ÖĞRETMEN ADAYLARININ KAYNAŞTIRMAYLA İLGİLİ OLAYLARA BAKIŞI

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 1, 19 - 33, 01.01.2015

Nevin Yıldız Macid Ayhan Melekoğlu

Öz

Bu araştırma, farklı alanlardan öğretmen adaylarının örnek olaylarda verilen kaynaştırma olgusuna ilişkin yorumlarını belirlemek amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırmada, 2011-2012 öğretim yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde Zihin Engelliler Öğretmenliği 59 , Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 40 ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği 36 bölümlerinde öğrenim görmekte olan toplam 135 öğretmen adayı, engelli öğrencilerin ilköğretim okullarında kaynaştırma uygulamalarına katılımlarıyla ilgili iki örnek olayın anlatıldığı anekdotları okumuşlar ve bu olaylara ilişkin yorumlarını hazırlanan forma yönergeler doğrultusunda işaretleyerek belirtmişlerdir. Bulgular, engelli bireylerin tarihsel süreçte toplum için yük olarak görülmesi ve bu bireylere acıma duygusu ile yaklaşılmasının, bugünün öğretmen adaylarının düşüncelerinde izlerini sürdürdüğünü ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, öğretmen adayları, kaynaştırmaya bakış, engelli

Teacher Candidates’ Opinions about Inclusion Related Cases

Öz

This is a descriptive study conducted to determine the interpretation of teacher candidates from various teaching fields related to the inclusion phenomenon in samples cases. In this study, total of 135 teacher candidates, studying in undergraduate programs of Teaching Individuals with Intellectual Disabilities 59 , Teaching Religious Culture and Moral Education 40 , and Teaching Computer and Instructional Technology 36 in Education Faculty at Eskisehir Osmangazi Universityin 2011-2012 academic year, read two anecdotes about two different cases regarding inclusion of students with disabilities in elementary schools, and they indicated their opinions about these cases on a form according to instructions. The results indicated that the historical view that sees individuals with disabilities as burdens on the society and approaches with a sense of pity for these individuals has still been traces in thinking of today's teacher candidates

Anahtar Kelimeler

Inclusion, teacher candidates, opinions about inclusion, individuals with disabilities

