TÜRKİYE’DE OKUL YÖNETİCİSİ YETİŞTİRME, ATAMA VE SÜREKLİ GELİŞTİRME MODEL ÖNERİSİ

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 2, 17 - 35, 01.05.2014

Ferdi Altın Sinem Vatanartıran

Öz

Bu çalışma Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme, seçme ve meslekte geliştirmeye yönelik bir model önerisinde bulunmayı amaçlamaktadır. Araştırma, tarama yöntemi ile yapılmış nitel bir çalışmadır. İstanbul’da amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiş 12 ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 111 idareci ve öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşme formları ile mülakat yapılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, eğitim yöneticiliğine atanacakların kıdem, yüksek lisans, hizmet içi eğitim, sınav ve mülakat gibi kriterler ile seçilmelerinin yanı sıra, göreve atanmadan önce stajyer yönetici olarak çalışmaları önerilmiştir. Yönetici yetiştirme programının üniversitelerle işbirliği yapılarak teorik ve pratik eğitimden oluşması, yöneticinin kişisel özelliklerini geliştirici eğitimler de alması ve yöneticiliğin bir meslek olarak görülmesinin sağlanması öne çıkan sonuçlardandır. Meslekte geliştirme programında akademik donanım, yönetme sanatı ve kişisel gelişim konusunda gelişime yönelik, vaka çalışmalarının ağırlıklı kullanılacağı eğitimler ve Eğitim Yönetimi doktorası yapılmasına yönelik öneriler de ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul yöneticisi, yönetici yetiştirme, yönetici geliştirme, yöneticisi atama

A Model Proposal for the Preparation, Selection, and Professional Development of School Principals in Turkey

Öz

This study aims to propose a model for the preparation, selection, and professional development of school administrators in Turkey. This is a qualitative study. Semistructured interviews were conducted with 111 elementary and high school administrators and teachers of 12 schools in İstanbul, selected by purposive sampling method. Data was analyzed with content analysis method. The results suggested that principals should be selected based on their master’s degree, in-service training on management, examination and interview results, and seniority and that they should first be appointed as intern principals. The training program was suggested to be carried out in collaboration with universities and consist of theory and practice in management topics as well as personal development. Participants highlighted that principalship should be seen as a profession. In the professional development phase, results suggested that opportunity should be provided for each administrator to develop their academic and personal qualities and management skills by using case studies and they should be encouraged to get a doctoral degree in Educational Administration

Anahtar Kelimeler

School Administrators, Principal Training, Principal Development, Principal Selection

Kaynakça

• Ada, Ş., (2000). İlköğretim Kurumlarında Okul Yöneticilerinin Geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (7), ss.132-137
• Ağaoğlu, E., Gültekin, M., Çubukçu, Z. (2002). Okul yöneticisi yeterliklerine dayalı eğitim programı önerisi. 21. Yüzyılda eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Aytekin, Z., (2009). Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi ve Atanması Konusunda Öğretmenlerin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi EBE.
• Bakioğlu, A., Hacıfazlıoğlu, Ö., Özcan, K. (2010). Influence of mentors on principals’ career phases. Teachers and Teaching. Theory and Practice, 16 (2), 245-259.
• Bayler, A. ve Gündüz, Y. (2011). Değişik Ülkelerde Okul Müdürlerinin Yetiştirilmesi: Türk Eğitim Sistemi İçin Bir Model Önerisi. Kuramsal Eğitimbilim. 4 (2), ss.182- 197.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 11. Baskı. Ankara: Pegem Akademi. s. 177, 265.
• Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de Okul Yöneticisi Yetiştirme ve İstihdamı: Var Olan Durum Gelecekteki Olası Gelişmeler ve Sorunlar. GÜ. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25 ( 2), ss.249-274.
• Çelep, C. (2004). Dönüşümsel liderlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel liderlik (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Dalgıç G., Doyran F., ve Vatanartıran S. (2012). Ücretli Öğretmenlerin, Katıldıkları Pedegojik Formasyon Programına İlişkin Deneyimleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. (11), ss. 39-54
• Işık, H. (2003). Okul Müdürlerinin Yetiştirilmesinde Yeni Bir Model Önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (24), ss.206
• Karip, E., ve Köksal, K. (1999). Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. (18), ss.193-204.
• MEB. (1993). IV. Milli Eğitim Şurası. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_06/06021433_14_sura.pdf
• MEB. (1998). Milli Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları yöneticilerinin atama ve yer değiştirme yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/25343_0.html
• MEB. (1999). Millî eğitim bakanlığı yönetici atama, değerlendirme, görevde yükselme ve yer değiştirme yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yönatdeg.html
• Özmen, F., ve Kömürlü, F. (2010). Eğitim Örgütlerine Yönetici Seçme ve Atamada Yaşanan Zorluklar Ve Yönetici Görüşleri Temelinde Çözüm Önerileri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 2 (1), ss. 25-32