The Effect of Problem Solving Teaching with Texts of Turkish Lesson on Students’ Problem Solving Skills

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 2, 157 - 176, 01.05.2012

Havva Ilgın Derya Arslan

Öz

In this research, by carrying out activities based on texts, effect of providing problem solving skill on students’ levels of problem solving attainment was tried to be identified. Research was performed according to pretest-posttest Experimental Model with Control Group, in 2008-2009 educational year at second grade of an elementary school in Denizli province. For nine weeks, four hours in a week, while teacher guide book was being followed in control group in Turkish language lesson, texts were carried out with problem solving activities in experimental group. In the research, “Problem Solving Test” which were used as data collection tools, were developed by benefiting from matching of attainment-problem solving steps-cognitive domain steps. Problem Solving Test is made up of 16 multiple choice and 9 open ended questions. In the analysis of data, t test was used. It was found that problem solving teaching succeeded at “identifying different possible solutions in the light of collected data, applying the decided way of solution, evaluating types of solutions, evaluating used problem solving method” stages of problem solving

Anahtar Kelimeler

Problem solving, problem solving activities, second grade Turkish lesson

TÜRKÇE DERSİNDE METİNLERLE PROBLEM ÇÖZME ÖĞRETİMİNİN ÖĞRENCİLERİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNE ETKİSİ

Öz

Bu araştırmada, ilköğretim ikinci sınıf Türkçe dersinde, metinlere dayalı etkinliklerle problem çözme öğretiminin, öğrencilerin problem çözme erişi düzeylerine etkisi saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma, 2008-2009 eğitim yılında, Denizli iline bağlı bir ilköğretim okulunun iki adet ikinci sınıfında, ön test – son test kontrol gruplu deneme modeline göre yürütülmüştür. Dokuz hafta boyunca haftada dört saat, kontrol grubunda Türkçe dersinde kılavuz öğretmen kitabı izlenirken, deney grubunda metinler problem çözme etkinlikleriyle yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılan “Problem Çözme Testi”; kazanımlar-problem çözme basamakları-bilişsel alan basamakları eşleştirilmesinden yaralanılarak geliştirilmiştir. Problem Çözme Testi, on altı çoktan seçmeli ve dokuz açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Verilerin analizinde t testi kullanılmıştır. Bulgulara göre metinlerle problem çözme öğretiminin, problem çözmenin “toplanmış veriler ışığında olası çözüm yollarını belirleme, kararlaştırılan çözüm yolunu uygulama, çözüm şekillerini değerlendirme, kullanılan problem çözme yöntemini değerlendirme ” aşamalarını kazandırmada başarılı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Problem Çözme, Problem Çözme Etkinlikleri, İlköğretim 2. Sınıf Türkçe Dersi

