ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM ARAŞTIRMALARINA İLİŞKİN TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 1, 141 - 158, 01.01.2013

Gamze Konokman Işıl Tanrıseven Kürşat Karasolak

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin tutumlarını belirlemek ve tutumlarının cinsiyete, öğrenim görülen bölüme, bilimsel araştırma teknikleri dersi başarı düzeyine, ölçme değerlendirme dersi başarı düzeyine ve bilimsel araştırma deneyimine göre farklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır. Araştırmada var olan durumu betimlemek amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, 2011-2012 öğretim yılında Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. sınıfta öğrenimini sürdüren 254 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin tutumlarını belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen “Eğitim Araştırmalarına İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen bulgular öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin olumlu tutuma sahip olduklarını göstermiştir. Araştırmada cinsiyetin, öğrenim görülen bölümün, ölçme değerlendirme dersi ve bilimsel araştırma teknikleri dersi başarı düzeyinin ve bilimsel araştırma deneyiminin öğretmen adaylarının tutum puanlarında farklılaşmaya yol açmayan değişkenler olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretmen adayı, eğitim araştırmaları, tutum

Examining Prospective Teachers’ Attitudes towards Educational Research according to Several Variables

Öz

The purpose of this study is to determine the prospective teachers’ attitudes towards educational research and to state whether their attitudes differentiate according to gender, department being educated, scientific research experience, success level in the courses such as measurement and evaluation, scientific research techniques. In the research survey model is used to indicate the current situation. The research sample is composed of 254 forth grade prospective teachers being educated at the Educational Faculty of Mersin University. “An Attitude Scale towards Educational Research” developed by the researchers is used to determine the prospective teachers’ attitudes towards educational research. The findings indicate the prospective teachers have positive attitudes towards educational research. That gender, department, scientific research experience, success level in the courses of measurement and evaluation, and scientific research techniques aren’t variables leading to change in the prospective teachers’ attitudes towards educational research is obtained in the research

