology teachers’ regarding “microscope”. The research data were obtained by preservice biology teachers’ completing the sentence “Microscope is like…; because…“. The study was conducted through phenomenology design which was found among qualitative research approach. The data were analyzed by using content analysis. At the end of the analysis, it was observed that preservice biology teachers used 49 metaphors. These metaphors were classified under 4 categories. Preservice biology teachers used more metaphors in the category of “Based on its functions” than the other categories which were ordered as “Based on its technical structure/ Structural property”, “Based on affective factors”, and “Based on the contribution to people” according to their frequency. The most frequently pronounced metaphors were telescope, magnifying glass, binoculars and glasses. Preservice biology teachers mostly used inanimate metaphors for microscope

Anahtar Kelimeler

microscope, metaphor, preservice biology teachers, qualitative research method

Kaynakça

• Akturan, U., & Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.) içinde, Nitel araştırma yöntemleri (ss. 83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Al-Zahrani, A. (2008). Darwin’s metaphors revisited: Conceptual metaphors, conceptual blends, and idealized cognitive models in the theory of evolution. Metaphor and Symbol, 23, 50-82.
• Andrzej, K. K. (2002). Grand metaphors of biology in the genome era. Computers & Chemistry, 26 (5), 397-401.
• Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology and grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), 55-61.
• Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance: Administration as building and renovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
• Baigrie, B. S. (1998). Catherine Wilson's the invisible world: Early modern philosophy and the invention of the microscope. International Studies in the Philosophy of Science, 12 (2), 165-174.
• Basey, J. M., Mendelow, T. N., & Ramos, C. N. (2000). Current trends of community college lab curricula in biology: An analysis of inquiry, technology and content. Journal of Biological Education, 34 (2), 80-86.
• Bilgin, N. (2006). Content analysis techniques and case studies in social sciences. Ankara: Siyasal Publication.
• Billington, R., Strawridge, S., Greensides L., & Fitzsimons A. (2010). Sosyoloji: Başlangıç okumaları. A. Giddens (Ed.), Kültürü tanımlamak (s. 33-39). İstanbul: Say Yayıncılık.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education (5th ed). Boston: Pearson Education, Inc.
• Cameron, L. (2002). Metaphors in the learning of science: A discourse focus. British Educational Research Journal, 28(5), 673-688.
• Carolan, M. S. (2006). The values and vulnerabilities of metaphors within the environmental sciences. Society and Natural Resources, 19, 921-930.
• Chambers, W. D. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw-a-scientist test. Science Education, 67(2), 255-265.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
• Corbin, J. M., & Strauss, A. C. (2007). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Coyne, I. (1997). Sampling in qualitative research. Purposeful and theoretical sampling: Merging or clear boundaries? Journal of Advanced Nursing, 26 (3), 623-630.
• Creswell, J.W. (2012). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Boston: Pearson.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & resaerch design: Choosing among five approaches (4th ed.). New York: Sage.
• Çapan, B. E. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere yönelik metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (12), 140-154.
• Çimer, A. (2012). What makes biology learning difficult and effective: students’ views? Educational Research and Reviews, 7(3), 61-71.
• Değirmençay, S. A. (1999). Physics teachers’ laboratory skills. Unpublished master thesis. Karadeniz Technical University, Trabzon.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
• Eilam, B. (2009). The secrets of successful veteran biology teachers: Metaphors of evolution, regeneration, and adaptation. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15(4), 493-513.
• Ekici, G., Gökmen, A., & Kurt, H. (2014). Öğretmen adaylarının “bilgisayar” kavramı konusundaki bilişsel yapılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD), 34(3), 359-405.
• Eren, A., & Tekinarslan, E. (2013). Öğretmen, öğretme, öğrenme, öğretim materyali ve değerlendirmeye ilişkin metaforlar: Yapısal bir analiz. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12 (3), 443-467
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Given, L. M. (Ed.) (2008). The sage encyclopedia of qualitative research methods. Sage: Thousand Oaks, CA.
• Harman, G. (2012). Analyze the prospective elementary teachers’ information’s about laboratory equipments that are used in science and technology teaching. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(1), 122-127.
• Harrison, A. G. & Treagust, D. F. (2006). Teaching and learning with analogies: Friend or foe? In P. J. Aubusson, A. G. Harrison, & S. M. Ritchie, (Eds.), Metaphor and analogy in science education (pp.11- 24). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
• Hellsten, L. & Nerlich, B. (2011). Synthetic biology: Building the language for a new science brick by metaphorical brick. New Genetics & Society, 30 (4), 375-397.
• Hill, C. E., Thompson, B. J. & Williams, E. N. (1997). A guide to conducting consensual qualitative research. The Counseling Psychologist, 25, 517-572.
• Hruschka, D. J., Schwartz, D., St.John, D. C., Picone-Decaro, E., Jenkins, R. A., & Carey, J. W. (2004). Reliability in coding open-ended data: Lessons learned from HIV behavioral research. Field Methods, 16 (3), 307-331.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Mikroskop
• http://www.evrim.gen.tr/2011/12/evrim-teorisi-ortaya-koymadan-onceki-felsefe-bilim-ve- biyoloji-tarihi/