Kaynakça

• Adams, S. K. (2001) “Teaching young children to solve problems peacefully”. Children Education.http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3614/is_200110/ai_n 8971237. 19 Ocak 2009 tarihinde alınmıştır.
• Akay, A. A. (2004). İlköğretim ikinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin matematik problemlerini çözme başarısına etkisi. Yayınlanmamış Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aksu, M. (1988). Problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Problem çözme yöntemleri sempozyumu.(1989) Ankara: ODTÜ.
• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bayrakcı, R. (2004). İlköğretim 4. sınıf Türkçe dersinde uygulanan okuduğunu anlama ve problem çözme stratejilerinin öğrenci başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (Çev. A. Ferhan Oğuzkan). İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi. (Eserin orjinali 1958’de yayımlandı).
• Bilen, M. (2002). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çiftçi, S. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde proje tabanlı öğrenmenin öğrencilerin akademik risk alma düzeylerine, problem çözme becerilerine, erişilerine, kalıcılığa ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, U. (2006). Ağ tabanlı fen öğretiminin öğrencilerin problem çözme becerilerine ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demirel, Ö., Şahinel, M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dewey, J. (1991). How we think. New York: Prometheus Books, Buffalo.
• Forgan, J. W. (2003). “Introduction to problem solving”. Teaching problem solving through children’s literature. (Illustrated by David Tripp). America: Teacher Ideas Press.
• Genç, M. (2007). İşbirlikli öğrenmenin problem çözmeye ve başarıya etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gök, T. (2006). Fizik eğitiminde işbirlikli öğrenme gruplarında problem çözme stratejilerinin öğrenci başarısı, başarı güdüsü ve tutumu üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gülfidangil, U. (2007). Sosyal bilgiler dersinde sorun çözme becerilerinin gelişimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İskenderoğlu, T., Altun, S. A., Olkun, S. (2004). İlköğretim 3., 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin standart sözel problemlerde işlem seçimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
• İsrael, E. ( 2003). Problem çözme stratejileri, başarı düzeyi, sosyo - ekonomik düzey ve cinsiyet ilişkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kalaycı, K. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karakaş, M. (1998). İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi dersinde problem çözme yönteminin öğrencilerin ders başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F., Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Küçükahmet, L. (1997). Eğitim programları ve öğretim, öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• MEB, (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Milli Eğitim http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen/modules.php?name=Downloads&d_op= viewdownload&cid=74&min=20&orderby=titleA&show=10. Başkanlığı.
• Nickerson, R.S. (1994). The teaching of thinking and problem solving. Thinking And Problem Solving. Editör: Robert J. Sternberg. London: Academic Press.
• ÖYEGM (2008). Sınıf öğretmeni alan yeterlilikleri http://otmg.meb.gov.tr/belgeler /alanyeterlikler/sınıf%20öğretmeni%20özel%20alan%20yeterlikleri.pdf. 20Aralık 2009 tarihinde alınmıştır.
• Özdemir, A. F. ( 2005). Sosyal bilgiler öğretiminde işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özsoy, G. (2005). Problem çözme ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3).
• Öztuncay, S. F. (2005). İlköğretim 6. sınıflarda problem çözmede standartların uygulanmasının öğrencilerin matematik başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Polya, G. (1990). Nasıl çözmeli. (Çev. Feryal Halatçı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Sadık, R. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf satranç bilen öğrenciler ile satranç bilmeyen öğrencilerin doğal sayılara ilişkin dört işlem ve problem çözme başarılarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretme. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sevinç, M. (2003). Bilişsel gelişim ve düşünme becerileri eğitimi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar, Müzeyyen Sevinç (Yayıma Hazırlayan). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Sipahi, B., Yurtkoru E.S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Soylu, Y., Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (11).
• Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stevens, M. (1998). Sorun çözümleme. (Çev. Ali Çimen). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tan, Ş., Kayabaşı, Y. ve Erdoğan, A. (2003). Öğretim planlama ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tanrıseven, I. (2000). Matematik öğretiminde problem çözme stratejisi olarak dramatizasyon yönteminin kullanılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Taşpınar, M. (2007). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
• Tertemiz, N. İ., Çakmak, M. (2004). Problem çözme. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Töre, C.G. (2007). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecini bilme ve uygulama düzeylerinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yazgan,Y. (2002). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuz, G. (2006). Dokuzuncu sınıf matematik dersinde problem çözme strateji öğretimini duyuşsal özellikler ve erişiye etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yeşilkayalı, E. (1996). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde problem çözme yönteminin öğrencilerin okul başarısı ve duyuşsal özellikleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldızlar, M. (1999). İlkokul 1., 2. ve 3. sınıf öğrencilerinde problem çözme davranışlarının çözmedeki başarıya ve matematiğe olan tutuma etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2006). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Cemal Yıldız (Editör). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yılmaz, S. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin problem çözmedeki kavram yanılgıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Zembat, R., Unutkan, Ö.P. (2003). Problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. Müzeyyen Sevinç (Yayıma Hazırlayan). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.