Anahtar Kelimeler

prospective teacher, educational research, attitude

Kaynakça

• Anastasi, A. & Urbina, S. (1997). Psychological testing. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall.5
• Artvinli, E. (2010). Cografya derslerini yapılandırmak. aksiyon (eylem) araştırmasına dayalı bir ders tasarımı. Marmara Cografya Dergisi. 21, 184-218.4
• Auger, W. & Wideman, R. (2000). Using action research to open the door to life long profeesional learning. Education. 121, 1.
• Aydın, R., Şahin, H. ve Topal, T. (2008). Türkiyede ilköğretime sınıf öğretmeni yetiştirmede nitelik arayışları. TSA. 12(2), 120-142. 5
• Bard, C. C., Bieschke, K. J., Herbert, J. T., & Eberz, A. B. (2000). Predicting research interest among rehabilitation counseling students and faculty. Rehabilitation Counseling Bulletin, 44(1), 48-55.5
• Beard, J. D. & D. L. Williams. (1992). A survey of practitioners’ attitudes toward research in technical communication. Technical Communication. 39, 4: 571- 81.5
• Bektur, T., Yaşar, H., Küçükkaragöz, H. ve Titiz, T. (1997). Ezbersiz eğitim. Nasıl bir eğitim sistemi: güncel uygulamalar ve geleceğe ilişkin öneriler eğitim sempozyumu, 10-12 Nisan, İzmir, 139-47.19
• Bennett, C. K. (1994). Promoting teacher reflection through action research: what do teachers think? Journal of Staff Development. 15, 1: 34-38; Winter. 4
• Buluş Kırıkkaya, E., Bozkurt, E. ve Öztürk, N. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri eğitim araştırmaları ile ilgili ne düşünüyorlar? Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik. 1(1), 63-75.5
• Büyüköztürk, Ş. (1996). Türk yüksek öğretiminde araştırma eğitimi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.15
• Büyüköztürk, Ş. (1999). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin araştırma yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 18, 257-269. 4
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.4
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.5
• Cohen, R. J. & Swerdlik, M. E. (2001). Psychological testing and assessment. McGraw Hill Higher Education.
• Cooke, N. L., Test, D. W., Heward, W. L., Spooner, F., & Courson, F. H. (1993). Teachers’ opinions of research and ınstructional analysis in the classroom. Teacher Education and Special Education. 16(4), 319-329.5
• Çepni, S. ve Akdeniz, A. R. (1996). Fizik öğretmenlerinin yetiştirilmesine yeni bir yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 221-226.11
• Çepni, S. ve Küçük, M. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin eğitim araştırmalarına ilişkin görüşleri. V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi 16-18 Eylül 2002. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kongre Kitabı, B Kitabı: 282-287.19
• Ekiz, D. (2006). Primary school teachers’ attitudes towards educational research. Educational Sciences: Theory and Practice. 6(2), 395-402.4
• Elliott, J. (1991). Action research for educational change. Milton Keynes & Philadelphia: Open University Press.4
• Erkuş, A. (1999). Üç üniversitedeki lisansüstü tez çalışmalarının psikometrik açıdan durumu. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 4, 75-88; Anadolu Üniv. Yayınları, No: 1076. 19
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.4
• Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.4
• Geban, Ö., Çiçek, F. F., Başaran, S., Demirbaş, A. ve Maden, C. (2001). 21. yüzyıla girerken türk eğitim sisteminin ihtiyaç duyduğu çağdaş öğretmen profili. EARGED, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.5
• Hammersley, M. (1993). On the teacher as researcher. Educational Action Research, 1(3), 425-445.4
• Hopkins, D. (1993). A teacher’s guide to classroom research (2nd edition). Buckingham & Philadelphia: Open University Press.
• Hoshmand, L. L. (1991). Clinical inquiry as scientific training. Journal of Counseling- Psychologist. 19(3), 431-53.4
• Işıksoluğu, M. K. (1993). Bilimsel yayınlarda dürüstlük boyutu. Eğitim ve Bilim. 17, 3-7.4
• Jordan, D. J. & Roland, M. (1999). An examination of differences between academics and practitioners in frequency of reading research and attitudes toward research. Journal of Leisure Research. 31(2), 166.11
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.4
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.7
• Karasar, N. (1984). Türk üniversitelerinde araştırma eğitimi. Yayınlanmamış Araştırma (TÜBİTAK S A Y G-E-49 Projesi).14
• Karasar, N. (1985). Araştırma eğitimi: türk üniversitelerinde bir tarama. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayını.4
• Kemmis, S., & McTaggart, R. (Eds.), (1992). The action research planner (3rd edition). Australia: Deakin University Press.11
• Korkmaz, Ö., Şahin, A. ve Yeşil, R. (2011). Öğretmenlerin Bilimsel Araştırmalara ve Araştırmacılara İlişkin Düşünceleri. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (2), 109-127.
• Küçük, M. (2002). Hizmetiçi aksiyon araştırması kurs programının fen bilgisi öğretmenlerine uygulanması: bir örnek olay çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.15
• McNiff, J., Lomax, P. & Whitehead, J. (1996). You and your action research project. London & New York: Routledge.5
• MEB. (2008). Öğretmen yeterlikleri: öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara: Milli Eğitim Müdürlüğü Devlet Kitapları Müdürlüğü.10
• Newman, K. A. (1994). Researching teachers in residence: bringing more minority teachers and preservice teachers into the research arena. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association. New Orleans, LA, April 4-10, 1994. (ERIC ED3750854).21
• Özdamar, K. (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.4
• Radford, J. & Govier, E. (1991). A textbook of psychology. London: Sheldon Press.4
• Saracaloğlu, A. S. (2008). Lisansüstü öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(5), 179–208.4
• Saracaloğlu, A. S., Varol, S. R. ve Ercan, İ. E. (2005). Lisansüstü eğitim öğrencilerinin bilimsel araştırma kaygıları araştırma ve istatistiğe yönelik tutumları ile araştırma yetenekleri arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 17, 187-199.5
• Stenhouse, L. (1975). An introduction to curriculum research and development. London: Heinemann.4
• Stenhouse, L. (1985). A note on case study and educational practice. In G. Burges (ed.), Field Methods in the Study of Education (pp.263-271). London: The Falmer Press.7
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights, Allyn & Bacon.4
• Taşdemir, M. ve Taşdemir, A. (2011). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırmaları inceleme yeterlikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26, 344-53.11
• Tavşancıl, T. E. (1995). Araştırmaya yönelik tutumlar ve likert tutum ölçeği. Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongresi, 1169-1178, Adana: Çukurova Üniversitesi Yayınları.19
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.4
• TED. (2009). Öğretmen yeterlikleri-Özet Rapor (1. baskı). Türk Eğitim Derneği. Ankara: Adım Okan Matbaacılık Basım Yayın.10
• Toy, B. Y. ve Tosunoğlu, N. G. (2007). Sosyal bilimler alanındaki araştırmalarda bilimsel araştırma süreci, istatistiksel teknikler ve yapılan hatalar. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-20.11
• Uzunoğlu, S. (1997). Bilgi çağındaki eğitimin temel özellikleri. Nasıl Bir Eğitim Sistemi: Güncel Uygulamalar ve Geleceğe İlişkin Öneriler eğitim Sempozyumu , 10-12 Nisan, İ z m i r , 555-64.19
• Walker, C. A. & Cousins, J. B. (1994). Influences on teachers’ attitudes toward applied educational research. Paper presented at the Annual Meeting of the American Evaluation Association. Boston, MA, Nov, 1994. (ERIC ED378155).21
• Winans, K. S. & Madhavan, S. (1992). Some factors ınfluencing undergraduate pharmacy students’ perception of and attitudes toward research related activities. American Journal of Pharmaceutical Education. 56, 1: 29-35.11
• Yavuz, M. (2009). Eğitim araştırmaları ile ilgili öğretmen ve yönetici görüşlerinin analizi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 27, 143-158.
• Zeichner, K. M. (1995). Beyond the divide of teacher research and academic research. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 1 (2), 153-172.