AKADEMİK ÖZYETERLİK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 183 - 206, 01.01.2012

Hüseyin Öncü

Öz

Bu çalışmanın amacı, Morgan ve Jinks 2003 tarafından geliştirilmiş olan “Akademik Öz Yeterlik Ölçeği’nin AÖYÖ Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. İngilizce ve Türkçe formlardan elde edilen puanlar arasındaki korelasyon .95 olduğundan bu formlar eşdeğer kabul edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara iline bağlı 3 merkez ilçedeki 4 ilköğretim okulunun 5., 6., 7. ve 8. Sınıflarında öğrenim gören 380 öğrenci oluşturmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliği açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle belirlenmiştir. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin orijinal ölçekteki gibi üç faktörlü bir yapıya sahip olduğu, ancak 3. Faktörün farklı bir faktör oluşturduğu görülmüştür. Faktörler; yetenek, ortam ve eğitimin kalitesidir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi açıklayıcı faktör analizi ile elde edilen üç faktörlü yapıyı doğrulamıştır. Ölçeğin Türkçe formu için güvenirliği, testin tekrarı yöntemiyle .80 ve Cronbach alfa iç tutarlık yöntemiyle .82 olarak bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Özyeterlik, Akademik özyeterlik, Akademik özyeterlik algısı

Adaptation of Academic Self-Efficacy Scale into Turkish

Öz

Purpose of this study is to adapt Academic Self-efficacy Scale into Turkish, determine validity and reliability of the scale developed by Morgan and Jinks 2003 . Because of the correlation between the marks obtained from the English and Turkish Forms of the scale is .95, both of these forms were accepted as equivalent. Working group of the study included 380 students who were attending 5th, 6th, 7th, and 8th grades of four different primary schools in three counties of Ankara. Structural validity of the scale determined through exploratory and confirmatory factor analysis. As a result of exploratory factor analysis, it was seen that scale has three factor structure as it was original, but the third factor formed different factor. Factors were ability, context, and educational quality. Scale's reliability of Turkish form was determined as .80 with repetition and through Cronbach alfa inner reliability technique as .82

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, academic self-efficacy, academic self-efficacy perception

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2000). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Kan Yılmaz Matbaası.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,21,1-8.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychologial Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1986). Social Foundation of Thought and action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ:Prentice Hall.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personel and collective efficacy in changing societies. In A.Bandura(Ed.).
• Bandura, A. Barbarayelli, C. Caprara, G.V., ve Pastorelli, C. (1996). Multifacted impact of self-efficacy beliefs on academic functioying. Child Development, 67, 1206- 1222.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of Control. New York: Freeman and Company.
• Bıkmaz, F.H. (2004). Öz-yeterlik inançları. Eğitimde Bireysel Farklılıklar.(Eds. Y.Kuzgun ve D.Deryakulu),. ss.289-308), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Brown, I. and Inowy, D.K. (1978). Leorned helplessness therough modeling: The role of perceived similarity in Competence. Journal of Personality and Social Psychology, 36, 900-908
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum.(7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Cihan-Güngör, H. ve Özbay,Y. (Mart, 2008). Evlilikte Yetkinlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,3(29),79-93
• Cole; D.A. (1987). Utility of Confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
• Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G. Ve Büyüköztürk, Ş. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem A Akademi
• Ekici, G. (2009). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 111-124
• Feltz, D.L., Landers, and Raeder, U. (1979). Enhancing self-efficacy in high-avoidance motor tasks: A comparison of modeling technigues. Journal of Sport Psychology 1, 12-22.
• Goddard, R.D., Hoy,W.K. ve Woolfolk-Hoy,A. (2004). Colective efficacy beliefs: Theorytical development, empirical evidence, and future directions. Educational Desearcher, 33(3), 3-13.
• Günhan-Cantürk, B. ve Başer, N. (2007). Geometriye Yönelik Öz-yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33,68-76.
• Hambleton, R.K., Merenda, P.F. ve Spielberger, C.D. (2005). Adapting Educational and Psychological tests for cross-cultural assessment. Mahwoh, NJ: Lawrence Erlbaum.
• House, J.D .(1992). The relationsship between acedemic self-concept, achievement related expentacies, and college attrition. Journal of College Student Development,33.
• Jinks, J.L., and Morgan, V.C. (1996). Student’s sense of academic efficacy and achievement in science: A useful new direction for research regarding scientific literacy? The Electronic Journal of Science Education 1,(2),http://unr. Edu/homepage/cannon/jinksmor.html
• Jinks,J. ve Morgan, V. (2003). Children’ Percevied Academic Self-Efficacy : An Inventory Scale.http.//web6.epnet.com/DeliveryPrintSave.asp?tb=0&-ug=In+en- us+sid+ACFA94CC-0ECI-434E- A…(17.12.2003)
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Struetural Equation Modeling. NY: Guilford Publications, Inc
• Leitwood, K. (2007). What we know abouth educational leadership. J.M.Burger, C. Webber ve P.Knick. (Eds.) Intelligent Leadership. Springer, 41-66.
• Lent, R.W., Brown, S.D. ve Larkin, K.c. (1984). Relation of self-efficacy expectation to academiç achievement a And persistance. Journal of Counseling Psychology, 31,356-362.
• Locke , E. A. ve Latham, G.P. (1990). A Theory of Goal Settig and Task Performance. Englewood, NJ: Prentice-Hall.
• Nachtigall, C., Kroehne, U., Funga, F. ve Steyer, R. (2003). Should we use SEM? Structural equation. Modeling. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 1-22.
• Özgü ve İ.E. (1992). Hacettepe Kişilik Envanteri, El Kitabı: Ankara: PDREM Yayınları
• Pajares, F. (1997). Current directions in self-efficay research. In M. Machr ve P.R. Pintrich (Eds.), Advances in Greenwich, CT:JAI Press.
• Motivation and Achievement. 10, (PP.1-49).
• Pajares, F. and Graham, I. (1999). Self- Efficacy, Motivation Costructs, and Mathematics Performance of Enfering Middle School Students. Contemporary Educational Psychology, 24, 124-139.
• Pullant,J. (2001). SPSS survival manuel. A step-by-step guide to data analyses using spss for Windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
• Schunk, D.H. (1984). Self-efficacy and achievement behaviors. Educational Psychologist, 19,48-58.
• Schunk, D.H. (1991). Self-efficacy and Academic Motivation. Educational Psychologist, 26,207-231
• Schunk, D.H. (1995). Self-efficacy, motivation and performance. Journal of Applied Sport Psychology, 7,112- 137.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulamaya. Geliştirilmiş 15.baskı. Ankara:Pegem A Akademi
• Solberg, V.S., O’Brien, K., Villareal, P., Kennel, R. Ve Davis, B. (1993). Self-efficacy and hispanic college Student: Validation of the college self-efficacy instrument. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 15(1), 80-95.
• Sümer, J. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Tabachnick, B.G. and Fidel, L.S. ( 2001). Using Multivariate Statistics. (Fourt Edition). MA: Ally ve Bacon, Inc.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Tschannen-Moran, M.and Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing An Elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17,783-805.
• Yıldız, G. (2011). Akademik iyimserlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanabilirliğinin incelenmesi.Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007). Akademik öz yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 253-259.
• Zimmerman, B.J. (1995). Self-efficacy and Educational Development. In A. Bandura (Ed.), New York: Cambridge University Press.
• Wood, R.E. ve Locke, E.A. (1987). The relation of self-efficacy and grade goals to academic performance. Educational and Psychological Measurement, 47,1013- 1024.