• http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=KonuBaslikList esi&baslikid=4&KonuID=24
• https://www.google.com.tr/images?q=mikroskoptan+g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCle r&newwindow=1&hl=tr&gbv=2&tbm=isch&ei=yh2dVPv1KMv6UI-9gbgL& start=20&sa=N
• http://www.msxlabs.org/forum/muhendislik-bilimleri/8871-icatlar-onemli-icatlar-3.html.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38 (1), 77-92.
• Jeppsson, F., Haglund, J., Amin, T. G., & Strömdahl, H. (2013). Exploring the use of conceptual metaphors in solving problems on entropy. Journal of the Learning Sciences, 22(1), 70-120.
• Jones, M. G., & Rua, M. J. (2006). Conceptual representations of flu and microbial illness held by students, teachers, and medical professionals. School Science and Mathematics, 108 (6), 263-278.
• Knight, S. L., Nolan, J., Lloyd, G., Arbaugh, F., Edmondson, J., & Whitney, A. (2013). Quality teacher education research: How do we know it when we see it? Journal of Teacher Education, 64 (2), 114-116.
• Kurt, H., Ekici, G., Aksu, Ö., & Aktaş, M. (2013a). The most important concept of transport and circulatory systems: Turkish biology student teachers’ cognitive structure. Educational Research and Reviews, 8 (17), 1574-1593.
• Kurt, H., Ekici, G., Aktaş, M., & Aksu, Ö. (2013b). On the concept “Microscope”: Biology student teachers’ cognitive structure. Educational Research and Reviews, 8 (19), 1859-1874.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. G. Y. Demir (Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Lancor, R. A. (2013). The many metaphors of energy: Using analogies as a formative assessment tool. Journal of College Science Teaching, 42 (3), 38-45.
• Leblebici, D. N. & Kılıç, M. (2004). İçerik Analizi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Lichtman, M. (2010). Qualitative research in education. Los Angeles: Sage Publications, Inc.
• Linn, G. B., Sherman, R., & Gill, P. B. (2007). Making meaning of educational leadership: The principal ship in metaphor. NASSP Bulletin, 91 (2), 161-171.
• Lukin, K. (2013). Exciting middle and high school students about immunology: An easy, inquiry-based lesson. Immunologic Research, 55(1-3), 201-209.
• Neuman, Y. (2005). Meaning-making in language and biology. Perspectives in Biology & Medicine, 48 (3), 317-27.
• Martinez, M., Sauleda, N., & Huber, G. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965-977.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Morgan, G. (1993). Imaginization. The Art of Creative Management. California: Sage Publications.
• Oxford, R., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R., Saleh, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26 (1), 3-50.
• Özcan, A. (2010). İlköğretim öğrencilerinin İngilizce öğrenmeye yükledikleri anlamlar: Metaforik bir analiz. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. USA: Sage.
• Prampling, N. (2009). The role of metaphor in Darwin and the implications for teaching evolution. Science Education, 93, 535-547.
• Puckering, A. L., Synenki, L. R., Moore, K., Steapleton, M., Hammond, P., Pomart, K.,& Sisken, D. (2003). Become a laboratory investigator: Detect the presence of nuclei in red blood cells. Science Activities: Classroom Projects and Curriculum Ideas, 39 (4), 22-27.
• Ratcliff, D. (1995). Validity and reliability in qualitative research. Retrieved from http://qualitativeresearch.ratcliffs.net/Validity.pdf
• Ritchie, S.M. (1994). Metaphor as a tool for constructivism science teaching. International Journal of Science Education, 16(3), 293-303.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Saban, A, Koçbeker, B. N., & Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.
• Selvi, M. (2007). Biyoloji öğretmen adaylarının çevre kavramları ile ilgili algılamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Singh, K. (2010). Metaphor as a tool in educational leadership classrooms. Management in Education, 24(3), 127-131.
• Stemler, S. (2001). An overview of content analysis. Practical assessment. Research & Evaluation, 7 (17), 1-8.
• Strauss, S. (2009). A metaphor for DNA? New Scientist, 201 (2696), 22.
• Şahin, N., Şahin, B., & Özmen, H. (2000). Biology teachers in high schools in lessons the ability to treat and comfort of using laboratory experiments. IV. Science Educational Congress, Ankara.
• Uzel, N., Diken, E.H., Yilmaz, M., & Gul, A. (2011). The problems that science and technology and biology student teachers face in the use of microscopes and determining the causes of these problems. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, Antalya-Turkey.
• Üstüner, I., Yaşar, S.E., & Sancar, M. (2000). Science/Physics teachers wishes in-service training and Symposiums. IV. Science Education Congress. Ankara.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Tsoukas, H. (1991). The missing link: A transformational view of metaphors in organizational science. The Academy of Management Review, 16 (3), 566-585.
• Venville, G. J., Gribble, S. J., & Donovan, J. (2006). Metaphors for genes. In P. J. Aubusson, A. G. Harrison, & S. M. Ritchie (Eds.), Metaphor and analogy in science education (pp. 79-91). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
• Weber, P. W. (1990). Basic content analysis (2nd Edition). California: Sage Publications.
• Wimmer, R. D., & Dominick, J. R. (2000). Mass media research: An introduction. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
• Wilbers, J., & Duit, R. (2006). Post-festum and heuristic analogies. In P. J. Aubusson, A. G. Harrison, & S. M. Ritchie (Eds.). Metaphor and analogy in science education (pp.37-49). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
• Yalmancı, S.G., & Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 208-223.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Soysal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138.