Kaynakça

• Batu, S., & Kırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Burcu, E. (2006). Özürlülük kimliği ve etiketlemenin kişisel ve sosyal söylemleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23 (2), 61-83.
• Burcu, E. (2011). Türkiye’deki engelli bireylere ilişkin kültürel tanımlamalar: Ankara örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28 (1), 37-54.
• Cook, B. G. (2002). Inclusive attitudes, strengths, and weakness of pre-service general educators enrolled in a curriculum infusion teacher preparition program. Teacher Education and Special Education, 25 (3), 262-277.
• Cullen, J. P., Gregory, J. L., & Noto, L. A. (2010). The teacher attitudes toward inclusion scale (TATIS) Technical Report. http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/ contentdelivery/servletERICServlet?accno=ED509930 adresinden 15.08.2011 tarihinde edinilmiştir.
• Çifci, İ., Yıkmış, A., & Akbaba Altun, S. (2001). Kaynaştırma sınıflarında çalışan öğretmenlerin kaynaştırılmış öğrencilere yönelik pekiştireç kullanma durumlarının belirlenmesi. XI. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Diken, İ. H., & Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli öğrencilerin kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Özel Eğitim Dergisi, 2 (3), 25-40.
• Fiscus, E. D., & Mandell, C. J. (2002). Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının geliştirilmesi. (Çev. G. Akçamete, H.G. Şenel, E.Tekin). Ankara.
• Gao, W., & Mager, G. (2011). Enhancing preservice teachers’ sense of efficacy and attitudes toward school diversity through preparation: A case of one U.S. inclusive teacher education program. International Journal of Special Education, 26 (2), 92-107.
• Giangreco, M. F., Dennis, R., Cloninger, C., Edelman, S., & Schattman, R. (1993). I’ve counted Jon: Transformational experiences of teachers educating students with disabilities. Exceptional Children, 59 (4), 359-372.
• Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
• Güner-Yıldız, N., & Melekoğlu, M. A. (2012). Kaynaştırma sınıflarının özellikleri. 22. Özel Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri, Trabzon.
• Güner-Yıldız, N., & Sazak-Pınar, E. (2012). Examining teachers’ behavior related to students with special needs in inclusive classrooms. International Online Journal of Educational Sciences, 4 (2), 475-488.
• Gürsel, F. (2006). Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-73.
• Hanline, M.F. (2010). Preservice teachers’ perceptions of field experiences in inclusive preschool settings: Implications for personnel preparation. Teacher Education and Special Education, 33 (4), 335-351.
• Jordan, A., Schwartz, E., & McGhie-Richmond, D. (2009). Preparing teachers for inclusive classrooms. Teaching and Teacher Education, 25(4), 535-542.
• McClean, W. A. (2007). An investigation into the need for effective leadership mechanisms in the management of a successful inclusive programme in the primary school system. http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/contentdelivery/ servlet/ERICServlet?accno=ED500461 edinilmiştir. adresinden 05.09.2012 tarihinde
• MEB. (2005). Milli Eğitim istatistikleri 2004-2005. http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/ ist2004-2005.rar adresinden 23.02. 2012 tarihinde edinilmiştir.
• MEB. (2011). Özel eğitimle ilgili istatistiki bilgiler. Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın 30.09.2011 tarih ve 6543 sayılı yazısı ile gönderilen CD’den elde edilmiştir.
• MEB. (2012). Milli Eğitim istatistikleri örgün eğitim 2011-2012. http://sgb.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2012_12/06021046_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2011_ 2012.pdf adresinden 15.02.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Orel, A., Töret, G., & Zerey, Z. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi. 5 (1), 23-33.
• ÖZİDA. (2009). Toplum özürlülüğü nasıl anlıyor. http://www.ozida.gov.tr/arastirma /toplum_ozurlulugu_nasil_anliyor.pdf edinilmiştir. adresinden 18.02.2011 tarihinde
• Scruggs, T. E., & Mastropieri, M. A. (1996). Quantitative synthesis of survey research literature: Methodology and validation. In T. E. Scruggs & M. A. Mastropieri (Eds.), Advances in learning and behavioral disabilities: Theoretical perspectives (Vol. 10A, pp. 209-223). Greenwich, CT: JAI.
• Shippen, M. E., Crites, S. A., Houchins, D. E., Ramsey, M. L., & Simon, M. (2005). Preservice teachers’ perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28 (2), 92-99.
• Sucuoğlu, B., Akalın, S., Sazak-Pınar, E., & Güner, N. (2008). Assessing proactive classroom management behaviors of the teachers of the inclusive classrooms. Proceedings of the 31st Annual Conference of the Teacher Education Division of the Council for Exceptional Children, Kansas-U.S.A.
• Şenyurt-Akdağ, A., Tanay, G., Özgül, H., Kelleci-Birer, L., & Kara, Ö. (2011). Türkiye’de engellilik temelinde ayrımcılığın izlenmesi raporu. İstanbul Bilgi Üniversitesi http://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/docs/ adresinden 23.02.2012 tarihinde edinilmiştir. ve Engelllilik_İzleme_Raporu.doc Merkezi.
• Tavil, Y. Z., & Özyürek, M. (2009). Gerçekçi bilgilendirme ve etkileşimde bulunmanın özel eğitim öğretmen adaylarının engelli kişilere yönelik tutumlarının değişmesine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 13 (39), 265-276.
• Taylor, S. J., & Bogdan, R. (1989). On accepting relationships between people with mental retardation and non-disabled people: towards on understanding of acceptance. Disability, Handicap & Society, 4 (1), 21-36.
• Uysal, A. (2004). Kaynaştırma Uygulaması Yapan Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri, 13. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri, Özel Eğitimden Yansımalar, Kök yayıncılık, (Edit. Ahmet Konrot), Ankara, sf.121-135.
• Van Laarhoven, T., Munk, D. D., Lynch, K., Wyland, S., Dorsch, N., Zurita, L., ve ark. (2006). PROJECT accept: Preparing pre-service special and general educators for inclusive education. Teacher Education and Special Education, 29 (4), 209-212.
• Varlıer, G., & Vuran S. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice). 6 (2), 553-585.
• Yıkmış, A., & Sazak Pınar, E. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin kaynaştırmaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 7-22.