ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİTKİLERDE SOLUNUM-FOTOSENTEZ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN KAVRAM KARİKATÜRLERİYLE BELİRLENMESİ VE FARKLI DEĞİŞKENLERE GÖRE ANALİZİ

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 3, 155 - 174, 01.08.2012

Fatma Ören Pınar Karatekin Şule Erdem Ümmühan Ormancı

Öz

Yapılan çalışmada; fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bitkilerde solunum-fotosentez konusundaki bilgi düzeylerinin kavram karikatürleri yardımıyla belirlenmesi ve sınıf düzeyi, öğrenim türü gibi farklı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada; nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Bu amaçla çalışmaya, Celal Bayar Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 192 fen ve teknoloji öğretmen adayı katılmıştır. Veri toplama aracı olarak kavram karikatürü testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular incelendiğinde; fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilgi düzeylerinin, konunun “fotosentez olayı için gerekli koşullar-ışık” ve “geceleri bitkilerde solunum-fotosentez olayı” alt başlıklarında daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Bu sonuçlardan yola çıkarak, kavram karikatürlerinin kullanıma ilişkin bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bitkilerde solunum-fotosentez, öğretmen adayı, bilgi düzeyi, fen ve teknoloji

Determining of Teacher Candidates’ Level of Knowledge on the Issue of Plant RespirationPhotosynthesis through Concept Cartoons and its Analysis depending on Different Variables

Öz

The aim of this present study is to determine the level of knowledge of the sciencetechnology teacher candidates on the issue of plant respiration and photosynthesis through concept cartoons. And, the knowledge level of the participants on the issue is examined in terms of different variables, such as grade level and type of education. The method of the study is the survey method, which is one of the qualitative research methods. For this purpose, the sample of the study consists of 192 science and technology teacher candidates studying at Celal Bayar University. The concept cartoons test was used as the data gathering tool. When the findings of the study were examined, it was seen that teacher candidates’ level of knowledge was higher on the issues of “the required conditions for photosynthesis – light” and “plant respiration at night – the photosynthesis process”. In the light of these results, certain suggestions are made about the use of concept catooons

Anahtar Kelimeler

Plant respiration and photosynthesis, teacher candidates, level of knowledge, science and technology

