İLKÖĞRETİM I. KADEMEDE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ UYGULAMALARININ SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 16, 01.01.2012

Özlem Cankaya , İsa Korkmaz

Öz

Kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin kanuni çalışmalar 1997 yılında başlamasına rağmen 2006 yılındaki Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ÖEHY çalışmalarına kadar istenilen sonuçlar elde edilememiştir. Fakat 2006 yılından itibaren uygulamaya ağırlık verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmaya 2009–2010 Eğitim-Öğretim yılında Konya il ve ilçelerindeki İlköğretim Okullarında görev yapan ve kaynaştırma öğrencisi bulunan I. kademe ki 200 sınıf öğretmeni katılmıştır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan “Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşlerini Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 6 bölümden oluşmaktadır. Öğretmenler kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin tutumlarının genelde olumlu olduğunu, kaynaştırma uygulamalarının da ilişkili kişilere olumlu etkileri olduğunu belirtmişlerdir. Kaynaştırma eğitimi uygulamalarına katılan sınıf öğretmenlerinin yarısının konuyla ilgili herhangi bir eğitim almamalarına rağmen konuyla ilgili yeterli teorik ve uygulamaya yarayan bilgilere sahip oldukları görülmektedir. Öğretmenlerin uygulamada karşılaştıkları ön önemli surunlar ise sınıfların kalabalık olması, sınıflarda birden fazla kaynaştırma öğrencisinin olması ve eğitimsel materyallerin yetersizliğidir. Diğer yandan bu çalışmaya katılan sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi uygulamasının öğretmenlere ilave sorumluluklar getirmekle beraber sınıf yönetiminde zorlandıklarını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, sınıf öğretmenlerinin görüşleri

The Evaluation of Elementary Teachers’ Perceptions about Implementation of Inclusive Education

Öz

Disabilities Education Act was introduced in June, 1997 in The Turkish Education System. The Act states that schools have a duty to educate children with disabilities in general education classrooms. The aim of this study is to examine the perceptions of teachers about implementation of inclusive education in elementary schools. In order to collect data for this study, a questionnaire, which was consisted of six parts. The survey administered to 200 elementary teachers who were working primary schools and taught 15 grades. Primary school teachers generally have a positive attitude about inclusive education and the philosophical and psychological foundation of it. However, they express some difficulties of implementation of inclusive classrooms. A crowded classroom and insufficient teaching materials for inclusive classroom are a main obstacle to obtain desired objectives in educational activities. A level of student disabilities is related to effectiveness of classroom management. The effectiveness of inclusive education does not only depend on qualities of teacher but also schools’ phyisical capasities and teaching materials for inclusive education

Anahtar Kelimeler

Inclusive education, teachers’ perception

Kaynakça

• Akkoyun, A. K.(2007). Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürlüğü Personelinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
• Bilen, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarında Karşılaştıkları Sorunlarla İlgili Görüşleri ve Çözüm Önerileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Çuhadar, Y. ( 2006).İlköğretim Okulu 1-5.Sınıflarda Kaynaştırma Eğitimine Tabi Olan Öğrenciler İçin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Hazırlanması, Uygulanması, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi İle İlgili Olarak Sınıf Öğretmenleri ve Yöneticilerin Görüşlerinin Belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Zonguldak Kara Elmas Üniversitesi, Zonguldak
• DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), (1992). Engellilerin Eğitimine İlişkin Genel Değerlendirme ve Model Önerileri, Engelliler İçin Eğitim Modelleri Geliştirme Projesi. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65–77.
• Gürgür, H. (2005). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı İlköğretim Sınıfında İşbirliği İle Öğretim Yaklaşımının İncelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara
• Güven, Y. ve Aydın, A. (2007). Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Akran Öğretimine İlişkin İlköğretim Öğretmenlerinin Görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 415– 432.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırcaali-İftar, G. ( 1998). Özel Eğitim. S. Eripek (Ed.), Kaynaştırma ve Özel Eğitim Hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 17–26.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2006). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: MEB Yayınevi
• Metin, N., Güleç, H. ve Şahin, Ç. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Almış Oldukları Hizmet İçi Eğitim Sonrasında Yeterliliklerinin Belirlenmesi. Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. (http://oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/279.pdf adresinden 10 Mayıs 2010 tarihinde indirilmiştir)
• O'Neil, J. (1994). Can Inclusion Work? A Conversation with Jim Kauffman and Mara Sapon-Shevin. Educational Leadership, 52,(4), 7-11.
• Orel, A., Zerey, Z. ve Töret, G. (2004). Sınıf Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23–33
• Önder, M., (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelli Kaynaştırma Öğrencileri İçin Sınıf İçinde Yaptıkları Öğretimsel Uygulamaların Belirlenmesi ( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
• Reganick, K. (1995). Social and Academic Issues of Inclusive Education. ERIC Document Nu: ED 392176
• TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu), (2006 ). Türkiye Özürlüler Araştırması 2002 İkincil Analiz Raporu, Ankara. (http://www.ozida.gov.tr/ adresinden 15 Mayıs 2010 tarihinde indirilmiştir )
• Vaidya,S.R. ve Zaslavsky, N. (2000). Teacher education reform effort for inclusion classrooms: Knowledge versus pedagogy. Education. 121, 145-151.
• Vural, M. (2008). Kaynaştırma Sınıfı Öğretmenlerinin Öğretimin Uyarlamasına İlişkin Yaptıkları Çalışmaların Betimlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Vural, S. ve Yücesoy, Ş. (2003). Türkiye’de Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Hizmetlerin Yasal Yapılanmasında Avrupa Birliği’ne Uyum Çalışmalarının Yansımaları. Sosyal Bilimler Dergisi, 141–158
• Yigen, S. (2008) Çocuğu İlköğretim Kademesinde Kaynaştırma Uygulamalarına Devam Eden (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
• Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Beklentileri