EĞİTİM VE FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖZ-YETERLİK İNANÇLARI VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 2, 205 - 217, 01.05.2013

Gökhan Arastaman

Öz

Bu araştırmanın amacı eğitim fakültesi ve fen-edebiyat fakültesi son sınıf öğrencilerinin öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarını incelemek ve öz-yeterlik algısının öğretmenlik mesleğine karşı tutumun önemli bir yordayıcısı olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Ankara, Gazi, Hacettepe ve Aksaray Üniversitelerinin Eğitim ve Fen Edebiyat fakültesi son sınıfında öğrenim gören toplam 411 öğrenci oluşturmuştur. “Öz-yeterlik Ölçeği” ve “Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum Ölçekleri” ile toplanan verilerin analizi için t-testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda eğitim fakültesi öğrencilerinin öz-yeterlik algılarının daha yüksek olduğu görülürken, fen-edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının eğitim fakültesi öğrencilerine göre daha olumlu olduğu saptanmıştır. Diğer yandan öğretmenlik mesleğine karşı tutumun, öz-yeterlik algısının önemli bir yordayıcısı olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlik, öğretmenlik mesleği, tutum, aday öğretmenler

Examination of Education and Arts and Sciences Faculty Students’ Self-Efficacy Beliefs and Their Attitudes Toward Teaching Profession

Öz

The purpose of this study was to examine education and arts and science faculty preservice students' self-efficacy beliefs and their attitudes toward teaching profession and also to explore whether the self efficacy belief is a significant predictor of attitude toward teaching or not. The research was based on the relational survey model. The sample of the study consists of 411 pre-service students attending education and arts and science faculty of Ankara, Gazi, Hacettepe and Aksaray Üniversity. Data was collected by “Self-Eficacy Scale” and “Attitude Toward Teaching Profession Scale”. Data were analyzed through ttest, Pearson Correlation Coefficient and multiple regression analyses. The research findings show that the perceptions of the faculty of education pre-service students’ selfefficacy beliefs are higher than that of the faculty of arts and science students. However, arts and sciences faculty pre-service students’ perception of attitude toward teaching was found higher than that of education faculty students. Additionally, research revealed that attitude toward teaching profession was not a significant predictor of self efficacy

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, teaching profession, attitude, pre-service teachers

Kaynakça

• Ajzen I. (2001). Nature And Operation Of Attitudes. Annual Review of Psychology, 52, 27-58.
• Ashton, P. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35 (5), 28- 32.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Budak, S. (2005) Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Can, Ş. (2010). Tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 13-28.
• Cakiroglu, E. and Cakiroglu, J. (2003). Reflections on teacher education in Turkey. European Journal of Teacher Education, 26(2), 253-264
• Cobb, V.L. (1999). An International Comparison of Teacher Education. ERIC Digest No: ED436486.
• Çapa, Y. Çakıroğlu, J. Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik Özyeterlik Ölçeği Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim. 30(137), 74– 81.
• Çapri, B.,Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 33-53.
• Erdem, A.R., Gezer, K. ve Çokadar, H. (2005). Ortaöğretim Fen-Matematik ve Sosyal Alanlar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, 471-477. Denizli
• Gençtürk, A., Memiş, A. (2010). İlköğretim Okul Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları ve İş doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054, 2010.
• Gibson, S and Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4), 569-582.
• Gürbüz, H. ve Kışoğlu, M. (2007) Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fenedebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, Erzincan Eğitim Dergisi, Cilt:9, Sayı: 2
• Haris, A. (2000). What Works in School Improvement? Lesson from The Field and Future Directions. Educational Research. 42 (1).
• Henson, R. K. (2001). The effects of participation in teacher research on teacher efficacy.
• Teaching and Teacher Education, 17, 819-836.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar, Evrim Basım Yayım, İstanbul.
• Milner, H. (2002). A case study of an experienced teacher’s self-efficacy and persistence through crisis situations: theoretical and practical considerations. High School Journal, 86, 28-35.
• Öztürk, B., Doğan, O., Koç, G. (2005). Eğitim fakültesi öğrencileri ile fen-edebiyat fakültesi mezunlarının öğretmenlik mesleğine yönelik algılarının karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-22
• Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. In J. Kula (Ed.). Handbook of Research on Teacher Education, (459-484). New York: Macmillan.
• Sunjin, 0. (2010). The sources that influence student teachers’ sense of efficacy. Unpublished doctoral dissertation. Iowa State University, Iowa.
• Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 1-26.
• Taşkın Can, B., Cantürk Günhan, B., ve Öngel Erdal, S. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen derslerinde matematiğin kullanımına yönelik özyeterlik inançlarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 47-52.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Temizkan M. (2008) Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum- ları üzerine bir araştırma, Türk Bilimleri Dergisi 6(3).
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması [Validity and reliability study on an attitude scale towards the profession of teaching]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Winter 2006, 12(45), 109–127.
• Woolfolk Hoy, A. ve Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: Acomparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21 (4), 343–356.