Kaynakça

• Acar, M. ve Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2 (3), 354-363.
• Akamca. G., Ellez. A. M. ve Hamurcu. H. (2009). Effects of computer aided concept cartoons on learning outcomes. Procedia Social and Behavioral Sciences 1, 296- 301.
• Akgün, A. ve Aydın, M. (2009) Erime ve çözünme konusundaki kavram yanılgılarının ve bilgi eksikliklerinin giderilmesinde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmasının kullanılması. Electronic Journal of Social Sciences, 27 (8), 190- 201.
• Bacanak, A., Küçük, M. ve Çepni, S. (2004). İlköğretim öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: Trabzon örneklemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 67-80.
• Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online, 7 (1), 188–202.
• Birişçi, S., Metin, M. ve Karakaş, M. (2010). Pre-service elementary teachers’ views on concept cartoons: A sample from Turkey. Middle-East Journal of Scientific Research, 5 (2), 91-97.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık
• Çakıcı, Y. (2007). Bilimsel araştırma yaklaşımları. D. Ekiz (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemler içinde (s.45-60). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çokadar, H. (2012). Photosynthesis and respiration processes: Prospective teachers’ conception levels. Education and Science, 37 (164), 81-93.
• Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
• Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan, M. ve Güneş, O. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinde fotosentez ve solunum konusunda oluşan kavram yanılgıları. Dünya’daki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2 (1), 42-47.
• Huang, T. H., Liu, Y. C., Lin, T. Y. & Istanda, V. (2006). Construction of integrating of concept cartoons into two-tier on-line testing system. IADIS International Conference http://www.iadis.net/dl/final_uploads/200606C078.pdf adresinden alınmıştır.
• İnel, D., Türkmen, L. ve Evrekli, E. (2010, Eylül). Sınıf öğretmeni adaylarının Web Based Communities. 21.05.2010 tarihinde yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin görüşlerinin ve tutumlarının incelenmesi: Uşak Üniversitesi Örneği. 9. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, İzmir.
• İngeç, Ş. K. (2008). Use of concept cartoons as an assessment tool in physics education. US-China Education Review, 5 (11), 47-54.
• İngeç, Ş. K., Güzel, A., ve Karakaya, U. (2008, Eylül) Description of heat and temperature of physics pre-service teachers by the use of methodological triangulation. XIII. IOSTE Symposium, The Use of Science and Technology Education for Peace and Sustainable Development, Kuşadası/Turkey.
• Kabapınar, F. (2005). Effectiveness of teaching via concept cartoons from the point of view of constructivist approach. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 135-146.
• Keogh, B. & Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: An evaluation. International Journal of Science Education, 21 (4), 431-446.
• Keogh, B., Naylor, S., de Boo, M. & Feasey, R. (2001). (Eds: B, Helgard). Research in science education- past, present and future, formative assesment using concept cartoons: Initial teacher training in the UK. Hingham. USA: Kluwer Academic Publishers.
• Kılıç, E., Karadeniz, Ş. ve Karataş, S. (2003). İnternet destekli yapıcı öğrenme ortamları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), 149-160.
• Kinchin, I. M. (2004) Investigating students’ beliefs about their preferred role as learners. Educational Research, 46 (3), 301-312.
• Köse, S., Ayas, A. ve Taş, E. (2003). Bilgisayar destekli öğretimin kavram yanılgıları üzerine etkisi: Fotosentez. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 106-112.
• Köse, S., Gezer, K., Durkan, N. ve Erol, G. H. (2005, Eylül). Çizim yöntemi kavram yanılgılarının belirlenmesinde ne kadar etkili? XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, 864-866.
• Köseoğlu, F. ve Kavak, N. (2001). Fen öğretiminde yapılandırmacı yaklaşım. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 139-148.
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T. & Voegtle, K. H. (2006). Methods in educational research: From theory to practice. San Francisco: Jossey-Bass
• Marmaroti, P. & Galanopoulou, D. (2006). Pupils’ understanding of photosynthesis: A questionnaire for the simultaneous assessment of all aspects. International Journal of Science Education, 28 (4), 383-403.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (Second Edition), United States of America: Sage Publications.
• Morris, M., Merritt. M., Fairclough. S., Birrell. N. & Howitt. C. (2007). Trialling concept cartoons in early childhood teaching and learning of science. Teaching Science, 53 (2), 42-45.
• Naylor, S., Keogh, S. & Downing, B. (2007). Argumentation and primary science. Research in Science Education, 37, 17-39.
• Ormancı, Ü. ve Şaşmaz-Ören, F. (2010, Haziran). Kavram karikatürleri, çizim, kelime ilişkilendirme testi ve kavram haritalarının ölçme-değerlendirme amaçlı kullanımına yönelik bir puanlama çalışması. International Conference on New Horizons in Education, North Cyprus.
• Ormancı, Ü. ve Şaşmaz-Ören, F. (2011). Assessment of concept cartoons: An exemplary study on scoring. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3382–3589.
• Özay, E. ve Öztaş, H. (2003). Secondary students’ interpretations of photosynthesis and plant nutrition. Journal of Biological Education, 37 (2), 68–70.
• Sinan, O., Yıldırım, O., Kocakülah, M. S. ve Aydın, H. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının proteinler, enzimler ve protein sentezi ile ilgili kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1), 1-16.
• Stephenson, P. & Warwick, P. (2002). Using concept cartoons to support progression in students’ understanding of light. Physics Education, 37 (2), 135-141.
• Şaşmaz-Ören, F. (2009). Öğretmen adaylarının kavram karikatürü oluşturma becerilerinin dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 4 (3), 994-1016.
• Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü., Erdem, Ş. ve Karatekin, P. (2010, Eylül). Kavram karikatürlerinin farklı bir kullanım alanı: ilköğretim öğrencilerinin bitkilerde solunum ve fotosentez konusuna ilişkin bilgi düzeylerini belirleme çalışması. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, İzmir.
• Tekkaya, C. ve Balcı, S. (2003). Öğrencilerin fotosentez ve bitkilerde solunum konularındaki kavram yanılgılarının saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 101-107.
• Tekkaya, C., Özkan, Ş. ve Balcı, S. (2002, Eylül). Lise öğrencilerinin fotosentez konusundaki kavram yanılgılarının tespiti: karşılaştırmalı bir çalışma. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.